Ana Gündem: Karadeniz Ekonomik İşbirliği Ülkeleri Sınır Geçişlerinde Yaşanan Zorluklar!

Ana Gündem Karadeniz Ekonomik İşbirliği Ülkeleri Sınır Kapısı Geçişlerinde Yaşanan Zorluklar!

Toplantının ana gündemlerinden biri, BSEC-URTA bünyesinde kurulan Sınır Geçişleri Çalışma Grubunun düzenlediği rapor çalışmasıydı.
 
3 Haziran ve 3 Eylül 2018 tarihleri arasında sınır kapılarına yoğunlaşan çalışma grubu sınır geçişlerinde yaşanan ana sorunları, nedenlerini ve ekonomiye olan olumsuz etkilerini analiz etmeye çalıştı.
 
Anket ve analiz çalışmalarına BSEC-URTA’nın çeşitli coğrafik bölgelerinde yerleşik 14 Ülkenin TOBB, UND (Türkiye), AIRCA (Ermenistan), ABADA (Azerbaycan), ANALTIR (Arnavutluk), AEBTRI (Bulgaristan), GIRCA (Gürcistan), OFAE (Yunanistan), AITA (Moldova), ASMAP (Rusya), ASMAP UA (Ukrayna), Arap Taşımacılar Birliği(AULT), UNTRR (Romanya) ve LVS (Litvanya) organizasyonları katılım gösterdi.

Anket çalışmalarına göre Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ) boyunca, Avrupa’dan Asya’ya bağlanan ana transit koridorlarında sınır kapılarında 12 saati aşan beklemeler yaşanıyor, Sınır Kapılarında  faaliyet gösteren yerel otoriteler arasında, iki komşu sınır kapısındaki otoriteler arasında uyumsuzluk var ve sınır kapıları verimli çalışmıyor.
 
Sınır Çalışma Grubu, tüm KEİ Üyeleri tarafından imzalanan Dünya Ticaret Örgütü, Ticareti Kolaylaştırma  Anlaşmasının getirdiği kolaylaştırıcı  “Ortak Sınır Yönetimi”, “Tek Pencere”, “Dijitalleşme”, “Tek Durak” sistemlerin sınır kapılarında uygulanıp, uygulanmadığını sorguladı.
 
Anket sonuçlarına göre Avrupa Birliği üyesi KEİ ülkeleri, ortak sınır kapısı örnekleri dışında, Ticareti Kolaylaştırma Anlaşmasının gereklilikleri sınır kapılarında hala uygulanmıyor.

Sınır Kapısı Çalışma Grubu Anketi sonuçlarına göre ;

• Ukrayna-Polonya, Ukrayna-Macaristan, Ukrayna-Romanya, Bulgaristan-Romanya, Moldova-Romanya, Gürcistan-Rusya, Gürcistan-Azerbaycan, Azerbaycan-Rusya, Türkiye-Gürcistan, Türkiye-Bulgaristan, Türkiye-Yunanistan, Ürdün-Suudi Arabistan gibi ülkelerde 12 saati aşan beklemeler yaşanıyor.
• Sınır kapılarında gümrük ve emniyet güçleri dışında, Çevre, Tarım gibi kurumların temsilcileri sadece belirli saatlerde çalışıyor ve bu sınır kapılarında yaşanan yoğunluğu arttırıyor. Dijitalleşme de bu sorunu çözmek için uygulanmıyor. Bu durum tüm ülkelerce dile getirilen ana sorun.
• Komşu sınır kapıları birbiriyle uyumlu değil, altyapılar bağlantılı değil, sınır kapılarındaki peronların bazıları atıl durumda bekliyor.
• Sınır kapısı vardiya değişimlerinde 15 dakika ile 3 saat arasında beklemeler yaşanıyor.
• Sınır kapılarındaki bekleme sürelerinin ana sebebi sınır kapılarında altyapıların optimal ve diğer sınır kapısıyla uyumlu olarak inşa edilmemiş olması,  sınır kapısındaki otoritelerin verimsiz çalışması, diğer kurumların gümrük ile uyumlu çalışmaması, iki ülke gümrük idarelerinin uyumsuz çalışması, taşımacıların hatası, çevre ve tarım gibi ürün denetimlerinde uygun sertifikaların olmaması durumunda sınır kapısında beklemelerin yaşanması, gümrüklerde yeterli personel çalışmaması, personelin yoğun araç geçişini cevaplayamaması ve olumsuz hava şartlarının sınır kapılarını olumsuz etkilemesi.
• TIR’lara uygulanan tam tespit ve kontrollerde ise 3-6, 6-9 saat zaman kaybı yaşanırken, Ukrayna ve Polonya arasında, Gürcistan’da ve Rusya sınırında 24 saati aşan tam tespit işlemleri dış ticarete zarar veriyor.
• Sınır kapılarının %90’ununda araç yoğunluğunu, sınır geçiş hacimlerini, işlem hızını gösteren web siteleri yok. Bazı sınır kapılarında kameralar sınır kapısının sadece bölümlerini gösterirken, araç kuyruklarını tamamıyla gösteren kamera sistemleri bulunmuyor. Çoğu web sitesi sadece ulusal dilde hizmet veriyor, kısacası sınır kapısı web siteleri taşımacıların ve ticaret erbabın operasyonlarını daha iyi planlamaları ve gözlemlemelerine imkan vermiyor.

Anket sonuçlarına göre ise taşımacılığın önündeki en büyük engellerden biri olan sürücü vizeleri tüm BSEC-URTA üye karayolu taşımacı dernekleri tarafından dile getirildi. Vize alabilmek için neredeyse 20 adet belgenin sunulması gereken vizeler konusunda, uzun bekleme süreleri, kalış süresinin azlığı sebebiyle yaşanan mağduriyeti engellemek üzere taşımacılığın en önemli aktörlerinden sürücülerimiz için deniz adamları ve pilotlar için benzer hakların oluşturulması ve e-vize uygulamasının yaygınlaşması talep edildi.

BSEC-URTA, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu ulaştırma konvansiyonlarını, Ticareti Kolaylaştırma Anlaşması gibi taşımacılığı ve ticareti kolaylaştırma araçlarının biran önce sınır kapılarında uygulamaya konması, sınır kapısında “Ortak Sınır Kapısı Yönetimi”, “Tek Pencere”, “Dijitalleşme”, “Tek Durak”, modern risk yönetimi gibi uygulamaların yaygınlaşmasını, sınır kapısında gerçekleşen güzel özel örneklerin yaygınlaşmasını ve örnek model olarak alınmasını, sürücüler için e-vize uygulamasının yaygınlaştırılmasını Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu, Dünya Ticaret Örgütü, KEİ, IRU ve tüm uluslararası hükümetlerince uygulamaya ve destek vermeye çağıran bir Karar Bildirgesini imzaladı.

BSEC-URTA Başkanı, Aslı Gözütok’a göre Sınır Kapısı Çalışma Grubu, sınır kapısı anket çalışmasıyla taşımacılar gözünden başlıca sorunları tespit etmek, ilgili kurumları göreve çağırmak ve özellikle Ticareti Kolaylaştırma Anlaşmasına imza atan ülkelerin anlaşmayı eliyle mi yoksa kalbiyle mi imzalandığını tespit etmek için kuruldu.

Gelen sonuçlara göre kolaylaştırıcı uygulamaların sınır kapılarında henüz uygulanmadığı, sınır kapısı beklemelerinin Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü ekonomisine zarar verdiği gözüküyor.

Çalışma Grubu sonuçları şunu da gösterdi ki ticaretin en büyük aktörlerinden biri olan uluslararası karayolu sürücüleri, lojistik sektörünün üvey evladı pozisyonunda. Deniz adamları ve pilotların vizelerinde her türlü kolaylık sağlanırken, sürücüler 20’ye yakın evrakı edinmek ve bu evrakları her başvuru için sunmak, kimi ülkelerde yetersiz kalış süresi aşıldığı için sınır dışı edilmek ile karşı karşıya. Ankete göre ticaretin gelişmesi için sürücü vizeleri sorunun çözülmesi de en az sınır kapıları beklemeleri kadar önemli bir sorun.

Başta ülkemiz olmak üzere Ticareti Kolaylaştırma Anlaşmasının gerekliliklerini hayata geçirmek üzere konuyla ilgili çalışmaların yürütülmesinin ve hazırlıkların memnuniyet verici olduğu not etmekle beraber, kolaylaştırıcı uygulamaların hayata geçmesiyle taşımacılık ve ticarete çok olumlu katkıların gerçekleşmesini bekliyoruz ve tüm uluslararası ve ulusal kurumları göreve çağırıyoruz.

BSEC-URTA Genel Kuruluna, Başkan Aslı Gözütok, Genel Sekreter Adrian Albu ve BSEC-URTA Sınır Çalışma Grubu Sorumlusu UND İcra Kurulu Üyesi ve BSEC-URTA Genel Sekreter Yardımcısı Alpdoğan Kahraman katılım sağladı.