AB ayrıca Kırım ve Sivastopol ve Donetsk, Kherson, Luhansk ve Zaporizhzhia’nın hükümet denetimi dışında kalan bölgeleri ile ilgili yaptırımlar rejimini de güncelleyip güçlendirmeyi amaçlıyor.
YAPTIRIMLARIN İHLAL EDİLMESİNİ ÖNLEMEYE YÖNELİK TEDBİRLER
- Yeni paket ile 74 ilave gemi hedef kapsamına girerken, yaptırıma tabi gemiler listesi 153’e ulaştı. Bu gemiler Rusya’nın gölge gemi filosunun parçası olmaları veya Rusya’nın enerji gelirlerine katkı sağlamaları sebebiyle listeye dahil edildi.
- Yeni listeleme kriteri olarak, güvenli olmayan petrol tankerlerinin operasyonlarını destekleyen kişi ve kurumlar da hedefleniyor.
- Rusya’nın askeri-endüstriyel kompleksini destekleyen veya yaptırımların by-pass (ihlal) edilmesine iştirak eden 53 yeni şirkete de ihracat kısıtlamaları uygulanırken, Rusya dışındaki 34 ülke de buna dahil edildi.
LİSTE İLAVELERİ
- Yeni onaylanan yaptırımlar paketine Rusya’nın askeri yapılanmasını destekleyen, yaptırımları aktif olarak ihlal eden, Rusya’nın kripto varlık borsalarında ve denizcilik sektöründe faal olan 83 kişi ve kurum (48 kişi ve 35 kurum) ilave edildi.
- 16. Yaptırımlar paketinde yer alan yeni kritere göre Rusya’nın askeri ve endüstriyel yapılanmasının parçası olan, bunu destekleyen veya bundan fayda sağlayan kişi ve kurumlar da listeye dahil edildi.
2. Ticaret Tedbirleri
Rus alüminyumuna doğrudan ithalat yasağı:
- Halihazırda yürürlükte olan Rusya'dan işlenmiş alüminyum ürünleri ithalatına yönelik yasağa ek olarak bu paket, AB'nin Rusya'dan birincil alüminyum ithalatına yönelik bir yasağı da içermektedir
- İşletmeler için sorunsuz bir geçiş sağlamak amacıyla, 2024 yılında AB ithalatının %80'ine denk gelen 275.000 tonun 12 aylık bir süre zarfında kullanılmasına izin veren bir kota mekanizması getirildi.
Rusya'nın savaş alanında kullandığı kilit teknolojilere erişimini kesmek amacıyla çift kullanımlı ihracat kısıtlamaları ilave kalemleri de kapsayacak şekilde genişletildi:
Çift Kullanımlı Ürünler İçin İhracat Kısıtlamaları:
- Kimyasal Silahlar Sözleşmesini ihlal ederek Rusya tarafından kimyasal silah olarak kullanılan kloropikrin ve diğer isyan kontrol maddelerini üretmek için kullanılan çift kullanımlı kimyasal öncüller.
- Silah üretiminde kullanılan Bilgisayarlı Sayısal Kontrol (CNC) takım tezgahları ile ilgili yazılımlar ve Rus ordusu tarafından savaş alanında insansız hava araçlarını yönlendirmek için kullanılan video oyun kumandaları.
- Askeri amaçlı uygulamalarda kullanılmaları nedeniyle krom cevherleri ve bileşikleri.
- Tıbbi kullanım gibi bazı çift kullanımlı ve ileri teknoloji ihracatına yönelik sınırlı istisna ve muafiyetler, gümrük ve lisanslama kurumları tarafından etkin bir şekilde uygulanmasını desteklemek amacıyla netleştirilmiş ve daha da sıkılaştırılmıştır.
- Ayrıca mineraller, kimyasallar, çelik, cam malzemeler ve havai fişekler başta olmak üzere özellikle askeri açıdan özel önem taşıyan sanayi mallarına ilave ihracat kısıtlamaları getirilmiştir.
3. Enerji Tedbirleri
- AB, bugüne kadar tavan fiyata uygun olan ve üçüncü ülkelere gönderilenler için müsaade veriyor iken, yeni yaptırım paketiyle Rus ham petrolünün ya da petrol ürünlerinin AB limanlarında geçici olarak depolanmasını ya da serbest bölge prosedürleri kapsamına alınmasını tamamen yasaklama kararı aldı.
- Paket, Rusya’nın LNG (sıvılaştırılmış doğal gaz) projelerinin tamamlanması için eşya, teknoloji ve hizmet sağlama yasağını, Vostok petrol projesi gibi Rusya'daki ham petrol projeleri için de geçerli olacak şekilde genişletmektedir.
- Paket, mevcut yazılım yasağını, Rusya'ya petrol ve gaz arama yazılımlarının ihracatını, tedariğini veya teminini kısıtlayacak şekilde genişletmektedir.
4. Ulaşım Tedbirleri
- Rusya içinde iç hat uçuşları gerçekleştiren veya Rus havayollarına havacılık ürünleri sağlayan üçüncü ülke havayollarına yaptırım getirildi. Listeye eklenmeleri halinde, bu havayolları AB’ye uçuş gerçekleştiremeyecek.
- Karayolu taşımacılığı yasağı : Pakete, AB karayolu taşımacılığı şirketlerinde Rus sahipliğinin %25'in üzerine çıkmasını engelleyen bir değişiklik eklenerek mevcut yaptırımların delinmesine yönelik potansiyel boşluklar kapatılmaktadır.
5. Altyapı Tedbirleri
- Belirli Rus altyapıları üzerinde tam işlem yasağı: Buna Moskova’daki iki havaalanı (Vnukovo Havaalanı ve Zhukovsky Havaalanı), dört bölgesel havaalanı ve Volga limanı Astrakhan ve Hazar Denizi'ndeki Makhachkala limanı dahildir. Baltık Denizi'ndeki Ust-Luga ve Primorsk ile Karadeniz'deki Novorossiysk deniz limanları da bu kapsama alınmıştır.
- Rusya'da AB işletmeleri tarafından sağlanan inşaat hizmetlerine yasak getirilmiştir.
FI?NANS SEKTÖRÜNDEKI? TEDBİRLER
Rusya mali akışının büyük bir kısmını küçük bankalar aracılığıyla yönlendirmektedir. 16. paket mali sektöre yönelik tedbirleri güçlendirmektedir. Özellikle;
- Özel finansal mesajlaşma hizmetleri sağlama yasağına tabi kuruluşlar listesine 13 finans kuruluşunun eklenmesi.
- AB yaptırımlarından kaçınmak için Rusya Merkez Bankası Finansal Mesajlaşma Sistemini (SPFS) kullanmaları nedeniyle 3 bankanın işlem yasağına eklenmesi.
- AB'nin Petrol Fiyat Tavanı uygulamasının ihlal edilmesine katılım sağlayan ve gölge filonun listelenen gemileriyle işlemleri kolaylaştıran finans kurumları ve kripto varlık sağlayıcılarını listelemesini sağlamak için işlem yasağının uzatılması.
Sektörel AB yaptırımları, Rusya’yı kritik teknolojiler ve piyasalardan mahrum kılarak ve sanayi tabanını büyük ölçüde zayıflatarak Rusya’nın savaş sürdürme kabiliyetini kısıtlamayı amaçlamaktadır. Bu amaçla işletmelerin özel bilgi toplama ve analiz işlemi uygulamaları gereken ve üçüncü ülkelerin Rusya’ya re-eksport yapmaması gereken bir “Yaptırıma Tabi Ortak Yüksek Öncelikli Eşya Listesi” oluşturulmuştur.
Ayrıca AB içinde, işletmelerin ve üçüncü ülkelerin titizlikle izlemeleri gereken bir “Ekonomik Açıdan Kritik Olan Yaptırıma Tabi Eşya Listesi” de oluşturulmuştur. Bu liste Rusya’ya üçüncü ülkelerden normal dışı ticaret akımlarının takibini amaçlamakta olup, Rusya’nın Ukrayna’da savaş alanında bulunan veya askeri sistemlerinin geliştirilmesi, üretimi veya kullanımına yarayan çift kullanım alanına sahip eşyalar ve ileri teknoloji malzemelerinden mahrum bırakılması , ayrıca Rusya’nın sanayi tabanını zayıflatmayı hedeflemektedir. Her iki liste AB’li ihracatçılar ve ticaret partneri olan ülkelerdeki gümrükler ve diğer kuruluşlar tarafından kendi topraklarının AB yaptırımlarını by-pass etme amaçlı olarak kullanılmasını engellemek üzere yapılacak analizlerde kullanılmaktadır. Ekonomik açıdan kritik eşyalar listesi temel olarak 28 (Kimyasallar), 84 (Makine), 85 (Elektronik), 87 (Taşıtlar) HS başlıklarında derlenmektedir.
Bu eşyanın AB’den üçüncü ülkelere ve dünyanın geri kalanına ithalatında savaşın başından bu yana artış olduğu saptanmış olup, ticaret istatistikleri sürekli izlenerek liste(ler) güncellenmektedir.
kaynak:UND