Firmaların Kira İlişkisi Kaynaklı Sorunlarına Çözüm

Dünyayı etkileyen Covid-19 salgını ve devamı süreçte yaşanan ekonomik sorunların kira ilişkisinden kaynaklı uyuşmazlıklarda da artışa neden olduğunu hatırlatan Av.Arb. İLHAN ŞEVKİ MASARİFOĞLU, "Ödeme güçlüğü çeken kiracılar kiradan indirim ya da bir süre artış olmamasını talep ederken, kiralayanlar da kira bedellerinin artmasını istemekte, bu durum da iş hayatında huzur ve barışı olumsuz etkilemektedir. Kira sözleşmesinin tarafları arasındaki ilişkinin yeniden düzenlenmesi ve uyuşmazlıkların çözümü için devlet yargısı en az iki yıl sürmekte masraflar ve avukatlık ücretleri gibi tüm giderlerin neredeyse dava konusunun yüzde yirmi beşini oluşturmaktadır. Devlet yargısı bedel tespiti veya uyarlama ile yetinmektedir. Tarafların her ikisini de memnun etmeyen bir kararlarla kira sözleşmesi devam etmektedir. İlişkinin mevcudiyeti ve geleceği büyük ölçüde zarar görecek, çatışma ortamı devam edecektir. Artık yol arkadaşlığı bitecek, düşmanca duygular ve olumsuz tavırlar karar üzerine sürdürülmek zorunda kalınan ilişki hakim olacaktır. Her kira ilişkisinde kendine özgü özellikleri bulunmaktadır. Kira ilişkisinin ne zamandan beri devam ettiği, mecurun bakım ve dekorasyonu, kira bedeli ödemelerindeki düzenliliği, AVM kurallarına uyumu gibi sayısız durum tarafların birbirine bakışını etkilemektedir. Kira ilişkisinden kaynaklı uyuşmazlıkların arabulucu vasıtasıyla çözümlenmesinde hem kiraya veren hem de kiracı açısından birçok avantajı bulunmaktadır. Kiralayan ile kiracı ortaya çıkan bu sorunları şu anda ihtiyari olarak dostane çözüm yoluyla ve bir arabulucu yardımıyla kendileri çözebilme imkanına sahiptirler ancak kira ilişkisinden kaynaklı uyuşmazlıkların dava şartı olarak getirilmesi halinde dava açmadan tarafların arabulucu önünde bir araya gelmeleri sorunların daha kolay çözümünü sağlayacaktır. Yukarıda anlatıldığı üzere dava açmadan kaynaklı tüm bu muhtemel sorunlar düşünüldüğünde müzakerelerle, gizlilik içinde yürütülecek bir arabuluculuk süreci, tarafların birbirlerini anlayabileceği, empati kurabileceği, ilişkilerini sonrasında da sürdürebilecekleri en doğru çözüm yöntemi olacaktır. Kira bedelinin ya da kira ilişkisinin yeniden düzenlenmesi amacıyla arabulucuya başvurulması sonrası uyuşmazlığın çözümü 1 gün ila 8 hafta içerisinde hiçbir harç ödemeden sadece arabuluculuk ücreti ödenerek ya da vekil ile temsil yapılıyor ise davaya nazaran daha makul bir vekalet ücreti ile süreç sonlanmış olacaktır. Taraflar varılacak anlaşma ile kira ilişkisinin bundan sonraki şeklini hem konu hem de süre yönünden sınırsızca düzenleyebilecekler, değişen durumlara göre de yeniden arabuluculuk yöntemi ile bir araya gelebileceklerdir" dedi.

Dava yolundan farklı olarak kira bedellerini aydan aya, yıldan yıla veya herhangi bir zaman dilimine göre belirleyebilecekleri gibi ciro üzerinden belirleme, sektörel gelişmelere göre belirleme yollarına gidebilecekleri ifade eden Masarifoğlu  , "Özgürce kira sözleşmesinin her bir maddesinde diledikleri değişikliği yapabileceklerdir. Bağımsız bir biçimde kiralananın niteliğini değiştirme, küçültme ya da büyültme, mal ile ödeme, kira ilişkisine yan ya da ek başka ilişkilere girme gibi sınırsız seçenekle aralarındaki dengeyi kurabileceklerdir Taraflar nasıl ki kira ilişkisi kurulurken rızai olarak bir araya gelip kazan-kazan yöntemi ile aynı hedefe yürümüşlerse, bundan sonra da karşı karşıya değil, yan yana bir ilişkiyi tercih etmiş olacaklardır. Kira ilişkileri tüm hukuki ilişkiler içerisinde aile hukuku sonrasında en uzun süren ilişkilerdendir. Arabuluculuk yönteminde bu ilişkinin bozulmayacağı sonuçlar elde edilecektir. Arabuluculuk süreci gizli olduğundan hem görüşme içerikleri hem de varılan anlaşma bir sır olarak taraflarda kaldığından üçüncü kişilerin sözleşme hükümlerinden ve özellikle de kira bedelinden haberdar olmaları mümkün bulunmamaktadır. Böylelikle her bir kira ilişkisi kendi mahremiyetini korumakta, iyi ya da kötü yönde emsal olarak kullanılmamaktadır. Arabuluculuk yolu ile yeniden tesis edilen kira sözleşmelerinde damga vergisi oranı yüzde 1,89 yerine 132,30 TL maktu olarak uygulanacaktır. Bu durum taraflara ciddi vergi avantajı da sağlayacaktır" diye konuştu.

Masarifoğlu , "Kira uyuşmazlıklarının çözümünde taraflar öncelikle arabuluculuğu alternatif bir yol olarak denemelidir. Dava açmadan önce kira uyuşmazlıklarında arabuluculuk iş hayatında barışın ve huzurun sağlanması için ilk adım olmalıdır" şeklinde konuştu.