Hakkı Adında Saklı

Otobüsüm Dergisi olarak yolculara sahip oldukları hakların aktarılması ve bilinçli tüketiciler oluşturulması için geçmişten bugüne sektörün tüm bileşenleri ile ortak çalışmalar yaparak sektörün standartlarını daha da geliştirmek için özveriyle çalışıyoruz.

Muhittin Yörükoğlu
“Biletler Yüksek Rakamlara Satılıyor”

Ankara Şehirlerarası Otobüs Terminali (AŞTİ)’de İzmit yolcusu Muhittin Yörükoğlu ile otobüs yolculuğunu konuşuyoruz. Şehirlerarası seyahatlerinde önceliğinin tren olmasına rağmen Muhittin Yörükoğlu da sıklıkla otobüs yolculuğu ile seyahat edenlerden.

“Firma Sayısı Düşmeli”

Trenle yapılan yolculuğun otobüs seyahatine göre daha konforlu ve güvenli olduğunu belirten Yörükoğlu, otobüs yolculuğunda; ses, gürültü ve sarsıntı nedeniyle insanların yorgun düştüğünü söylüyor. Yörükoğlu, “Hızlı trende bilet bulamadığım için otobüsle seyahat ediyorum. Hızlı tren gibi taşıma sistemlerinin fazlalaşmasını istiyoruz. Örneğin; karayolu ile yılda 1 milyon insan taşınıyorsa bunun 500 bine indirilmesi gerekiyor. 500 firma varsa onun yerine 300 firma olsun. Herkes en iyi şekilde işini yapmalı. Alternatif seferler düzenlense otobüsü tercih etmezdim. Tren yolculuğu insanın vücudunu dinlendiriyor” ifadelerini kullanıyor.

Otobüsle seyahat ettiği dönemlerde Metro’yu tercih ettiğini belirten Muhittin Yörükoğlu, firmanın servis hizmetinden duyduğu memnuniyeti dile getirerek şunları kaydetti: “Metro’nun yolcular için servis olanakları Türkiye’nin her yerinde çok fazla. Gecenin üçünde de otobüsten insen mağduriyet yaşamıyorsun.”

Kaliteli bir seyahat hizmetinin maliyet açısından yüksek olduğunu ifade eden Yörükoğlu, “Maalesef otobüslerimizde konforlu bir seyahatin yüksek olduğunu söyleyemem. Daha iyi olması için birtakım çalışmalar oluyor; ancak bu çalışmaları henüz yeterli seviyede görmüyorum. Biletler yüksek rakamlara satılıyor” şeklinde konuşuyor.

“Kazalar Şoför Kaynaklı Oluyor”

Yolcular için en önemli konunun güvenlik olduğuna vurgu yapan Yörükoğlu, kazaların büyük bir kısmının şoför hatasından meydana geldiğini söylüyor. Yörükoğlu, “Bazı şoförler fazla mesai yaparak uykusuz yola çıkabiliyor. Bu da insanların can güvenliğini riske atıyor. Burada şoför kadar firma sahiplerinin de kusuru bulunuyor. Az şoförle çok iş yapılması her meslekte olduğu gibi burada karşımıza çıkıyor. Denetimlerin de sağlıklı ve yeterince yapılmadığını düşünüyorum” diyerek sözlerini noktalıyor.

KONFORDAN GÜVENLİĞE YOLCU HAKLARI

Gelişen vavayolu ve demiryolu gibi değişik ulaşım modellerine rağmen karayolu ile yolcu taşımacılığı sektörü, yine de yolcuların ulaşım tercihlerinin başında geliyor. Kaliteli, güvenli ve daha yaygın ulaşım hizmeti ile konforu aynı anda bekleyen şehirlerarası seyahat eden yolculara, aldıkları hizmetin kalitesini ve “yolcu haklarına” ilişkin görüşlerini sorduk.

Gökhan Çelik
“2+1 Otobüsler İlk Tercihim”

Her zaman gideceği ildeki en iyi turizm firmasından hizmet aldığını belirten Gökhan Çelik, öncelikli tercihinin kaliteli hizmet veren firmalar olduğunu söylüyor. 

Yolcu haklarının bazı noktalarda sadece kağıt üzerinde kaldığını ifade eden Çelik, “Yasanın bize tanıdığı hakları ne derecede alabiliyoruz emin değilim. Bir örnekle açıklamak gerekirse; mevcut yasaya göre 12 yaş ve altı çocuklara yüzde 30 indirim uygulanması gerekiyor. Geçenlerde oğluma internetten bilet aldım ve yasanın tanıdığı bu hakkı kullanamadım. Bileti almak zorunda olduğum için yasanın sağladığı bu haktan vazgeçmek zorunda kaldım. Daha önce de biletle ilgili bir sorun yaşamış ve BİMER’e başvurmuştum. Şikayetimle ilgili durumu ispatlamam istendi. İşlerimizin yoğunluğundan dolayı takip etmekte zorlandığımız için şikayet etmekle yetindim.  Gittiğim tarih, aldığım bilet belli olmasına rağmen üzerine çok düşemediğim için şikâyetimin bir karşılığı olmadı” diyor.

“Bazı Firmalar Bu İşi Çok Güzel Yapıyor”

Seyahatlerinde 2+1 koltuklu ve yüksek modelli araçları öncelikle seçtiğinin bilgisini paylaşan Gökhan Çelik, yol ve yolcu güvenliğine çok önem verdiğini söylüyor. Çelik, “Herkesin aksine ucuz olan bileti almıyorum. Ucuz bilet aldığımız zaman hizmetin de kalitesi düşüyor. Her zaman kaliteli hizmeti seçmeye özen gösteriyorum. Toplu ulaşım çok güzel bir hizmet; ancak çoğu insan bu hizmeti bilinçli kullanmıyor. Bazı firmalar bu işi çok güzel yapıyor. Müşteriye bilgi veriyor ve kaliteli hizmet sunuyor. Yolcular için en önemli konulardan biri de güvenliğimiz. Bizler aracın bakımını, kaptanın çalışma koşullarını takip etme durumunda değiliz. Seyahatim esnasında ön taraflarda gittiğim zaman sürekli şoförü kontrol ederim. Uyuyabilir, dalabilir, telefonla uğraşabilir bu şekilde temkinli davranıyorum. Şoförlerin konforu da yolcu kadar önemli, yeterince dinlenmeliler sadece kendi canlarını değil; bir sürü can taşıyorlar. Özellikle ağır vasıta şoförlerinin; TIR olsun, otobüs olsun kurallara uymalarını rica ediyorum. Mecbur kalmadıkça şerit ihlali yapmasınlar. Güven ve huzur içinde görevlerini tamamlasınlar.”

YOLCU HAKLARI VE UYULMASI GEREKEN KURALLAR!

Yolcunun rahat ve güvenli bir şekilde seyahat edebilmesi için karayolu ile yolcu taşımacılığında kurallar ve yolcu hakları; gerek 4962 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu, gerekse de Karayolu Trafik Kanunu’nda yer alan bazı genel düzenlemelerle yasal bir zemine sahip olmuştur.

İşte Karayolu İle Yolcu Taşımacılığında Kurallar ve Yolcu Hakları;

Güvenlik ve Sağlık

Taşımacılar, yolcuların sağlıklı, rahat ve güvenli bir–yolculuk yapmasını sağlamak yolcuyu güvenli bir şekilde taahhüt ettiği yere kadar götürmekle yükümlüdür.

Yolcular da taşımacının güvenlik yönünden almış olduğu tedbirlere uymak zorundadırlar.

Sürücüler, yolculara hizmet eden görevliler ve yolcular, trafik güvenliğini tehlikeye düşürecek, diğer yolcuları rahatsız edecek, genel ahlaka ve adaba aykırı tutum ve davranışlarda bulunamaz, taşıtın teknik donanımını olumsuz etkileyecek hiçbir elektronik cihazı kullanamazlar.

Sürücüler seyahat esnasında yolcularla veya personelle uzun süreli sohbet edemezler.

Seyahat esnasında sürücüler ses ve görüntü cihazlarının yönetimini yapamazlar.

Yolculuk sırasında ikram edilen yiyecek, içecek, mendil, kolonya ve benzeri maddeler Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan mevzuata uygun olmalıdır.

Yolcu Biletleri ve Tarifeler

Yolcu taşımaları biletsiz yapılamaz.

Bilet satışı yapılan terminallerde ve çevresinde yolcuları yönlendirmek için personel istihdam edilemez, çalıştıramaz ve bunlardan yararlanamazlar.

Taşımaya ilişkin ücret ve zaman tarifeleri görülebilecek şekilde işyeri, terminal ve bilet satış yerlerine asılmalıdır.

Taşımacılar, Bakanlık tarafından onaylanmış tarifelere uymak zorundadır. Tespit edilmiş ücret tarifelerinin üzerinde ücret alınamaz.

Düzenli yolcu taşımalarında her yolcu için ayrı bilet düzenlenmek zorunludur.

Düzenlenen yolcu biletinde, yetki belgesi sahibi taşımacının ve varsa acentesinin adı, unvanı ile adresi, vergi dairesinin adı ve hesap numarası ile yolcunun adı, soyadı, kalkış ve varış yeri, koltuk numarası, hareket tarihi ve saati, taşıma ücreti, biletin seri ve sıra numarası ve düzenleme tarihinin yer alması zorunludur.

Bir yolcuya bilet karşılığı satılan koltuk, bir başkasına mükerrer olarak satılamaz.

Yolcular seyahat süresince yolcu biletlerini yanlarında bulundurmak zorundadırlar.

Taşıtların trafik tescil belgesinde belirtilen toplam koltuk sayısı dışında yolcu taşınamaz.

Ücret tarifeleri başlangıç ve bitiş noktaları arasında gidiş ve dönüşte aynı şekilde düzenlenir.

Aynı güzergah üzerinde gidiş ile dönüş için değişik ücret tarifesi uygulanamaz.

Otobüs hareket saatinin yirmi dört saat öncesine kadar yapılacak müracaatlarda, bilet ücretinin tamamının iade edilmesi, on iki saat öncesine kadar yapılacak müracaatlarda ise altı ay geçerli açık bilet düzenlenmesi zorunludur.

Yolcu Eşyası ve Bagaj

Yolcunun otuz kilograma kadar olan bagajı ücretsiz taşınır. Bagajlar yolcuların biletlerinde gösterilen koltuk numaralarına göre etiketlenir.

Yolcu beraberinde olmayan ticari eşya ve kargo taşınamaz.

Taşıtın bagaj taşınmasına mahsus bölümleri dışında eşya taşınamaz.

Özel kafeslerinde kedi, köpek ve kuş gibi evcil hayvanlar bagaj taşımaya mahsus bölümlerde taşınabilir.

Taşıtın içinde canlı hayvan hiçbir şekilde taşınamaz.

Tehlike yaratabilecek yanıcı, yakıcı, parlayıcı ve patlayıcı ve benzeri nitelikteki yolcu eşyası, kargosu ve bagajı bagaj bölümü de dahil olmak üzere taşınamaz.

Düzenli yolcu taşımalarında kalkış ve/veya varışların bir terminalden yapılması esastır. Ancak, yeri ve zamanı önceden belirlenen ara duraklarda da yolcu indirilip, bindirilerek bilet satışı yapılabilir.

Çevreye Saygı İnsan Sağlığını Koruma

Taşımacılar çevre ve insan sağlığını koruma, çevre kirliliğini önleme amacıyla yürürlüğe konulan mevzuat hükümlerini bilmek ve bunlara uymak zorundadır.