Akdeniz İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Ali Uğur Ateş, BBC Türkçe'nin sorularını yanıtlarken, "Habur sınır kapısında TIR şoförlerine soruyorlar. Kuzey Irak'ta depoları olup olmadığı soruluyor. Kuzey Irak'a gidiyorlarsa ülkeye girebiliyorlar. Sevkiyat Güney Irak'a ise girişe izin vermiyorlar. Tam bir kaos var" dedi."Musul'da zengin bir işadamı ile ortaklık yapıyorduk. IŞİD gelince ailesini zor kurtarıp Erbil'e kaçmış" diyen Ateş, artık Kuzey Irak'ta da ülkenin güneyine çalışan kimsenin kalmadığını söylüyor.
IŞİD'in bölgeye gelmesinden önce Türk kamyonları Kuzey Irak boyunca mal sevkiyatı yapıyor ve ardından sevkiyat Iraklı şoförlerin kamyonlarıyla devam ediyordu.
İhracatın tamamen durduğunu belirten Ateş, ne zaman normale dönüş olabileceğine dair ise hiçbir çıkarım yapamadıklarını vurguluyor.
9 yılda 6 kat artış
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2013'te Irak'a yaklaşık 12 milyar dolarlık ihracat gerçekleşmişti. Bu performansla birlikte Irak Almanya'nın ardından Türkiye'nin en büyük ikinci ihracat pazarı haline gelmişti.
Özellikle 2010 Avrupa borç krizi sonrasında Türkiye ihracat pazarlarını çeşitlendirmek için Ortadoğu'ya yönelmiş ve Irak dahil birçok bölge ülkesine ihracatta artışlar yaşanmıştı.
2004 yılında Irak'a 1,8 milyar dolar ihracat yapılırken, rakam 2014'e gelindiğinde yaklaşık 6 kat artarak 11,9 milyar dolara yükseldi.
Ancak yakalanan bu performans, Irak'taki siyasi istikrarsızlığın artmasıyla tehlikeye düşmüş durumda.
"Son 3 gündür tüm ihracat faaliyeti durmuş durumda" diyen Dış Ekonomik İlişkiler Türkiye-Irak İş Konseyi Başkanı Ercüment Aksoy, BBC Türkçe'nin sorularını yanıtlarken "Transit olarak Ortadoğu'ya mal sevkiyatı sağlayacağımız başka alternatif güzergah da yok" diyor.
Suriye'de iç savaşın başlamasının ardından Türk ihracatçılar rotalarını Mersin-Mısır hattında kurulan Ro-Ro seferlerine çevirmişti.
Ancak Mısır'da da geçen yıl yaşanan askeri darbe ve sonrasında artan istikrarsızlık nedeniyle taşımacılık faaliyetleri maliyetlerin yükselmesine karşın daha çok Irak üzerinden gerçekleştiriliyordu.
'İhracatçı parasını alamıyor'
Bölgede iş yapmaya çalışan ihracatçıların ve işadamlarının tek sorunu mal sevkiyatı da değil.
Ali Uğur Ateş, Kuzey Irak'ta bankacılık sistemi olmadığı için tüm ticaretin döviz büroları aracılığıyla gerçekleştiğini söylüyor.
IŞİD'in bölgeye gelmesinden bu yana ise, birçok işadamının parasını alamadığını vurgulayarak, "Döviz büroları IŞİD gelince kapılarına kilit vurup gitmiş. Milyonlarca dolarlık alacağı olanlar var. İlk etapta bu, ihracat güzergâhlarından daha acil bir konu" diyor.
'Eşkıyaya bırakamayız'
İşadamları 'Bundan sonra ne olacak?' sorusuna ise, bölgedeki istikrarsızlığın bir an önce giderilmesi gerektiğini söyleyerek yanıt veriyor.
Ercüment Aksoy, "Eşkıyaya pabuç bırakamayız. Bunu bir kere yaparsak diğer ülkelerde de aynı şeylerle karşılaşırız" diyor.
ABD'nin bölgede gelinen nokta konusunda sorumlu olduğunu söyleyen Ersoy, "ABD Başkanı Obama'nın konuşması olumluydu. Bölgeye bir şekilde müdahale edilerek Maliki rejiminmden daha kapsayıcı ılımlı bir hükümet için çalışılmalı" diyor.
Kaynak: BBC Türkçe
.jpg)
