RODER ?Gümrüklerdeki Suiistimal Yüzünden Zarar Görüyoruz? Dedi

Gümrüklerde yaşanan suiistimaller yüzünden Türk taşıtlarının toplam taşıma sayısında düşüş yaşadığını ifade eden RODER bu durumdan hayli rahatsız…

RODER, gümrüklerde yaşadıkları sıkıntıları dile getirirken yabancı taşıtların ülkemizden yapmakta oldukları ihraç taşımlarındaki beklenmeyen artışlara da dikkat çekti. Konuyla ilgili sıkıntılarını bir yazıyla Ulaştırma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Talat Aydın’a aktaran RODER Yönetimi yaşadıkları sıkıntılara ilişkin şu ifadelere yer verdi; Bilindiği üzere, Ülkemizden yoğun olarak ihraç taşıma yapan yabancı taşıtlar batı ülkeleri için Kapıkule – Hamzabeyli-İpsala sınır kapılarımızı, doğu ülkeleri için de ağırlıklı olarak Gürbulak sınır kapımızı kullanmaktadır. Batı sınır kapılarımız için çözüm arayışlarının sonucu olarak; Kapıkule’de, Edirne Gümrükleri Başmüdürlüğü ile Kara Ulaştırması Genel Müdürlüğü’nün ortak çalışmasıyla 15 – 17 Haziran tarihlerindeki 3 günlük eğitim esnasında, katılımcılara, aşağıdaki tablo gösterilmiş, “Türk taşıtlarının ihraç taşıma pazarımızdaki payı geçen yılın aynı dönemine göre % 78’den % 72’ye, ithal taşıma pazarımızdaki payı ise % 81’den %76’ya gerilediği, bu yılın ilk 5 ayında geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre Türk taşıtlarının toplam taşıma sayısındaki 78.177 adetlik kayıp, yaklaşık 200 milyon €’luk bir ekonomik kaynağın yabancı taşımacılara kaptırılması anlamını içerdiği” açıklanmıştı.”

Türk taşıtlarının taşıma sayısındaki düşüşün tersine, taşıma sayısını artıran yabancı taşıtlara bakıldığında; aşağıdaki tablo ortaya çıkmış, Ülkemizden Avrupa’ya yabancı taşıtlarca, 2009 yılının ilk 5 ayında yapılan 48.379 ihraç taşımanın 38.348 adedi (%79,26’sı) aşağıdaki 6 Ülkenin taşıtlarınca gerçekleştirildiği ifade edilmişti.”

İllegal UBAK Belgesi kullanımını önleme amaçlı yaptıkları eğitimlere dikkat çeken RODER Yönetimi şikayetlerine şöyle devam etti; 6 Ülkenin taşıtlarının Ülkemizden bu global kriz ortamında bu denli ihraç taşıma yapması, Ülkemiz taşıtlarının ihraç taşıma sayısı % 26 oranında geriler iken bu 6 ülkenin taşıtlarının Ülkemizden ihraç taşımalarının % 19 oranında artırmasının en önemli sebeplerinden birinin, bu ülkelerde son yıllarda yapılan lojistik/araç yatırımları olduğu gibi, Ülkemiz sınır kapılarından giriş ve çıkışta illegal UBAK Belgesi, geçiş belgesi kullanımları olduğuna dikkat çekilmiş, ilgili eğitimde denetim konusuna ağırlık verilmişti. Eğitimin ardından, izlenimlerimiz ve çözüm önerilerimiz ilgi yazımızda ayrıntılı olarak verilmişti. Nitekim, 1 Temmuz 2009 tarihinden itibaren bazı Ülkelerin taşıtlarının UBAK Belgesi kullanımında (taşıma süresi göz önüne alınarak) süre kısıtlamasına gidilmesi ve özellikle Kapıkule sınır kapımızdaki görevli personelin gösterdiği hassasiyetin sonucunda, Temmuz ayında Türk taşıtlarının ihraç taşıma pazarındaki payını % 2 oranında artırdığı gözlemlenmiştir.

Ancak, yukarıdaki tablo incelendiğinde, olumlu seyrin sadece Temmuz ayı ile sınırlı kaldığı, Ağustos ayında tam tersi (Türk araçlarının pazar payının % 65’den % 63’e gerilediği) bir durum ortaya çıkmıştır.

Bu durumun sebepleri araştırıldığında aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır:

1)Trakya bölgesinden Bulgaristan’a çimento ihracatı taşımaları Bulgar taşıtlarının tekeline geçmiştir.

2)Bulgar taşıtlarına tahsis edilmiş olan yıllık 12.500 adetlik kota ile limitli boş girip yük alma belgelerinin tükenmiş olmasına rağmen, Bulgar taşımacıların ikili (dolu giriş-dolu çıkış) belge ile (bu belgelerin kotası 30.000 adet) Ülkemize boş giriş yaparak yük alabildikleri ve U-NET sisteminin bu tür taşımalara izin verecek şekilde düzenlendiği teyit edilmiştir.

3)Hamzabeyli sınır kapımızda, Temmuz ayında önemli oranda azaldığı izlenen Bulgaristan, Ukrayna ve Moldova taşıtlarının ihraç taşımaları Ağustos ayında ters oranda artış göstermiştir.

Bu tespitler doğrultusunda, U-NET Sisteminde, boş giriş yaparak Ülkemizden Bulgaristan’a ihraç taşıma yapacak taşıtların ikili belge kullanımının önlenmesi, Hamzabeyli sınır kapımızdan çıkış yapan yabancı taşıtların evrak kontrolünde hassasiyet gösterilmesi önem arz etmektedir.

Diğer yandan Ülkemizden İran harici 3.Ülkelere yük alarak Gürbulak sınır kapımızdan çıkış yapan İran taşıtlarının illegal taşımalarının önüne geçilmesi için Gürbulak Gümrük İdaresi personeli gerekli kontrolleri yapamamaktadır: Zira;

• 3.ülkelere yükleme yapan İran taşıtları, TIR Karnelerini yük İran’a boşaltılacakmış gibi düzenlenmektedir.

• Gümrük çıkış beyannamesi, fatura, CMR vb. evrakların fotokopilerini Gürbulak gümrük idaresine sunmaktadırlar.

• Özellikle gümrük çıkış beyannamesinin aslında yükün boşaltılacağı 3.ülke olduğunu dikkate alarak fotokopi üzerinde “İran” olarak değiştirilmektedir.

İran taşımacılarının yukarıda sayılan yöntemlerle Ülkemizden 3.ülkelere taşımaları gün geçtikçe artmaktadır. Geçtiğimiz yılın ilk 6 ayında Ülkemizden 7.133 İran taşıtı ihraç yükleme yapmış iken, bu sene ilk 6 ayda % 19 artışla 8.518 adet İran taşıtı Ülkemizden ihraç yükleme yapmıştır.

İran taşıtlarının en çok yükleme yaptığı gümrük idarelerinin başında Erenköy Gümrük Müdürlüğü yer almaktadır. Bunun en önemli sebebi, İran taşıtı organizasyonu yapan İran kökenli kişilerin İçerenköy’de gümrük sahası etrafında yoğunlaşmasıdır. Bu kişiler herhangi bir yetki belgesi olmaksızın İran taşıtı yüklemekte ve hatta taşıma faturası kesmekte olup listesi İstanbul Ulaştırma Bölge Müdürlüğünde mevcuttur.

Erenköy Gümrük Müdürlüğü nezdinde yaptığımız şifai girişimlerden sürekli muayene ve tescil memurlarının atamayla değişmesinden dolayı somut sonuç alınamamaktadır. Kaldı ki Gümrük Müsteşarlığımızın bu yönde uyarıcı yazıları da dikkate alınmamaktadır. İki hafta önce aynı idareden 35 adet İran taşıtının Türkmenistan’a yükleme yaptığı ve herhangi bir sorunla karşılaşmaksızın taşıma yaptığı duyumu alınmıştır. Bunun hemen ardından, 25.09.2009 tarihinde, 09341200EX165731 numaralı gümrük çıkış beyannamesine konu ihraç yük, Erenköy Gümrük Müdürlüğünden, KK63582940 numaralı TIR karnesi İran olarak açılmış ve THR 69676 plakalı taşıt ile Afganistan’a götürülmüştür. Erenköy Gümrük İdaresinde gerekli kontrol yapılmadığı sürece, Gürbulak Gümrük Müdürlüğü görevlilerinin taşıtın kontrolünü yaptığı sırada elektronik ortamda gümrük çıkış beyannamesini görmemesi halinde İran taşıtlarının bu tür ihraç taşımaları yapması önlenemeyecektir.”

Konuyla ilgili taleplerini bu şekilde belirten RODER Yönetimi Ulaştırma Bakanlığı’ndan yanıt bekliyor.