Tarihteki En Yüksek Kasım Ayı İhracatına Ulaşıldı

Son 12 aylık dönemde ise ihracat yüzde 7,8 artışla 168,1 milyar dolar oldu. İlk 11 ayda ihracat yüzde 7,7 artışla 154,2 milyar dolara çıktı. Kasım ayında, 2018 yılı Ekim ve Mart aylarından sonra, tüm zamanların en yüksek üçüncü aylık ihracatı gerçekleşti.
 
Miktar Bazında Artış Sürüyor
 
Kasım ayı ihracat miktarı 2017 yılının aynı dönemine göre yüzde 26,6 artışla 12,2 milyon tona yükseldi. 2018 Kasım ayı şimdiye kadar miktar bazında en çok ihracat gerçekleştirilen ikinci ay oldu.
 
İhracatın İthalatı Karşılama Oranı Yüzde 96,3
 
Kasım ayında ithalat ise 16,1 milyar dolar olarak gerçekleşti. Buna göre ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 96,3 olurken, bu oranda geçtiğimiz Ekim ayının ardından en yüksek ikinci değerine ulaşıldı. 
 
AB'ye İhracat Yüzde 10,8 Artarken Toplam İhracattaki Payı Yüzde 50 oldu
 
Ülke gruplarına göre ihracatta, AB'ye ihracat yüzde 10,8 artarak 7,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. AB'yi 2,2 milyar dolar ile Orta Doğu ülkeleri ve 1,4 milyar dolar ile Afrika ülkeleri izledi. Kasım ayında 145 ülke ve bölgeye ihracat artarken, 75 ülke ve bölgeye ihracat azaldı. En fazla ihracat yapılan ülke 1,4 milyar dolar ile Almanya oldu. Almanya'yı 994 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 872 milyon dolar ile İtalya ve 856 milyon dolar ile Irak izledi. Kaynak: TİM

UND’nin derlediği verilere göre; Türk araçlarının geçen yılın Kasım ayında 107.228 adet olan ihracat taşıma sayısı 2018 yılı Kasım ayında %11 büyüme ile 119.108 adet oldu. Türk araçlar 2018 yılı Ocak-Kasım toplamında bir önceki yılın aynı dönemine göre %1 düşüş ile 1.129.178 adet taşıma gerçekleştirdiler.
 
Yabancı araçların ise geçen yıl Kasım ayında 31.131 adet olan taşıma sayıları 2018 yılı Kasım ayında %2 artış ile 31.862 adet oldu. Ocak-Kasım toplamında bir önceki yılın aynı dönemine göre %6 büyüme ile 321.357 adet taşıma gerçekleştirdiler.
 
Türk ve Yabancı araçlar İlk 11 ay toplamında bir önceki yılın aynı dönemine göre %1 artış ile 1.450.535 adet ihracat taşıması gerçekleştirdiler. İhracat taşımalarının %78‘i Türk, %22’si ise Yabancı plakalı araçlar ile yapıldı.
  
İhracat taşımalarımızda %38 oranında büyük bir paya sahip olan Irak’ı hariç tutacak olur isek; Türk araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre %2 düşüş yaşadılar, Yabancı araçlar ise %7 büyüme sağladılar.

Suriye’ye yapılan taşımalar %19 düşüş yaşadı, Geçen aylarda düşüş yaşanan Irak pazarı normale dönüş görünüyor ve geçen yıla oranla %1 artış gösteriyor. Suriye’deki düşüş Ortadoğu ülkeleri toplamını da etkilediği için Ortadoğu’da %5 düşüş olduğu görülüyor.
 
Avrupa’nın genelinde yaşanan artış eğilimi özellikle komşu ülkelerde; Romanya %25, Yunanistan %17, Bulgaristan %32 olmak üzere olumlu etkilere sebep oldu. Polonya, Macaristan ve Avusturya gibi Orta Avrupa ülkelerinde de %10’e varan artışlar dikkat çekiyor. Avrupa ülkelerine toplamda %7 artış yaşandı. Avrupa ülkeleri ile yapılan KUKK toplantılarında alınan olumlu sonuçlar ile birlikte Avrupa ülkelerine ihracat taşımalarımız artmaya devam etmektedir. Eylül ayı içerisinde teslim alınan Macaristan Transit geçiş belgeleri ile birlikte AB ülkelerine yapılan ihracat taşımalarının rahatladığı görülüyor.
 
2017 yılında Azerbaycan ve Nahcivan’a yapılan ihracat pazarında azalma görülmüştü, 2018 yılı İlk 11 ay toplamında ise Nahcivan’a %15 düşüş olmasına karşın, Azerbaycan’a %11 artış olduğu görülüyor. Gürcistan’a yapılan ihracat taşımalarında ise Türk araçlarının payları %4 oranında düştü ve Gürcistan plakalı araçlar pazarda %12 artış ile yükselişe devam ettiler. Türk araçlarının İran’a yaptığı ihracat taşımalarında da %23 düşüş görülüyor. İran araçları ise Türkiye’den yaptığı ihracat taşımalarında %13 oranında artış gösteriyorlar.
 
Türk araçlarının ihracat taşıması yaptığı ilk 10 ülke toplam pazar payının %70’ini karşılamaktadır. İlk 15 ülke %82’sini ve ilk 20 ülke ise %90’dan fazlasını karşılamaktadır.

Türkmenistan’a yapılan taşımalarda %51 oranında ciddi düşüş olduğu görülmektedir. Bu konuda yaptığımız araştırmalarda, Türkmenistan’daki mevcut projelerin tamamlanması ve aynı ölçekte yeni projeler olmaması, ihracat taşımalarımızı olumsuz etkilemektedir. Türkmenistan’ın Tacikistan’a yapılan ihracat taşımalarında kendi ülkesi üzerinden transit geçişlere izin vermemesi de taşımalarımızı ve ihracatımızı olumsuz etkileyen durumlardan biri olmuştu. Türkmenistan taşımaları düşüşe geçmesine rağmen, Özbekistan taşımalarında ise %58 oranında artış yaşanıyor. Türkmenistan pazarındaki azalış, Özbekistan’a artan pazarımız ve Rusya’ya artan pazarımız ile ikame ediliyor. Mayıs ayı içerisinde Semerkant’ta gerçekleştirilen Özbekistan-Türkiye KUKK toplantısı ile birlikte %50 artan geçiş belgesi kotası ile birlikte Özbekistan’a olan taşımalarımız daha da artmıştır ve ekim ayı sonunda biten belgelerin kasım ayı içerisinde gelmesi sınır kapılarında beklemelere sebep olmuştur. Aralık ayında biten ek belgeler sınır kapılarında yığılmalara sebep olmuştur. İkili ilişkilerin iyi olması sebebiyle ek belge talebimiz Özbekistan tarafından olumlu karşılanmaktadır. BDT ve Asya güzergâhında Özbekistan taşımacılarımız için önemini her geçen gün artırmaktadır.
 
BDT ülkelerine yapılan taşımalarda önemli bir yere sahip olan Rusya Federasyonu’na baktığımızda bu yıl taşımaların hızla yükselişe geçmesi ile birlikte ihracat taşımalarımızda %98 oranında artış olduğu görülüyor. Öyle ki Rusya için aylık dönemlerde açılan geçiş belgeleri Mayıs ayında yeterli gelmediği için ek 700 adet belge, Haziran ayında da ek 500 adet belge kullanıma açılmıştı. Temmuz’da 100 ve Ağustos ise 200, Eylül ayında 300 adet ek belge kullanıma açılmıştı. Sektörden gelen talepler doğrultusunda Eylül ayında Rusya’da kalan belgelerin tümü genel kullanıma açılmıştır. Ekim ayının başında kalan ikili belge sayısı 1400 adet idi, Kasım ayının başında ise belgelerin tamamı tükenmiştir. Eylül ayında Belarus ile yapılan KUKK toplantısında olumlu sonuçlar alınarak dönülmüştü, Rusya belgelerinin tükenmesi ile birlikte Belarus v.b. ülkeler üzerinden taşımaların devam etmektedir. Altyapı yatırımları ve süren inşaat projelerinin artması ile birlikte, ihracat taşımalarımızda Ukrayna’ya %44 oranında artış yaşanmıştır. Moldova’ya ise %32 oranında artış görülmektedir. BDT ve Orta Asya ülkelerine ilk 9 ay toplamında %2 düşüşyaşanmıştır. Bu düşüşün en büyük sebebi Türkmenistan’a yapılan taşıma sayılarının düşüş göstermesidir.

İlk 10 ayda, Türkiye’den yapılan ihracat taşımalarında; Türk araçlar %1 düşüş yaşadılar. Yabancı araçlar ise %6 artış yaşadılar, Genel toplamda ise %1 artış yaşandı.
2018 yılının ilk 11 ayında ithalat taşımalarında genel toplamda %9 düşüş olduğu görülüyor. Geçen yıla göre Yabancı araçlar Pazar payında %34’e kadar paylarını artırmış durumdalar. İthalat taşıması yapan Yabancı araçları, başta Bulgaristan olmak üzere İran ve Romanya takip ediyor. Neredeyse tüm yabancı araçların ithal pazarındaki sayıları düşüşe geçmesine rağmen İran araçları %22 artış sağlamışlardır.
 
Türk araçların sayısında %9 oranında düşüş yaşanırken Yabancı araçların oranında da aynı şekilde %9 düşüş yaşandı.

İlk 11 ayda, Türk araçlarının İthalat taşımalarında yük aldığı ülkelere bakıldığında, ilk sırada 84.958 adet taşıma ile Almanya geliyor. ikinci sırada İtalya ve üçüncü sırada Irak, dördüncü sırada ise Fransa yer almaktadır. Diğer ithalatımızın yüksek olduğu ülkeler arasında Romanya, Yunanistan, Polonya, Bulgaristan, Hollanda gibi Avrupa ülkeleri çoğunluktadır.

Avrupa ülkeleri arasında düşüşün yaşandığı ülkelerde %22 Birleşik Krallık, %9 düşüş Bulgaristan, %7 düşüş Romanya, %5 düşüş İtalya, %9 düşüş İspanya ve Yunanistan bulunmaktadır.  Diğer tüm Avrupa ülkelerinden yapılan ithalat taşımalarımız istikrarlı bir şekilde artmaya devam ediyor. Bu ülkeler arasında Fransa %6, Hollanda %2, Belçika %16 ve Avusturya %12 artış ile dikkat çekmektedir.
 
İran’dan yapılan ithalat taşımalarımızda ise Türk araçları %7 oranında düşüş yaşandı. Diğer dikkat çeken ülke ise %20 artış ile Özbekistan oldu. İhracat taşımasında da ciddi artış görülen Özbekistan’ın İthalat yönünde de artış göstermesi Özbekistan’ın önemini tekrar vurguluyor.

Bölgelere göre ihracat ve ithalat karşılaştırması yaptığımızda, Avrupa ülkelerine artan ihracatımızın, ithalatımızda aynı oranda olmadığı dikkat çekmektedir. Orta doğu ülkelerine (başta Irak ve Suriye olmak üzere) de aynı şekilde ithalatımızda ciddi oranda düşüş olduğu görülmektedir. İhracat taşımalarımızda bölgelere göre yaşanan artışların ithalat taşımalarımızda aynı düzeyde olmaması durumu boş girişleri de etkilemektedir.

TRANSİT TAŞIMALAR
 
Türkiye üzerinden yapılan Transit taşımalar incelendiğinde; Türk ve Yabancı araçlarının İran, Irak, Gürcistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Romanya, Yunanistan başta olmak üzere komşu ülkelere taşıma yaptığı görülüyor.  Yoğun olmamakla birlikte İtalya, Almanya, Hollanda, Fransa gibi gelişmiş ülkelere de transit taşımalar yapılıyor. Transit taşımaları ülkemiz üzerinden yapan araçlar ise gene yoğunlukta olarak İran, Bulgaristan ve Gürcistan gibi komşu ülkeler.

BOŞ GİRİŞLER 

Türk araçlarının boş girişlerinde bölgelere göre ayrım yaptığımızda çarpıcı bir etkiyi görebiliyoruz. Türk araçlarının Avrupa ülkelerine ihracat taşımalarını artırdığını önceki tablolarda görmüştük, ithalatın aynı oranda artmamasının etkisi Avrupa’dan boş dönüşlerde %76 oranında artış olduğunu gösteriyor. Geçen yıl ilk 11 ay toplamında Avrupa’dan ~46.000 araç boş dönüş yapmış iken 2018 yılının ilk 11 ayında Avrupa’dan ~82.000 araç boş dönüş yapmıştır.

İlk 11 ay toplamında Türk araçları boş giriş sayılarını %3 düşürmesine karşın Yabancı araçlar %35 oranında boş girişlerini artırdılar. Türk taşımacılar; Avrupa’dan aylık ~6.700 araç, Irak ve Suriye’den ~45.000 araç, Azerbaycan ve Gürcistan’dan ~12.000 araç, İran’dan ~1.700 araç, Rusya’dan ~400 araç ile aylık ~70.000 araç ile kendi ülkelerine boş dönüş yapıyorlar. Yabancı araçlar ise aylık ~14.000 adet boş giriş yapıyor ve bu araçların başında Gürcistan, Bulgaristan, Romanya, Makedonya ve İran geliyor.