Türkiye’de Bataryalı Elektrikli Araç Satışları Yüzde 251 Yükseldi

PwC’nin strateji danışmanlığı grubu Strategy&, küresel bataryalı elektrikli araç (BEV) pazarındaki tüketici tercihlerine ve satış trendlerine mercek tutan Elektrikli Araç Satışları Araştırması’nın sonuçlarını paylaştı. Rapor, 2023'ün ilk çeyreğinde Türkiye’nin de aralarında yer aldığı 19 ülkeden derlenen verilere dayanarak elektrikli araç satışlarının dağılımını ve pazardaki en güncel trendleri analiz ediyor.

Araç satışlarında tüketicinin elektrikli dönüşüme gösterdiği ilginin sürdüğünü ortaya koyan rapor, Çin’de elektrikli araçlara uygulanan sübvansiyonların sona ermesinin, 2023 yılının ilk çeyreğinde bataryalı elektrikli araç (BEV) satışlarında ani bir yavaşlamaya yol açtığına, bunun da küresel elektrikli araç büyüme hızını yavaşlattığına dikkat çekiyor. Çin pazarındaki büyümede görülen yavaşlamanın küresel rakamlara da önemli bir etkide bulunduğu görülüyor. Raporda, Çin’de bataryalı elektrikli araçlara uygulanan sübvansiyonun sona ereceği yönündeki beklentilerin tüketicilerin bataryalı elektrikli satın alma araç tercihlerinin 2022 sonuna kadarki dönemde yoğunlaşmasına yol açan önemli bir etken olduğunun altı çiziliyor.

Ticari filo segmentinin, bataryalı elektrikli araçlar için en önemli büyüme alanı olacağının da altını çizen rapor, üreticilerin (OEM) bu fırsatı en iyi şekilde değerlendirebilmeleri için popüler filo modellerinin elektrikli muadillerini üretmeye hız vermesi gerekeceğine işaret ediyor. Ticari filo segmentlerinde sunulan cazip elektrikli araç seçeneklerinin sınırlı olmasının, büyümeyi frenleyici bir etkide bulunduğuna dikkat çekiliyor.

Şarj edilebilir hibrit araç gelişiminde lider konumda olmayan ancak büyümeyi destekleyen ülkelerde ise bataryalı elektrikli araç satışlarındaki büyümenin diğerlerine kıyasla çok daha yüksek oluşu dikkat çekiyor.

Rapor, BEV oyuncularının son dönemde batarya üretimini kalıcı olarak daha uygun maliyetli ve sürdürülebilir hale getirmeye odaklandıklarını ortaya koyuyor. Raporda ayrıca otomobil üreticilerinin önümüzdeki dönemde pazara sunmaya hazırlandıkları elektrikli araç modellerine de yer veriliyor.

Türkiye’de elektrikli araç satışları 2023'ün ilk çeyreğinde %251 oranında arttı.

Türkiye'deki bataryalı elektrikli araç satışlarını da kapsayan Strategy& raporu, pazardaki hızlı büyüme grafiğinin devam ettiğini gösteriyor. Rapor, pazara ilişkin önemli veriler arasında Türkiye’nin Çin’de üretilen bataryalı elektrikli araçlar için %40 ek gümrük vergisi uygulamasına da vurgu yapıyor.

Strategy& Türkiye Lideri Kağan Karamanoğlu araştırma ile ilgili şu değerlendirmede bulundu:

“Elektrikli araç satışları yıldan yıla artış eğilimini sürdürüyor. Türkiye’de 2023 yılının ilk çeyreğinde, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla bataryalı elektrikli araç satışlarında %251'lik artış kaydedildi. Bu artışta, TOGG’un satışa sunulmasının, Çinli elektrikli araç üreticilerinin Türkiye odağını ve premium segmentte tüketicilerin elektrikli araçlara olan ilgisinin geçmiş yıllara kıyasla artırmasının etkilerini gözlemliyoruz. Özellikle EPDK'den şarj istasyonu kurmak amacıyla lisans alan şirket sayısının 120'yi aşmasıyla gelişecek elektrikli araç şarj altyapısını ve elektrikli araç piyasasında öncü firmaların yeni modellerini Türk tüketicilere tanıtacağını düşününce satışlardaki artış eğiliminin sürmesi beklenebilir”.

Avrupa’nın ilk beş pazarında BEV satışları %26 artış gösterdi

Avrupa’nın en büyük beş pazarı olan Fransa, Almanya, İtalya, İspanya ve İngiltere’de bataryalı elektrikli araç satışları, 2023 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %26 arttı. Fransa’nın bataryalı elektrikli araç pazarındaki önemli büyüme, 2022’nin ilk çeyreğine kıyasla %49 artarak pazardaki genel artışa büyük bir katkı sağladı. Almanya ve İngiltere’deki büyüme sırasıyla %13 ve %19’a geriledi. Almanya’da 2022 yılı sonunda teşviklerin kaldırılması da büyüme hızındaki yavaşlamanın nedenleri arasında görülüyor. Almanya'da 2022 yılı sonunda şarj edilebilir hibrit elektrikli araçlara yönelik tüm teşvikler kaldırılmıştı. Rapor, Almanya’da yollarda olan bataryalı elektrikli araç sayısının ilk kez 1 milyonu geçtiğine de dikkat çekiyor.

Strategy& raporu, artan korumacı eğilimler ve Çin'in bu alandaki üstünlüğünün, Almanya’daki otomobil üreticileri için özellikle yüksek hacimli pazarda arayı kapatmaları gerektiği anlamına geldiğini de vurguluyor.

İlk beş ülkeyi izleyen Avrupa pazarlarına bakıldığında, Norveç’teki bataryalı elektrikli araç satışlarının 2023’ün ilk çeyreğinde 2022’nin ilk çeyreğine kıyasla %10 azalmış olsa da Norveç’in dünya genelinde %84,5 ile en yüksek pazar payını temsil ettiği vurgulanıyor. Diğer Avrupa pazarlarında bataryalı elektrikli araç satışlarında görülen en büyük artışlar Hollanda ve Avusturya’da, sırasıyla %104 ve %57’lik olarak kaydedildi.

Çin en yüksek hacimli BEV pazarı konumunda

Çin pazarındaki bataryalı elektrikli araç satışları 2023’ün ilk çeyreğinde, 2022’nin aynı dönemine kıyasla %15 artarken, aynı dönemde tüm güç aktarım mekanizmaları satışlarının ise %7 oranında azalmış olması dikkat çekiyor. Pazardaki bu tablo aynı zamanda etkileyici bir performansa işaret ediyor olsa da, BEV satışlarındaki büyümede son yıllarda kaydedilen seviyenin büyük oranda altında kaldığı gözleniyor.

Hibrit araç satışı ağırlıklı olan Japonya elektrikli araç pazarında, hibrit araçların, 2023’ün ilk çeyreğindeki pazar payı %53,6 oldu. Bataryalı elektrikli araç satışları ise çok düşük bir bazdan da olsa, 2022'nin ilk çeyreğine göre %48 oranında artış gösterdi ve pazar payı %1,6 olarak gerçekleşti.

Asya bölgesinin önemli pazarlarından olan Güney Kore’de ise bataryalı elektrikli araç satışları, 2023'ün birinci çeyreğinde, 2022'nin aynı dönemine kıyasla %34 yükseldi. Bataryalı elektrikli araç pazarının payı 2023’ün ilk çeyrek döneminde %8,4 oldu.

ABD pazarında bataryalı elektrikli araç satışları hızlı büyümesini sürdürüyor

ABD’nin bataryalı elektrikli araç pazarı, 2023 yılının ilk çeyreğinde, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %64 büyüme kaydetti. Son yıllardaki hızlı büyüme trendini sürdüren ABD pazarında 2023’ün ilk çeyrek döneminde yaklaşık 250 bin bataryalı elektrikli araç satışı gerçekleşti. Rapor, ABD’de 2023'ün ilk çeyreğinde BEV satışlarının peş peşe iki çeyrek dönemde hibrit satışlarını geride bıraktığını ve böyle bir durumun ikinci kez gerçekleştiğine de dikkat çekiyor. Rapora göre, ABD pazarında şarj edilebilir hibrit elektrikli araç satışlarındaki büyümenin son yıllarda çarpıcı şekilde azalmasıyla birlikte, bataryalı elektrikli araçlar tüm elektrikli araç pazarında tamamen baskın hale gelmeye hazırlanıyor.

ABD pazarındaki BEV satışlarına devlet teşvikleri, sürekli genişleyen model seçenekleri ve şarj altyapısının sürekli gelişimi destek olmayı sürdürüyor. Rapor, halihazırda ülkede iki yıldan kısa bir sürede üç kattan fazla artarak %6,9 düzeyine ulaşan bataryalı elektrikli araç pazar payında ciddi bir büyüme potansiyelinin olduğuna da işaret ediliyor.

Ham madde fiyatlarındaki düşüş elektrikli araç fiyatlarını etkileyebilir

Raporun dikkat çektiği noktalardan bir diğeri ise ham madde fiyatlarındaki değişim. Batarya üretimi için kullanılan iki temel emtia olan kobalt ve lityumun maliyetinin son dönemde düştüğüne dikkat çekilen raporda, kobalt fiyatının 2022 bahar dönemine göre yarıdan fazla düştüğü, lityum maliyetinin ise Ocak 2023’ten bu yana %20 gerilediği ifade ediliyor. Bu gelişmelerin lityum demir fosfat (LFP) gibi daha ucuz kimyasalların geliştirilmesine katkı vereceğinin bahsedildiği rapor, buna bağlı olarak BEV araç fiyatlarının da gerileyeceği beklentisi oluştuğunun altını çiziyor.