UTTS ile İlgili Tüm Bilinmesi Gerekenler

Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Nedir?

Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı ekonomi ile etkin bir şekilde mücadele edilmesi amacıyla istasyonlarda akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihazlara taşıt plaka bilgilerinin elle girişini önleyerek otomatik olarak aktarılmasını sağlayan sistemdir. UTTS, akaryakıt istasyonlarında gerçekleştirilen satış işlemlerinde vergi güvenliğini sağlar ve denetim etkinliğini artırır.

31 Ocak 2025 tarihine kadar Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) kaydını yaptıran mükellefler, 30 Nisan 2025 tarihine kadar montaj işlemlerini tamamlayabilecek ve bu süre boyunca akaryakıt harcamalarını vergi indirimi kapsamında gider göstermeye devam edebilecektir. 31 Ocak 2025 tarihine kadar UTTS kaydını yaptırmayan mükellefler, bu tarihten sonra UTTS kapsamında düzenlenmemiş akaryakıt satış fişlerini vergi indiriminde kullanamayacaklar.

Sistem Nasıl Çalışıyor?

Taşıtların yakıt depo girişlerine Taşıt Tanıma Birimi (TTB) takılır. Yakıt dolum işlemi sırasında TTB’den plaka bilgisi diğer UTTS donanımları aracılığı ile otomatik olarak ödeme kaydedici cihaza iletilir.

1. Taşıt Tanıma Birimi (TTB)

TTB, yakıt depo girişine monte edilebilen ve söküldüğünde tekrar kullanılamayan, taşıta ait plaka bilgisi, mükellefe ilişkin bilgiler gibi hususları hafızasında muhafaza eden ve bu bilgilerin akaryakıt alımı sırasında Taşıt Tanıma Okuyucusu vasıtasıyla pompa ünitelerinin bağlı olduğu YN Pompa ÖKC’lere otomatik olarak iletilmesine imkân sağlayan pasif bir devre ve anteni içeren Taşıt Tanıma Birimini ifade eder.

2. Akaryakıt İstasyonu Donanımları

Akaryakıt istasyonlarında, Yetkili İstasyon Montaj Firmaları tarafından monte edilen donanımlar şunlardır:

Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO): TTB üzerindeki bilgileri okuyabilen, okunan bilgilerin YN Pompa ÖKC’lere otomatik olarak iletilmesine imkân sağlayan  cihazdır.

Tabanca İletişim Modülü (TİM): TİM, TTO’lardan gelen sinyali çözümleyip UTTS veri merkezi ile iletişime geçerek TTB’ye ait bilgileri alan ve bunları YN Pompa ÖKC’sine ileten, üzerinde Güvenlikli Haberleşme Anahtarı/Kodu ve özel yazılım bulunan, harici olarak YN Pompa ÖKC’ye bağlanmış Darphane ve/veya Darphane tarafından yetkilendirilen firmalardan temin edilebilen veya YN Pompa ÖKC içine entegre edilerek üretilen Tabanca İletişim Modülünü ifade eder.

3. Yakıt Dolum Süreci

Taşıt, TTB takılı bir şekilde akaryakıt istasyonuna geldiğinde, TTO cihazı TTB ile iletişim kurar ve kimlik bilgilerini şifreli olarak alır.

TİM aracılığıyla alınan bilgiler, UTTS veri merkezi ve Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) veri tabanı üzerinden doğrulanır.

Doğrulanan bilgiler, Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz (YN Pompa ÖKC) ile paylaşılır. Bu cihaz yakıt dolum işlemini başlatır.

Yakıt dolumu tamamlandıktan sonra UTTS Satış Fişi oluşturulur ve taşıt sahibine teslim edilir.

Eş zamanlı olarak tüm işlemler Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) veri tabanına aktarılır.

UTTS Projesi Neyi Amaçlıyor?

Akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı ekonomi ile etkin bir şekilde mücadele edilmesi amaçlanmıştır. 

Akaryakıt istasyonlarında mevcut sistemde, akaryakıt satışı sırasında araç plakasının pompa görevlisi tarafından elle girilmesi, usulsüz fiş düzenlenmesine imkân vermektedir. Usulsüz fişlerdeki harcamalar ise gider gösterilerek vergiden düşülmekte ve milyarlarca liralık vergi kaybı oluşmaktadır. UTTS ile akaryakıt istasyonlarında plakaların sisteme otomatik olarak aktarılması sağlanacak ve usulsüz fatura oluşturulmasının önüne geçilecektir. Böylece her yıl oluşan milyarlarca liralık vergi kaybı önlenecektir.

UTTS Kapsamındaki Yükümlülükler

5 Ekim 2023 tarihli Resmî Gazete‘de Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) Uygulama Genel Tebliği (Tebliğ) yayımlanmış ve UTTS’nin kurulması ve işletilmesi için Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü (Darphane) yetkilendirilmiştir Tebliğ uyarınca;
• Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtlar için en geç 31 Ocak 2025 tarihine kadar UTTS kaydının yaptırılması ve en geç 30 Nisan 2025 tarihine kadar Taşıt Tanıma Birimi (TTB) taktırılması,
• Akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin ise en geç 31 Ocak 2025 tarihine kadar UTTS kaydının yaptırılması ve en geç 30 Nisan 2025 tarihine kadar en az bir pompa ünitesinin tabanca aparatlarına Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) taktırılması zorunluluğu getirilmiştir

UTTS’nin Çözüm Sağlayan Özellikleri

Sistemin devreye girmesiyle birlikte taşıt plaka bilgileri otomatik olarak okunacak ve yakıt alımlarına ilişkin veriler YN Pompa ÖKC üzerinden eş zamanlı olarak Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) ve akaryakıt dağıtım şirketlerinin veri tabanlarına iletilecektir. Bu yöntem elle giriş işlemlerinden kaynaklanan usulsüzlükleri ortadan kaldıracaktır.

UTTS’de Yapılan Akaryakıt Satışlarında Belge Düzeni

UTTS Tebliği ile TTB takılma zorunluluğu getirilen taşıtlar için, UTTS kapsamında düzenlenmeyen belgeler, 213 sayılı Kanunun 227'nci maddesine istinaden vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılacaktır.

UTTS Sözlüğü

İstasyon Montaj Servis Noktası:

Yetkili Akaryakıt İstasyon Montaj Firmalarının kendisine ait ya da alt yüklenici olarak belirlediği ve akaryakıt istasyonlarında ilgili faaliyetleri gerçekleştiren firmaları/bayileri ifade eder.

Yılık Hizmet Bedeli:

UTTS Yetkili Montaj Firması olmak için başvuru yapan her bir Yetkili Akaryakıt İstasyonu Montaj Firmasından alınacak UTTS Yıllık Hizmet Bedelini ifade eder.

Yetkili Taşıt Montaj Noktası:

Yetkili Firma ile alt bayilik veya iş ortaklığı ilişkisi altında TTB montaj hizmeti vermek üzere aralarındaki bir sözleşmeye bağlı olarak faaliyet gösteren firmaları ifade eder.

UTTS Pasaportu:

Yetkili firma ve yetkili servis elemanları mesleki yeterlilik evraklarının uygun olması ve kendilerine atanan tüm eğitimleri başarı ile tamamlamalarının ardından evraklarının ve eğitimlerinin tamamlandığını, servis ve montaj işlemlerinde çalışabileceklerini gösteren UTTS Montaj Sertifikasını ifade eder.

Yetkili Akaryakıt İstasyonu Montaj Firmaları:

UTTS donanımlarının akaryakıt istasyonuna montajı, aktivasyonu, değişimi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi için UTTS İşletmecisi tarafından ilgili kılavuzlara göre uygunluk incelemesi yapıldıktan sonra Darphane’nin onayı ile yetkilendirilen firmaları ifade eder.

Yetkili Taşıt Montaj Firması:

TTB satışı, montajı, aktivasyonu, değişimi ve hizmetlerinin yürütülmesi için, UTTS İşletmecisi tarafından ilgili kılavuzlara göre uygunluk incelemesi yapıldıktan sonra Darphane’nin onayı ile yetkilendirilen UTTS Yetkili Taşıt TTB Montaj Firması’nı ifade eder.

Yetkili TTB Mobil Montaj Servisi:

Yetkili Firma ile alt bayilik veya iş ortaklığı ilişkisi altında TTB montaj hizmetini sadece müşterinin talep edeceği lokasyonda gerçekleştirebilen firmaları ifade eder.

UTTS İşletmecisi:

UTTS’nin kurulum ve işletilmesi için Darphane tarafından yetkilendirilen firmayı ifade eder.

Yetki Belgesi (TTB):

Darphane tarafından çıkarılan ilgili kılavuz kapsamında faaliyette bulunacak gerçek ve tüzel kişilere UTTS Yetkili Taşıt TTB Montaj Firması olarak çalışma izni veren ve Darphane tarafından düzenlenen belgeyi ifade eder.

Taşıt Montaj Firması Yetkili Servis Teknisyeni:

TTB montajı ve aktivasyonu, değişimi ve bakım onarım hizmetlerinin yürütülmesi için yetkilendirilen firmalarda çalışan ve bahsi geçen işlemleri gerçekleştirmesi için gerekli mesleki yeterlilik belgelerini ibraz eden ve ilgili tüm eğitimleri tamamlayan Yetkili Servis personellerini ifade eder.

Akaryakıt İstasyonu Montaj Firması Yetkili Servis Teknisyeni:

UTTS donanımlarının akaryakıt istasyonuna montajı, aktivasyonu, değişimi ve bakım onarım hizmetlerinin yürütülmesi için yetkilendirilen firmalarda çalışan ve bahsi geçen işlemleri gerçekleştirmesi için gerekli mesleki yeterlilik belgelerini ibraz eden ve ilgili tüm eğitimleri tamamlayan Yetkili Servis personellerini ifade eder.

UTTS Veri Merkezi:

UTTS kapsamında oluşan verilerin kaydedilip, saklanacağı veri merkezini ifade eder.

Sıkça Sorulan Sorular

UTTS son kayıt tarihi 31 Ocak 2025 olarak değişti mi/uzatıldı mı?

Taşıt sahipleri, 31 Ocak 2025 tarihine kadar TTB siparişi verdikleri takdirde, montaj işlemlerini en geç 30 Nisan 2025 tarihine kadar tamamlayabilirler. Ancak, 1 Şubat 2025 tarihinden itibaren verilen TTB siparişlerinde, TTB montajı tamamlanmadan akaryakıt fişleri gider beyanında kullanılamayacaktır.

Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan taşıtlar için TTB taktırma sorumluluğu kime aittir?

Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtlara TTB taktırma yükümlülüğünün taşıt sahiplerine ait olduğu açıkça belirtilmek suretiyle, bu alanda oluşan tereddütleri giderecek düzenleme yapılmıştır.

TTB ödemesi nereye yapılmalıdır?

Ödemeler Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen ve aşağıda bilgileri bulunan banka hesabına yapılacaktır. Ödeme işlemi, taşıt ekleme süreci tamamlandıktan sonra, belirtilen banka bilgileri kullanılarak gerçekleştirilebilir.

Hesap Bilgileri:

-Hesap Adı: Türkiye Emlak Katılım Bankası Anonim Şirketi

-IBAN: TR91 0021 1000 0004 0000 1000 22

Taşıtlarını UTTS'ye kaydettirme zorunluluğu bulunan mükellefler kimlerdir?

Aşağıdaki taşıt gruplarının sahibi mükelleflerin taşıtlarını, yine aşağıda belirtilen tarihlere kadar UTTS’ye kaydettirme zorunluluğu bulunmaktadır:

• Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtlar (en geç 31/01/2025 tarihine kadar),

• Trafiğe ilk defa kaydedilen sıfır kilometre bireysel taşıtlar (1/07/2025 tarihinden itibaren kayıt ve tescil işlemini takip eden bir ay içerisinde),

• Akaryakıt dağıtım şirketlerine ait taşıt tanıma sistemlerini kullanan bireysel taşıtlar (30/06/2025 tarihine kadar).

Taşıt sahipleri tarafından TTB montajı için ödenecek toplam tutar nedir?

2025 yılı için TTB ücreti 2.326,21 TL + KDV olarak belirlenmiştir (TTB ücreti 1.413,72 TL + KDV, yetkili servis montaj hizmet bedeli ise 912,492 TL + KDV’dir).

Birim fiyatlar 2025 yılı için geçerlidir. 2026 ve sonraki yıllarda uygulanacak fiyatlar, Türkiye İstatistik Kurumu’nun bir önceki yıl için belirlediği Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) oranında artırılacak ve bir yıl boyunca geçerli olacaktır. Yıllık fiyat artışları ait oldukları yılın 1 Ocak tarihinden itibaren uygulanmaya başlanacaktır. Güncel birim fiyatları www.utts.gov.tr internet sitesinde duyurulacaktır.