A1 Yetki Belgelerine Geniş Çaplı Düzenleme Getirildi

Bilindiği gibi, [A1] yetki belgesi ticari amaçla otomobil ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel kişilere veriliyor.

4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanununun,  “Amaç” başlıklı 1’inci maddesi, “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinin 1’inci ve 2’nci fıkrası, “Yetki belgesi alma zorunluluğu ve taşıma hizmeti” başlıklı 5’inci maddesinin 1’inci fıkrası ile Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin,  “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinin 3’üncü fıkrası, “Yetki Belgesi Türleri” Başlıklı 11’inci maddesi, “Yetki Belgesi Almanın veya Yenilemenin Özel Şartları” başlıklı 13’üncü maddesi ve “Hüküm Bulunmayan Haller ile Olağanüstü Şartlarda Yapılacak Düzenlemeler” başlıklı 85’inci maddesinin 1’inci fıkrası değerlendirildiğinde;

[A1] yetki belgesi kapsamındaki faaliyetler aşağıda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yapılacak deniliyor.

1.                   Otomobil ile yapılan 100 km’nin üzerindeki şehirlerarası tüm ticari yolcu taşımalarının,  [A1] yetki belgesi ile yapılması zorunludur. Bu kapsamdaki taşımaların [A1] taşıt belgesinde kayıtlı olmayan taşıtlarla yapılması durumunda, Karayolu Taşıma Kanunu ve Yönetmeliğinin yetki belgesiz taşımacılığa ilişkin hükümleri uygulanır.

2.                    [A1] yetki belgesi ile;

                                       i.      Düzenli yolcu taşımacılığı,

                                     ii.      Arızi ve mekik seferler düzenlenmesi suretiyle düzensiz yolcu taşımacılığı,

                                    iii.      Kamu dahil tüzel ve gerçek kişilikler ile belli bir süreyi kapsayan sözleşmeler çerçevesinde arızi ve mekik seferler düzenlenmesi suretiyle düzensiz yolcu taşımacılığı yapılır.

3.                   [A1] yetki belgesi ile yapılan düzenli yolcu taşımalarında;

a)      Taşımanın 100 km’nin üzerinde şehirlerarası bir taşıma olması zorunludur.

b)      Her bir yolcu için taşımanın başlangıç ve bitişinin 100 km’nin üzerinde şehirlerarası olması kaydıyla, güzergah üzerinde yolcu indirme ve bindirme yapılabilir.

c)       Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin zaman, ücret, taşıma hattı ve güzergahlarına ilişkin hükümleri uygulanır.

d)      Her bir yolcu için ayrı ayrı yolcu bileti düzenlenmesi zorunludur. Yolcu biletleri, Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde öngörüldüğü şekilde (koltuk numarası hariç olmak üzere) düzenlenir.

e)      T1” ve “T2” Yetki Belgeli Terminaller dışında acente tayin edilemez, acentelik

         hizmetlerinden yararlanılamaz.

f)       Taşıma hatlarının sayısı, yetki belgesinde kayıtlı araç sayısına göre aşağıdaki şekilde olacaktır:      

g)      Kalkış ve varışların, yetki belgesi sahibinin merkezi adresinden, şubesinden veya yolcu terminallerinden yapılması zorunludur. Kalkış ve varışların mutlaka terminalden/terminale yapılması zorunluluğu getirilemez.

h)      Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin ilgili maddesinde belirtilen yetki belgesi almak için ibrazı zorunlu belgelerin yanı sıra; merkez adreste ve varsa şubelerde en az iki araçlık park alanına veya kullanım hakkına sahip olunması zorunludur.

4.                   [A1] yetki belgesi ile arızi ve mekik seferler düzenlemek suretiyle yapılan düzensiz yolcu taşımalarında;

a)      Tek bir taşıma faturası düzenlenir, ayrı ayrı yolcu bileti düzenlenmez.

b)      Kalkış ve varış noktaları arasında yolcu indirilip bindirilemez.

c)       Taşımanın 100 km’nin üzerinde şehirlerarası olması esas olmakla beraber;

1.       Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin kapsam başlıklı 2 nci maddesi çerçevesinde, bu konuda Bakanlıkça çıkarılacak Yönetmelik yürürlüğe girinceye kadar;

                                                                    i.      Belediye sınırları ve mücavir alanı sınırları dışında olmak üzere il sınırları  içinde yolcu taşımacılığı,

                                                                  ii.      100 km’nin altında şehirlerarası yolcu taşımacılığı, hususlarında ilgili valililik tarafından izin verilebilir.

2.       İlgili Valilik tarafından verilen/verilecek olan izinler, düzenli taşıma için geçerli hat ve güzergah izni olamaz, sadece arızi  veya  mekik yolcu taşımasına ilişkin izin olur.

3.       100 km’nin altında şehirlerarası mesafeler için verilecek izinlerde, sadece taşımacının merkezi adresindeki Valilik izni yeterlidir.

5.                   [A1] yetki belgesi ile; kamu dahil gerçek veya tüzel kişilikler ile yapılan sözleşmeye dayalı arızi ve mekik seferler düzenlenmesi suretiyle yapılan yolcu taşımalarında;

a)      4 üncü madde hükümleri bu taşımalar için de geçerlidir.

b)      Taşımaya ilişkin sözleşmenin onaylı bir örneğinin Bakanlığa ibrazı zorunludur.

c)       Araç sürücüleri, anlaşma yapılan kişi veya kurum sürücüsü olamaz. Araç sürücüsü her zaman yetki belgesi sahibinin kendisi, ortağı veya çalışanı olmalıdır.

d)      Taşımaya ilişkin görevlendirme belgesinin yanı sıra akit taraf ile yapılan taşıma sözleşmesinin onaylı bir örneğinin araçta bulundurulması zorunludur.

e)      Taşımalara ilişkin faturalar günlük, haftalık veya aylık dönemler halinde düzenlenir.

6.                   Ortak Hükümler;

a)      [A1] yetki belgesi sahipleri merkezi adresleri dışında, şube açabilir, bu şubeler, bulundukları yerin ticaret siciline tescil edilmek ve yetki belgesine “şube” olarak işletilmek suretiyle bu belge kapsamındaki faaliyetlerde kullanılabilir.

b)      [A1] yetki belgelerine, bu konuda yapılacak yeni bir değerlendirmeye kadar, 25 taşıttan fazla araç kaydı yapılmaz.

c)       [A1] yetki belgesinde kayıtlı taşıtların tahditli şehiriçi ticari taksilerde olduğu gibi belirli bir renge boyanması şartı getirilemez.

d)      Aldıkları [A1] yetki belgesi ile sözleşmeye dayalı arızi ve mekik seferler düzenlenmesi suretiyle faaliyet gösterenler, ilgili taşıma sözleşmelerini 1 ay içinde Bakanlığa ibraz etmek zorundadır.

e)      Taşımanın başlangıç, ara durak ve bitiş yerinin bulunduğu yerleşim yeri;

1.  Büyükşehir belediyesi sınırları içindeyse ilgili Büyükşehir Belediyesinden,

2. Büyükşehir belediyesi sınırları dışında ve T2 Yetki Belgeli bir terminalin  bulunmadığı yerlerde ise ilgili belediyeden, taşımacı tarafından kalkış, ara durak ve varış noktası olarak belirlenen yerlerin  trafik yoğunluğu/güvenliği açısından sakıncası olmadığına dair uygunluk   yazısının Bakanlığa verilmesi zorunludur.

3. Büyükşehir belediyesi sınırları dışında olup, T2 yetki belgeli bir terminalin bulunduğu yerlerde; yetki belgeli bir acente ile acentelik sözleşmesi imzalamış olanlar için ilgili belediyenin uygunluk yazısı aranmaz.

7.                   02.04.1986 tarih ve 86/10553 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamındaki tahditli plakalı

Şehir içi ticari taksilerin tahditin geçerli olduğu belediye sınırlarının dışına çıkmaları ile ilgili yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar, bu taşıtlar aşağıdaki kurallara tabidir.

a)      Kayıtlı oldukları yerleşim merkezlerinden bu merkezlerin dışındaki herhangi bir noktaya tek yönlü (gidişi dolu-dönüşü boş) olarak,

b)      Tahditli plaka uygulaması yapılmayan belediye sınırları içerisinde veya hiçbir belediyenin sınırlarına girmeyen yerleşim yerlerinde bulunan havaalanlarına/havaalanlarından yapılacak taşımalarda ise; kayıtlı oldukları yerleşim merkezlerinden/merkezlerine iki yönlü (gidişi dolu/boş-dönüşü dolu/boş)olarak,   yolcu taşıyabilecektir.

c)       Bu düzenleme yürürlüğe girmeden önce bir havaalanı işletmesi ile bir taksi hizmeti tedarikçisi  arasında imzalanmış olan bir sözleşme varsa; bu  sözleşmeden doğan haklar, sözleşme bitim tarihine kadar devam eder.

8.                   Bu Genelgenin yayımından önce [A1] yetki belgesi alarak düzenli yolcu taşımacılığı yapanlar, durumlarını 2 ay içinde bu Genelgeye uygun hale getirirler.

Bu genelgeyle birlikte 2007/KUGM-16/YOLCU, 2007/KUGM-24/YOLCU, 2008/KUGM-21/YOLCU numaralı genelgeler yürürlükten kaldırıldı.