ADR Konusunda Eğitim Şart

Her yıl Türkiye'de, tehlikeli maddelerin taşınması sırasında, bilgi yetersizliğinden kaynaklanan kazalar yaşanıyor. Kuru yük taşımacılığında yaşanan kazalar, can ve mal kaybına neden olurken, kimyasal ve tehlikeli madde nakliyesinde yaşanan kazalar çevreye de ağır ve kalıcı hasarlar bırakıyor. Sektör temsilcileri ve uzmanlara göre bu alanda alınacak önlemlerin başında yeterli eğitim ve doğru malzemelerin kullanılması geliyor. Ayrıca, Tehlikeli Maddelerin Karayolu ile Taşınmasına ilişkin Avrupa Anlaşması Sertifikası'nın da (ADR) barındırdığı standartlar açısından önleyici önemi olduğuna dikkat çekiliyor.

Eğitim yetersizliği

Yeditepe Üniversitesi Uluslararası Lojistik ve Taşımacılık Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Erdal Nebol; lojistik sektöründe yaşanan kazaların en büyük nedeninin eğitim yetersizliği olduğuna dikkat çekti. Nebol, ''En büyük açık, bu işi bilmemek. Maddeyi taşıyan yeterli bilgiye sahip değil. Tehlikeli madde taşımacılığı yapan bazı firmaların, bu maddelerin nasıl yüklenmesi-saklanması gerektiği konusundaki bilgileri yeterli değil'' dedi. Çözümün de eğitimden geçtiğini belirten Nebol; “Şu anda üniversiteler bünyesinde, konuya ilişkin yeterli teorik ve uygulamalı eğitimin verilmesinin bir hayal olduğunu” söyledi. Bu konuda gerekli olan eğitimin kurslardan sağlandığını aktaran Nebol, ''Rastgele yerlerden değil, uluslararası geçerliliği olan profesyonel kurslardan sertifika alınmalı'' diye konuştu.

Megem Akademi Genel Müdürü Gülten Durdu ise, tehlikeli madde taşımacılığı yapacak firmanın Ulaştırma Bakanlığı'ndan yetki belgesi, Çevre Bakanlığı'ndan da taşıyabileceği ürünlere ilişkin hem firmasına, hem de araçlarına lisans alması gerektiğini söyledi.

Taşıma lisansı gerekiyor

Tehlikeli maddeyi taşıyan aracın sahip olması gereken özelliklere de değinen Durdu, "Araç, TSE'den 'Tehlikeli Yük Taşıma Lisansı'na sahip olmalı. Taşınacak yüklere uygun donanımda ve herhangi biri döküntüye neden olmayacak şekilde tasarlanmalı. Maddenin taşındığı bölümle araç sürücüsünün bulunduğu bölüm birbirinden izole edilmeli. Ambalajsız ürün sevkeden araçların boşaltım bağlantı sistemleri işletmenin bağlantı sistemi ile uyumlu olacak şekilde tasarlanmalı" dedi. Durdu; “Sürücünün eğitimli olması gerektiğine dikkat çekerek, eğitimsizliğin ve araçların uluslararası standartlara uygun olmayışının en büyük sorun olduğunu” kaydetti. Bu arada araçta iki ikaz tabelası, iki yangın söndürücü, iki uyarı işaretleri, bir el feneri, bir fosforlu yelek, gaz maskesi, en az bir takoz ve evrakların olması gerekiyor.

ADR konusunda bilinç arttı; ama denetim yapan kimse yok

Otokar Ticari Araçlar Satış Müdürü Murat Tokatlı; “Türkiye'de Karayoluyla Uluslararası Tehlikeli Madde Taşımacılığına ilişkin Avrupa Anlaşması (ADR) konusunda denetim yapacak bir kuruluşun olmadığını belirterek, sektörün en büyük sorunlarından bir tanesinin bu olduğunu” söyledi. Bu nedenle ADR'li araç üretim denetimini Almanya'ya yaptırdıklarını vurgulayan Tokatlı, "ADR yönetmeliği Ocak 2009 itibariyle kabul edildi. Ancak fiilen 1 Ocak 2010'da uygulanacak. Çünkü altyapının bu yönetmelik için uygun olması gerekiyor. Devlet de denetim yapacak bir kuruluş belirlemeli" dedi.

Tokatlı; “Tehlikeli madde taşımacığı konusunda firmalarda bilincin yerleştiğini vurgulayarak, bunu ADR'li araçlara olan talepteki artıştan anladıklarını” söyledi. Önceden ayda beş tane ADR'li araç satarken, bugün beş aracı bir haftada sattıklarını kaydeden Tokatlı, "Üretilen ADR'li araçların yüzde 99'unu petrol firmalarına ve bunların taşeronlarına satıyoruz. Bu şirketlerin çoğu yabancı firmalarla ortaklık yaptığı için, tehlikeli madde taşımacılığındaki güvenlik konusunda bilinçli davranıyor" diye konuştu.