Demiryollarında yeni dönem

TCDD özel sektör gibi çalıştırılıp özelleştirmeye hazırlanacak

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD), ' Türk Demiryolları Kurumu ' ve ' Türk Demiryolları A.Ş ' çatıları altında yeniden yapılandırılıyor. Ulaştırma Bakanlığı ve Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü'nce hazırlanan 'Türk Demiryolları (TD) Kurumu Kanun Taslağı' ile Türk Demiryolları A. Ş. Kanun Taslağı' ilgili kuruluşların görüşüne sunuldu. Türk Demiryolları Kurumu Kanunu ile demiryolu altyapısını idare etmek, demiryoluyla yük ve yolcu taşımacılığı hizmetlerini sunmak üzere, TD Kurumu ' oluşturuluyor.

Ortaklıklar kurabilecek

Kamu tüzelkişiliğine haiz, sorumluluğu sermayesiyle sınırlı, idari ve mali özerkliğe sahip bir kuruluş niteliğindeki TD Kurumu, kararlarıyla uygulamalarında bağımsız olacak. TD Kurumu, demiryolu taşımacılığı ve altyapı yönetimiyle ilgili faaliyetleri tamamlayıcı bir işlev görecek. Bu amaçla şirketler ve ortaklıklar kuracak ya da mevcut şirketlere ortak olacak. TD Kurumu, Yönetim Kurulu, İcra Kurulu, Başkanlık, Ana Hizmet Birimleri, Destek ve Yardımcı Hizmet Birimleri ile bağlı şirketler ve ortaklıklar şeklinde örgütlenecek. Yönetim kurulunda Ulaştırma Bakanlığı'nca teklif edilen bir başkan ve iki üyenin yanı sıra, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı'ndan ikişer üye görev yapacak.

Nasıl çalışacak?

Yönetim Kurulu, TD Kurumu’nun yatırım ve iş planlarını, mali programlarını, yatırım ve işletme bütçesini karara bağlayacak, kurumun yararına bulunması halinde, Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nda gösterilen miktara kadar olan hak ve alacakların terkinine karar verecek, uyuşmazlıkların dava açılmadan veya icra takibi yapılmadan uzlaşma ya da tahkim yoluyla çözümlenmesini sağlayacak. İcra kurulu ise TD Kurumu'nun en yüksek icra organı olacak ve başkan, başkan yardımcılarıyla ana hizmet birimlerinin genel müdürlerinden oluşacak. TD Kurumu, demiryoluyla yolcu ve yük taşımacılığına ilişkin tüm faaliyetleri, serbest piyasa ekonomisi ilkelerine bağlı yürütecek.

Türk Demiryolları Kurumu ve Türk Demiryolları A.Ş. olmak üzere ikiye ayrılacak. Serbest piyasa ekonomisine göre çalışacak Türk Demiryolları A . Ş bünyesinde TD Yolcu A.Ş. , TD Yük AŞ ve TD Altyapı A.Ş. tesis edilecek. Yeni oluşturulacak Türk Demiryolları Kurumu, demiryoluyla yolcu ve yük taşımacılığına ilişkin gereken tüm faaliyetleri, serbest piyasa ekonomisi ilkelerine bağlı bir şekilde yürütecek ve bu amaçla Türk Demiryolları işletmesini kuracak. Bu İşletme, serbest piyasa ekonomisi ilkelerine bağlı olarak, kamu hizmeti yükümlülükleri de dahil olmak üzere demiryoluyla yolcu ve yük taşımacılığına ilişkin tüm faaliyetleri yürütecek. Kendisine ait çeken ve çekilen araçların, tedarik, bakım ve onarımını yapacak, faaliyet alanıyla ilgili olarak yurt içinde ve dışında acentalıkler, temsilcilikler ve bürolar açacak, kuracak veya kurduracak. Diğer demiryolu işletmeleriyle anlaşmalar yapacak, müşterek işletmelere girişebilecek, demiryolu taşımacılığıyla ilgili uluslararası birliklere katılıp, ortaklıklar oluşturabilecek. Yani TCDD özelleştirmeye hazır hale gelecek...

Zararları azaltma planı

Taslak uyarınca TD Kurumu'nun ticari olarak yürüttüğü demiryoluyla yük ve yolcu taşımacılığına ilişkin faaliyetleri dolayısıyla oluşan zararları beş yılı aşmamak kaydıyla, bakanlıkla yapacağı sözleşmeye dayalı esaslar dİ¢hilinde, Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'ndaki yıl içi ödeneklerden karşılanacak. İlgili kanunlarda yer verilmemiş olsa dahi, TD Kurumuma ait taşınmazlar, bunlara ait tüm alım satım işlemleri ve ilgili tapu ve tescil işlemleri, her türlü damga vergisi, resim ve harçtan müstesna olacak. TD Kurumu, 4046 sayılı Özelleştirme İdaresi Kanunu'na tabi olmayacak. Özelleştirme ve benzeri uygulamalar, Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenecek usul ve esaslar dİ¢hilinde yönetim kurulu tarafından yayımlanacak bir yönetmelikle düzenlenecek. Bu arada taslağa konulan bir geçici maddeye göre de, TCDD'nin tüm varlık ve kaynaklarıyla tüm personel, kadroları ve özlük haklarıyla birlikte hiçbir işleme gerek kalmaksızın TD Kurumu'na devredilecek.

Altyapıya ayrı yönetim

Altyapı tahsisi ve ücretlendirmesi de dahil olmak üzere demiryolu altyapısının yapımı, bakımı, onarımı ve idaresine ilişkin tüm faaliyetleri altyapı yöneticisi olarak yürütmek için TD Altyapı Genel Müdürlüğü de oluşturulacak. Bu birim, demiryolu altyapı kapasitesinin tahsisi ve kullanımının ücretlendirilmesine ilişkin karar ve uygulamalarda, TD Kurumu'nun diğer organ ve birimlerinden bağımsız olacak. Altyapı Genel Müdürlüğü, demiryolu altyapı kapasitesini tahsis edecek, kullanımını ücretlendirmek ve işini finanse etmek üzere bu ücretleri toplayacak. Demiryolu altyapısının yapımı, yenilenmesi, iyileştirilmesi, bakım onarımı ve idaresine ilişkin tüm faaliyetlerle demiryolu trafiğinin idaresine ilişkin çalışmaları da yürütecek. TÜDEMSAŞ ve TÜL0MSAŞ ile TÜVASAŞ Türk Demiryolu'na bağlı şirketler olarak faaliyet gösterecek.

TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman, TCDD'nin 2008 kurumsal hedeflerini açıkladı. Buna göre, TCDD'nin bu yılki hedeflerinin başında hızlı tren projelerini hayata geçirmek bulunuyor.

TCDD'nin 2003 yılından beri hedeflerle yönetim anlayışını benimsediğini ve demir yolları ve demir yolcuların nereye, niçin gittiğini bildiğini belirten Karaman, 2008 yılındaki ana önceliğin kendisi için, demir yolcuların belirlediğini kaydetti

Kurumun 2008 yılındaki birinci hedefinin "Ankara-Eskişehir hızlı tren hattında işletmeciliğe başlanılması" olduğunu ifade eden Karaman, "Bu proje, biraz gecikme yaşansa da dünyanın en hızlı demir yolu projesidir. Havaların gidişine göre test sürüşlerine başlayacağız. Bu sürüşlerde 6 üniversiteden bilim adamları, TÜV'ün {Teknik Denetim Kurumu) danışmanları olacak" dedi.

Karaman, TCDD'nin 2008 yılındaki diğer kurumsal hedeflerini ise şöyle sıralandı:

—Ankara-İstanbul, Ankara-Konya hızlı tren hatlarının inşasına devam edilecek. Ankara-Sivas hızlı tren projesi için 15 Nisanda teklif alınacak. İstanbul-Sivas arası 5 saate inecek.

—Türkiye’de hızlı tren seti, makası, traversi üretilecek.

—Suriye demir yollan ile ortak fabrika kurulması yönünde çalışmalar yürütülecek.

—500 kilometre yol yenilemesi, 500 km yol bakımı yapılacak.

—80 kilometre çift hat, 400 kilometre tek hattın sinyalizasyonuna, telekomünikasyonuna başlanacak.

—3 lojistik köy kurulacak ve 6 lojistik köyün yapımına başlanacak.

—EGERAY işletmeye açılacak, MARMARAY'a devam edilecek ve Başkent Ray Projesi tamamlanacak.  

—Menemen-Manisa, Cumaovası-Torbalı hat kesimlerinin elektrifikasyon ve sinyalizasyon ihaleleri tamamlanarak yapımına başlanacak.

—Mevcut araç parkı yüzde 10 oranında yenilenecek.

—Yük taşımacılığının artırılması için 50 kilometre iltisak hattı yapılacak.

—Genel Demiryolu Çerçeve Kanunu ve TCDD Kanunu çıkarılacak ve özel sektörle iş birliğine gidilecek. 

—Yük taşımacılığında yüzde 20, yolcuda yüzde 15 ve liman hizmetlerinde yüzde 20 artış sağlanacak. 2023 yılında ulaşım sisteminde demir yolu payının yüzde 20 olması hedefleniyor.

—Taşınmaz mallardan elde edilen gelir yüzde 100 artırılacak.

—TCDD’nin tüm varlıkları elektronik ortamda yönetilecek.

—Çalışanların istekleri doğrultusunda onların motivasyonlarını artıracak 50 proje gerçekleştirilecek.

—Müşterilerin istekleri doğrultusunda müşteri memnuniyetini artıracak 50 proje gerçekleştirilerek

—Garların kentle bütünleştirilmesi için gerekli çalışmalar sonuçlandırılacak ve 16 garın imar planlan tamamlatılacak.

—Üniversite ve Uluslararası Demiryolları Birliği (UIC) iş birliğiyle 2. Uluslararası Demiryolu Sempozyumu düzenlenecek