Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün onayladığı "Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleştirilmesi Hakkında Kanun" ile TCDD, mevcut hukuki statüsünde değişiklik yapılmadan demiryolu altyapı işletmecisi olarak yeniden yapılandırılıyor, tren işletmesiyle ilgili birimleri ise ayrılarak TCDD Taşımacılık AŞ kuruluyor.
Kanuna göre, TCDD, ulusal demiryolu altyapı ağı içinde yer alan ve devletin tasarrufundaki demiryolu altyapısının kendisine devredilen kısmı üzerinde demiryolu altyapı işletmecisi olarak görev yapacak.
TCDD'nin, yüksek hızlı ve hızlı tren taşımacılığı için yaptığı demiryolu altyapı yatırımları, hatların çift veya çoklu hat haline getirilmesi ile demiryolu altyapısının yenilenmesine ve iyileştirilmesine ilişkin yatırımları için, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı bütçesinde gerekli ödenek öngörülecek.
İltisak hattı yapımı talep edilmesi halinde, yapılacak iltisak hattının gerektirdiği taşınmazlar, kamulaştırma bedeli talep edenden tahsil edilerek TCDD tarafından kamulaştırılacak ve 49 yılı geçmemek üzere talep edenin lehine bedelsiz olarak irtifak hakkı tesis edilecek. Kullanım süresinin sonunda söz konusu taşınmazlar üzerinde inşa edilen bütün varlıklar başka bir işleme gerek kalmaksızın TCDD'nin mülkiyetine geçmiş sayılacak. Bu varlıklar için TCDD tarafından herhangi bir bedel veya tazminat ödenmeyecek.
Kamu tüzel kişileri ve şirketler, kendilerine ait demiryolu altyapısı inşa etmek, bu altyapı üzerinde demiryolu altyapı işletmecisi olmak, ulusal demiryolu altyapı ağı üzerinde demiryolu tren işletmecisi olmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilebilecek.
Demiryolu ana yol sayılacak
Demiryolunun, karayolu, köy yolu ve benzeri yolla gerçekleşen kesişmelerinde demiryolu ana yol sayılacak demiryolu araçlarının geçiş üstünlüğü olacak.
Bu kesişmelerde, yapılan yeni yolun bağlı olduğu kurum veya kuruluş, alt veya üstgeçit yapmak ve diğer emniyet tedbirlerini almakla yükümlü olacak. Demiryolu trafik düzeninin gerektirdiği hallerde hemzemin geçitlerle görüşe engel teşkil eden tesisler kaldırılacak.