Uzun Yolların Şoförleri Çok Dertli

Ömer Yırtıcı: 20 yıldır kamyoncu. “Nerden başlayım anlatmaya” diyor sayfalar sürer. “Başla bir yerden” diyoruz… Bakın neler söylüyor? “Kamyoncunun en büyük sıkıntısı sahipsiz olması. Emeğimizin karşılığını bir türlü alamıyoruz. Bir derneğimiz yok. İstediğimiz fiyatlara gidemiyoruz. Kamyoncu ucuza gitmek için yağ yakıyor; o da çözüm değil motoruna zarar veriyor. Mazot dersen yine dünyanın parası.

Devlet bizden vergi istiyor; kazanacağız ki vergimizi ödeyebilelim. Aş yok, iş yok, vergini ver diye devlet yakamıza yapışıyor. Dışarıdan esnaf olarak görünüyoruz; ticaret yapıyor gözüküyoruz; ama para kazanamıyoruz.

Yetki Belgesi düzenlemelerinden memnunuz; ama devlet bunun takibini yapmıyor. Yurtdışına çalışan tırcılar bizi baltalıyor. Uluslararası taşımacılık yapabilme belgesi alıyor; yurt içinde çalışanları baltalıyor. Doğuya taşımacılık yapanlar mazotu kaçak yollardan getirdikleri için bizden daha avantajlı taşımacılık yapıyor. Buraya gelince de piyasayı bozuyor; benden ucuza gidiyor. Nakliyeci bizi değil işvereni kolluyor. Mesleki yeterlilik, mesleki saygınlık gibi şartlar getirildi kamyoncuya; ama uygulama sıfır. Tonajda denetim var; ama mesela Ankara’nın girişinde var, çıkışında yok. Tek taraflı denetim olmaz ki…

Taksicilerin ve dolmuşçuların plakaları dondurulmuş durumda. Ama bizim meslekte böyle birşey yok; herkes bu işi yapabiliyor. Köyden koyununu, tarlasını satan herkes kamyon alıp bu işi yapmaya soyunuyor. Cebine ehliyetini koyan herkes bu işi yapmaya çalışıyor; yapmaması için hiçbir engeli yok.

Devlet sadece kamyoncunun peşinde… Geçen otobüs kaza yapmış koskoca firmanın arkasına koyacak reflektörü yok;  ama polis sadece kamyoncuyu denetliyor. Eksik sadece kamyoncunun mu? Ama vergiyi de benden alıyorsun… Suçlu benmişim gibi yine beni çeviriyorsun…”

Adem Tosun: 25 yıldır eski aracıyla kamyonculuk yapmaya çalışıyor. 35 yaşın üzerinde bir aracı olduğu için Adem şoför özellikle hurda araç alımlarının üzerinde duruyor; “Takvimin işleme sürecini bekliyoruz; piyasadan çekeceğim. Eskiden bu kadar çok sayıda araç yoktu; şimdi bu işi yapanlar çoğaldı. Nakliyeden aldığımız para mazotu da kurtarmıyor.  K Belgesi aldım;  ama yolda bir kişi bile sormadı. Sadece büyük şehirlerde ağır tonaj denetimi yapılmasın; her yerde 24 sat denetim olsun…

Şoförler Cemiyetine üyeliğimiz var; ama zoraki. Yapacağınız herhangi bir işlemde oraya üye olmak zorundasınız. Her sene aidat ödetmeyi bilirler; başka bir faydalarını görmedim.  Kamyoncu eylemleri maalesef sonuç getirmiyor. Cılız sesler olarak kalıyor. Ailem bu işten şikayetçi; ama elime bakıyor ne yapsın… Lüksümüz ve sosyal hayatımız hiç yok…”

Şaban Şen: Afyonlu…  Kamyoncu… “Tam dört gündür Nakliyeciler Sitesinde iş bekliyorum. Bugün de iş çıkmazsa boş gideceğim.” diyor şikayetlerine başlarken ve anlatıyor;  “Gördüğünüz gibi para kazanamıyoruz. Nakliye ve mazot konusunda devlet üstüne düşeni yapsın. Gittiğimiz hiçbir yerde gereken saygıyı görmüyoruz. Mazot parasına gidip geliyoruz. Başıboşluk ve sahipsizlik bizi bu hale getirdi. Büyük firmalara yem oluyoruz. Doğu’da satılan mazotla Batı’daki mazotun fiyat farkı çok fazla… Doğu’da 1 YTL alırlarken biz 3 YTL’ye alıyoruz. Mazot yerine bu dizel katkı yağlarını kullanmak zorunda kalıyoruz. Yetki Belgelerinin bize faydası olmadı; küçük kamyoncu bitti. Büyük firmalar kazandı. Şimdi bir de kasa standardı çıktı bu standart dışındaki araçların muayenesi yapılmıyor. Bugün bir kasa 7–8 milyar… Kamyoncu nasıl değiştirecek?”

Gazi Yurtçu: 14 yıldır kamyoncu… Gazi şoförün şikâyetleri de diğerlerinden farklı değil; “Biz Erbakan ve Çillerin Koalisyon Hükümeti zamanında para kazandık sadece. Ondan sonra hep zarar… Doğu’daki mazotu ucuz kullanıyor.  Devletin adaletsizliği var. Doğuda bir denetim yok. Maliye bizi bağlar; trafiği,  jandarması bizi sıkıştırır. Adaletsizliğin en fazla olduğu meslek bu… Mazot bizim belimizi büküyor. Bizi sahiplenecek bir Federasyonumuz yok. Vergiler çok yüksek. Ya yarıya düşürsünler; ya ödeme kolaylığı çıkarsınlar. Bu zorluklarına rağmen bu işi yapmamızın nedeni devletten yakamızı kurtaramıyoruz. 30 milyar borçla aldım arabamı; bir de vergi borçlarım da var üstüne üstlük…” diyor.

Erdal Soğancı: Kastamonulu… 20 yıldır bu işin içinde Erdal şoför Yetki Belgeleri uygulamasında adaletsizlik olduğunu bu sorunun üstüne gidilmesi gerektiğini söylüyor ve devam ediyor; “Bize yurtiçinde taşımacılık yapabilmemiz için K1 Belgesi verildi. Biz bu belgeyle yurtdışına çıkamıyoruz. Ama yurtdışına çıkan tırlar yurtiçinde de taşımacılık yapıyor. Bütün zenginler tır almış; bizim gibi küçük kamyoncuları bitirdiler. Lojistik firmaları bizi mahvetti.

K1 Belgesi demek Türkiye içinde bizden başkası çalışamaz anlamına geliyor. Kontrollerden şikâyetimiz yok; ama biz tırlarla rekabet edemiyoruz. C2 Belgesi sahipleri yurtiçinde taşımacılık yapmaya devam edecekse bizden belgeyi alsınlar. Bize K1 Belgesi uygulanıyorsa onlara da C2 uygulansın. Zaten kanunun gereği de budur bence.”

Hüseyin Lokum: Çorum İskilip İlçesi Taşıyıcılar Kooperatifi Başkanı. O da dertli… “Biz karşımızda bu sorunlarımızla ilgilenecek yetkili bulamıyoruz. Ulaştırma Bakanlığı’na ve siyasi partilere sorunlarımızla ilgili mailler gönderdim. Hiçbir yanıt alamadım. En son artık Cumhurbaşkanı’na mail gönderdim.” diyor.

Ve sözlerini şöyle sürdürüyor; “Belgelere aldıkları paralar bizi bunalttı. Bir milyonun üzerinde kamyoncu ve nakliyeci esnafı var. Bunun 3’te biri belgeli çalışıyor. Denetimler çok kötü. 2005’te çıktı bu belge; bana sadece geçenlerde Adana Pozantı yolunda Ulaştırmanın bir yetkilisi sordu. Bu mesleğin üzerindeki rant oyunlarını kaldırsınlar. Lojistik firmaları ferdi kamyonculuğu bitirecekler; ondan sonra ne yaparız bilmiyorum…”