yeni trend araç paylaşımı

Kentleşmenin yeni trendi araç paylaşımı

2010 yılında Türkiye’de faaliyetlerine başlayan dünyanın önde gelen araştırma ve danışmanlık kuruluşlarından Frost & Sullivan, Türkiye’de hazırladığı başta enerji, otomotiv, savunma ve sağlık olmak üzere çeşitli sektörlerde uzun vadeli pazar öngörülerini de kapsayan raporlarıyla uluslararası şirketlerin ve yatırım fonlarının Türkiye’deki faaliyetlerine yardımcı olmanın yanı sıra farklı sektörlerde birçok Türk firmasına özel araştırma ve danışmanlık hizmetleri vererek iç ve dış pazarlarda büyümelerine yardımcı olmayı sürdürüyor. Bu kapsamda Frost & Sullivan, Türkiye'yi de yakından ilgilendiren değişen yaşam koşullarına bağlı olarak yeni bir trend olarak öne çıkan araç paylaşımını mercek altına alıyor.

Araç paylaşımı sektörü yaygınlık kazanıyor

Frost & Sullivan'ın araştırmasına göre 200’den fazla geleneksel araç paylaşım kuruluşu (CSO) ve 24 denkler arası (P2P) CSO’nun 2020 yılına kadar Avrupa araç paylaşım pazarını yeni ufuklara taşıması bekleniyor. 2020 yılına kadar Avrupa’da 14 milyondan fazla yeni üyenin araç paylaşım hizmeti alması bekleniyor. Aynı dönemde pazarda üç yeni alt segmentin oluşacağı belirtiliyor: Elektrikli araç paylaşımı, kurumsal araç paylaşımı ve tek yönlü araç paylaşımı. Söz konusu yeni segmentler özellikle süregelen kentleşmeye ve değişen sosyal tercihlere bağlı olarak ortaya çıksa da, P2P araç paylaşımı konusunda artan farkındalık düzeyinin Avrupa’nın düşük nüfuslu bölgelerinde araç paylaşımı kiralarını artırması bekleniyor.

Frost & Sullivan'ın gerçekleştirdiği analizin sonuçlarına göre geleneksel araç paylaşım hizmetlerinde Avrupa pazarı 2011 sonunda 0,7 milyon aboneye ulaşmış bulunuyor. Bu sayının 2020 yılına kadar yaklaşık 15 milyon aboneye ulaşması bekleniyor. Araç sayısı ise 2011 yılında yaklaşık 21.000 iken 2020 yılına kadar bu sayının yaklaşık 240.000'e ulaşacağı tahmin ediliyor. Öte yandan, bu büyük büyüme trendinden yararlanmak için şirketler inorganik olarak genişlemeye devam ediyor. Bu gelişmenin son örneğini Avusturyalı Denzeldrive Carsharing şirketini satın alan Zipcar oluşturuyor.

Hızlı gelişmeyle ilgili olarak Frost & Sullivan Endüstri Analisti Vishwas Shankar şu görüşü ileri sürüyor: “Büyümekte olan kentleşme ve değişen mobilite eğilimleri gibi mega trendler hem mevcut araç sahiplerine hem de yeni alıcılara olan ilgiyi tetikledi. İşyerleri şehrin iç kısımlarındaki merkezlere yoğunlaştıkça, binek araç sahipleri artan yakıt ve park ücretleri ile geçiş ücretleri ve trafik yoğunluğu ücretleri şeklindeki olumsuz ekonomik etkilerin sıkıntısını hissetmeye başladı. Bunların tamamını ödemeye hazır olsalar dahi, bir park yeri bulma sıkıntısı ile karşı karşıya kalacaklar."

İki haneli rakamlarla büyüyor

Frost & Sullivan'ın araştırması 2010 yılında 13 operatörün olduğu gelişen Avrupa denkler arası (P2P) araç paylaşım pazarının bir yılda yaklaşık yüzde 85-90’lık bir artış kaydederek 2011 yılında 24 operatöre ulaştığını belirliyor. Sonuçta üye sayısının en az beş katı artması bekleniyor. Buna paralel olarak araç sayısının da 2011’e kıyasla en az 10 kat artarak 2020’ye kadar 0.74 milyon araca ulaşması bekleniyor.

Diğer yandan, son on yıl boyunca, geleneksel Avrupa araç paylaşım sektöründeki katılımcıların genellikle geleneksel operatörler (CSO) olduğu görülüyor. Ancak, 2011’in sonuna doğru, orijinal ekipman üreticileri (OEM’ler), kiralama şirketleri, ulaşım operatörleri ve park yönetim şirketleri de araç paylaşım sektörüne girmeye başlamış bulunuyor.

Söz konusu yeni katılımcılar pazarda daha fazla ön plana çıkmaya da başlıyor. 2011 yılı itibariyle Car2Go, DriveNow ve Quicar, Avrupa’daki toplam araç paylaşım üyelerinin yaklaşık olarak yüzde 10’unu ellerinde bulunduruyor. Bir başka deyişle, Almanya’daki abonelerin yaklaşık olarak yüzde 30’u bu şirketlere üye bulunuyor. Daha fazla sayıdaki yeni özel CSO’lara ek olarak, kiralama şirketlerinin yanı sıra artan sayıda OEM ve ulaşım operatörünün de 2020 yılına kadar Avrupa’daki geleneksel araç paylaşım pazarına girmiş olması bekleniyor. Özellikle OEM’lerin payının gelecekte önemli ölçüde artış kaydetmesi öngörülüyor. Bu gelişme Renault veya Citroen gibi OEM’lerde açık bir şekilde görülen bir trend halini almış bulunuyor.

Geleceğe dönük hizmet ve projeler geliştiriyor

Avrupa araç paylaşım pazarındaki büyümenin, yeni şehirlerde Daimler Car2Go ve BMW Drive Now gibi şirketlerin tek yönlü araç paylaşım hizmetlerini sunması örneğinde görüldüğü üzere organik genişlemeler yoluyla gerçekleştiğini ifade eden Frost & Sullivan Endüstri Analisti Vishwas Shankar, elektrikli araç paylaşımını teşvik etmek amacıyla destek olarak çıkarılan Paris Autolib gibi hükümet projelerinin de tüm Avrupa’da popüler hale gelmesini umduğunu belirtiyor.

Fransa’da araç paylaşım pazarı Veolia, Avis ve Hertz gibi geleneksel ulaşım ve filo operatörlerinin egemenliğindeyken, Almanya pazarı 84’ü küçük ölçekli olmak üzere 130’dan fazla geleneksel CSO ile oldukça dağınık bir görünüm arz ediyor. Almanya’ya özgü olan üye paylaşımı, üyelere, işlerine ortaklık düzeyinde başlayan ve kooperatifler şeklinde hareket eden farklı CSO’a ait araçları kullanma esnekliği sunuyor. Kamu-özel sektör ortaklıkları ve park sübvansiyonlarının varlığı da piyasanın oldukça dağınık bir görünüme sahip olmasına katkı sağlıyor. İngiltere’de ise araç paylaşımının yüzde 83’ü Londra’da yer alıyor. Ancak Birmingham, Manchester, Oxford ve Edinburgh’da büyümeye başlayan araç paylaşım hizmetleriyle birlikte bu payın düşeceği tahmin ediliyor.

Frost & Sullivan'ın araştırmasına göre Avrupa geleneksel araç paylaşım pazarındaki konsolidasyon, halihazırda gerçekleşmekte olan büyük iktisaplar ve ortaklıklar ile İngiltere, Fransa, İspanya ve Avusturya’da görülüyor. Fransa gibi pazarlar inorganik büyümeye bağlı olarak dinamiklerinde değişiklik arz ediyorlar. Örneğin Avis, Vinci Park hisselerini aldıktan sonra Okigo, Avis araç paylaşım hizmetine dönüşmüş bulunuyor. Shankar sektörde yaşanan can alıcı gelişmeler için şunları söylüyor: “Şu anda oyunu değiştiren en önemli aktör Zipcar. Zipcar Avrupa’ya 2010 yılında İngiltere’nin Streetcar şirketinin yüzde 100’ünü alarak, İspanya’da Avancar’ın bazı hisselerini alarak ve yakın zamanda Avusturyalı Denzeldrive CSO’yu alarak giriş yaptı. İster özel isterse kurumsal olsun araç sahipleri açısından, gelecekte yaşanacak en önemli sorun, mevcut ve değişmekte olan çözümler arasında kendi amaçlarına en uygun olan ve araçlarını en iyi yatırım gelirini elde edecek şekilde konumlandırmalarına yardımcı olacak çözümleri bulmak olacaktır."