AB'ye Trenle Gideceğiz

Önümüzdeki aylarda ilk hızlı treniyle tanışacak olan Türkiye'yi AB'ye taşıyacak araç da tren olacak. Türkiye, Ulusal Program'da AB'ye uyum için taşımacılığı raylara nasıl kaydıracağını da planladı. Programda, demiryolu ulaştırması için temel amacın, Türk demiryolu ulaştırma pazarını rekabete açıp demiryolu işletmeciliği ile altyapı yönetimi fonksiyonlarını ayırarak Türkiye'deki demiryolu sektörünün kademeli olarak serbestleştirilmesini sağlamak olduğu vurgulanıyor. Buna göre, 2008 yılı sonuna kadar Genel Demiryolu Çerçeve Kanunu ve TCDD Kanunu taslaklarının kanunlaştırılması, 2009 sonuna kadar da söz konusu kanunları tamamlayıcı nitelikteki Demiryolu Emniyeti, Lisans, Karşılıklı işletilebilirlik ve Demiryolu Altyapısına Erişim Yönetmelik taslaklarının tamamlanması hedefleniyor.

Bu kanunlar, yeni demiryolu yapısı ile mevcut hatların rehabilitasyonunun kamu bütçesi ile altyapı yöneticisi tarafından gerçekleştirilmesini sağlayacak. Altyapı yöneticisi, altyapının bakım ve onarım işlerine mali kaynak sağlamak için altyapının kullanımını ücretlendirecek. Ancak demiryolunun karayoluna karşı rekabet edebilirliğini göz önüne alarak altyapı kullanım ücretlerinin, demiryolu işletmelerinin ödeyebileceği seviyede tutulması için devlet sübvansiyonu öngörülüyor.

YENİDEN YAPILANDIRILIYOR

TCDD, her biri ayrı tüzel kişiliğe sahip altyapı yöneticisi ve demiryolu işletmesinden oluşan yeni bir kuruluş olarak yeniden yapılandırılacak. Mevcut borçlar silinecek ve geçiş dönemi boyunca yeniden yapılanma maliyetlerini karşılamak üzere TCDD devlet tarafından sübvansiyonla desteklenecek. Rekabetçi şirket yapımına dönüşmek için TCDD'ye belirli bir süre sağlanacak. Lokomotif, yolcu ve yük vagonları üretiminden sorumlu bağlı ortaklıklar, demiryolu araçları üretiminde daha fazla serbestlik sağlanması amacıyla doğrudan Ulaştırma Bakanlığı'na bağlanacak. TCDD'nin ekonomik verimliliği, ihtiyaç duyulan personelin istihdamının kolaylaştırılması ve erken emeklilik teşvikleri sağlayarak personel sayısının azaltılması gibi entegre personel politikaları ile sağlanacak. Ayrıca yeni altyapı ve çeken çekilen araç yatırımları demiryolu işletmeciliğinin geliştirilmesi artırılacak.

HIZLI TREN ÜRETİLECEK

Kamu-özel sektör işbirliği modelleri kapsamında, demiryollarına özel sektör yatırımını desteklemek amacıyla stratejik planlar hazırlanıyor ve bu yönde çalışmalar sürdürülüyor. Özellikle hızlı tren setleri üretmek amacıyla özel sektörle ortaklaşa Eurotem şirketi kuruldu. HyundaiRottem ortaklığıyla kurulan Eurotem Hızlı Tren Fabrikası'run yılda 200 araç yapabilecek kapasitesi bulunuyor. Eurotem ve Türkiye Vagon Sanayi, TCDD için 96 araçtan oluşan 32 adet elektrikli tren seti üretecek. Bu fabrika ayrıca, bölge ülkelerinin ihtiyacını da karşılayacak. Türkiye'de makas ve travers üretimine yönelik, yine özel sektörle birlikte yeni fabrika kurma çalışmaları da sürüyor. Bu arada, Ankara-İstanbul hızlı treninin deneme sürüşleri başladı. Saatte 60 kilometre hızla başlatılan deneme sürüşlerinde maksimum hız olan 250 kilometrenin yüzde 10 fazlasına (275 kilometre) ulaşıldı. TCDD Genel Müdürlüğü, deneme sürüşlerinin ardından, yılsonuna kadar hızlı trenle yolcu taşımacılığına başlamayı planlıyor. Hızlı tren yolcu taşımacılığı başladığında, Ankara-Eskişehir arası demiryolu ulaşımı 3 saatten l saat 10 dakikaya inecek.

YENi KÖPRÜLERE TREN GEÇİŞİ

Ulaştırma Bakanlığının aldığı karara göre, bundan sonra yapılacak köprüler, otomobillerin yanı sıra raylı sistemin de geçişine uygun inşa edilecek, iki tür taşıma yapılabilmesi için ya ortaya ray döşenip tren seferleri ile otomobil geçişleri tek kattan yapılacak ya da üstten otomobil alttan tren geçecek şekilde çift katlı inşa edilecek. Çanakkale Boğazı'na ve İstanbul’a yapılacak üçüncü köprüye de demiryolu geçişlerinin yapılması planlanıyor. Ulaştırma Bakanlığı, karayollarının ardından tek hat olan demiryollarını dubleye çıkarmak için de kolları sıvadı. TCDD, demiryolu taşımacılığının çekirdek ağını oluşturan Ankara-Kayseri, Kayseri-Divriği, Kayseri-Ulukışla- Yenice ve Konya-Karaman- Ulukışla'yı duble hatta çıkaracak.

Halen Ankara-Kayseri arasında günde sadece 36 tren seferi yapılıyor. Hattın sinyalizasyonlu hale getirilmesi durumunda sefer sayısının 54'e, çift hatta çıkarılması ve sinyalli olması durumunda ise 252'ye çıkacağı vurgulanıyor. Kanunların ve akabinde yönetmeliklerin çıkarılmasının bu yılın son çeyreğinden başlayarak 2009 sonuna kadar tamamlanması planlanıyor. Ulusal programda finansman ihtiyacının 3.6 milyon Euro olduğu ve bunun da AB kaynaklarından sağlanacağı vurgulanıyor. 2023 yılında, halen ulaşım sisteminde yüzde 3 seviyesinde olan demiryolu payının yüzde 20'lere çıkarılması hedefleniyor.