E-Devlet, U-ETDS ve Sayısal Takograf Veri Analizi Projesi Hakkında Merak Edilenler

Nakliye sektörünün daha verimli ve güvenli olabilmesi adına Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın son dönemde uygulamaya geçirdiği birçok yenilik bulunuyor. Faaliyete geçen bu yenilikler; Ulaştırma Elektronik Takip ve Denetleme Sistemi (U-ETDS), Sayısal Takograf Veri Analizi Projesi ve e-Devlet portalından yapılan işlemler.

Hizmetler e-Devlet Portalına Aktarılıyor

Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü e-Devlet üzerinden hangi çalışmaları yapmaya başladı?

Genel Müdürlüğümüzce en son e-devlet portalına aktarılan işlemler aşağıda gösterilmiştir.

• Özmal ve sözleşmeli taşıtların yetki belgesi eki taşıt belgelerine eklenmesi,
• Muafiyetli SRC belgelerine müracaat ve belgenin düzenlenmesi,
• Gerçek kişilere ait K1, K3, K1*, K1 (Ö), C1, K2, K2*, D3, B3 yetki belgelerinin verilmesi, yenilenmesi ve indirimli olarak verilmesi işlemleri,
• Yetki belgesi, taşıt kartları ve taşıt belgelerinin barkodlu olarak yazdırılması ve benzeri birçok hizmet E-Devlet portalı üzerinden sunulmaktadır.

Hizmetler Kategorilere Ayrıldı

Bu süreçte nasıl bir yol izleniliyor? Örneğin yapılan işlemler konularına göre nasıl ayrılıyor ve süreç nasıl işliyor? (Yetki belgeleri, SRC ve diğer konular)

Genel Müdürlüğümüzce verilen hizmetlerin e-Devlet portalına aktarılması işlemleri sırasında, vatandaşın en çok müracaat ettiği işlemlerden başlanmak suretiyle gerekli değerlendirmeler yapılmaktadır. Ayrıca, verilen hizmetler e-Devlet portalında başlık konulmak suretiyle konularına göre ayrılmış durumdadır. (Örneğin; Araç Muayene İşlemleri, Yetki Belgesi İşlemleri gibi)

Bu sistemin vatandaşlara sağladığı avantajlar ve kolaylıklar nelerdir?

Mükellefin gerek ekonomik gerekse zaman açısından tasarruf etmesi, hizmete internetin bulunduğu her ortamdan gece/gündüz erişme imkânının bulunması.

Şu anki rakamsal verilerle mevcut durumun ne kadarı e-Devlet üzerinden işlem görmeye başladı?

Genel Müdürlüğümüzce e-Devlet portalına sunulan toplam 78 hizmet bulunmakta olup, bu hizmetlerden 42’si sorgulama, 7’si doğrulama ve 29’u ise işlem niteliği taşıyan hizmetlerdir. Ayrıca, bu hizmetlere 2019 yılı içerisinde 28.374.828 kez erişim sağlanmıştır.

e-Devlet ile Kağıt İsrafının Önüne Geçildi

Bu sistem ile çalışmanın devletteki iş yüküne ve vatandaşın iş yapma süresine katkısı ne olacaktır?

En son yaptığımız değerlendirmede, Genel Müdürlüğümüzün verdiği hizmetler için 2 milyon 68 bin 999 kez e-Devlet Kapısı’ndan işlem yapıldığı (belge üretildiği), bu kapsamda 94 milyon 837 bin 252 lira tasarruf sağlandığı gibi, yapılan bu işlemler dolayısıyla 14 milyon 852 bin 144 adet kâğıttan, 3 milyon 713 bin 36 liralık da baskı (toner vs.) tasarruf sağlanmıştır.

Mükelleflerin gerek ekonomik ve gerekse zaman açısından tasarruf etmesinin yanı sıra bürokrasinin azaltılması, kağıt israfının önüne geçilmesi ve verilen hizmetin hızlandırılması açısından önemli katkılar sağlayacaktır.

U-ETDS’nin Sektöre Faydaları 

Ulaştırma Elektronik Takip ve Denetleme Sistemi’nin (U-ETDS) yolcu ve yük taşımacılığında sağladığı ve sağlayacağı faydalar nelerdir?

Ülkemizdeki taşımacılık faaliyetlerinin yaklaşık %89’unun karayoluyla gerçekleştirdiği değerlendirildiğinde, U-ETDS sisteminin faaliyete geçmesiyle şu imkanların sağlanacağı değerlendirilmektedir;

• En başta korsan ve usulsüz (kapsam dışı) taşımacılığın önlenmesi, sektöre girişlerin kontrolü ve planlanması, diğer taşıma modları (hava, demiryolu ve denizyolu) içinde yatırım odaklı veri elde edilmesi,
• Taşınan yolcuların sayısı, seyahat sıklığı, saatleri, güzergahları, bagajları ile yolcu taşımalarında fiyat ve zaman tarifelerinin ve engelli yolculara uygulanan indirimlerin takibi,
• Elde edilen verilerin asayiş amacıyla güvenlik birimleriyle paylaşımı (Ulusal güvenlik), şehirlerarası çalışan otobüslerden kaynaklanan trafik yoğunluğunun yönetilmesi,
• Taşımacılık faaliyetlerinin mali açıdan analizi ve vergilendirme için ilgili birimlerle paylaşılması,
• Taşımacılık sektöründe çalışanların takibi ve bunların sosyal haklarının takip edilmesi (sosyal boyut),
• Gerek tarifeli, gerek tarifesiz yolcu takibi (aylık, günlük, saatlik, mevsimlik vb. istatistikler)

Yukarıda belirtilmiş olan tüm faydalar değerlendirildiğinde, U-ETDS sisteminin ülkemiz açısından ne kadar önemli bir sistem olduğu açık olarak görülmektedir. Özet olarak;

• Ulusal güvenlik ve asayiş (güvenlik boyutu),
• Mali takip ve vergilendirme (mali boyutu),
• Kayıt dışı istihdamın önlenmesi (sosyal boyutu)

Yolcu taşımacılığında hangi verilere, ne şekilde ve hangi detayda ulaşılmaktadır?

Firmaların ilettikleri bilgiler vasıtasıyla, yolcu taşımacılığı faaliyetlerinde şu bilgilere ulaşılabilmektedir;

• Yolcu bilgilerine,
• Yapılacak taşımalarda kullanılacak taşıt bilgileri,
• Taşıtta görevli personel bilgileri,
• Kalkış ve varış yeri, taşıma güzergahı,
• Taşımanın yapılacağı gün/günler ve saat/saatler
• Taşıma ücretleri vb.

U-ETDS’de Beklenen Fayda Büyük Ölçüde Sağlandı

Yolcu taşımacılığında kullanılmaya başlayan U-ETDS beklenen faydayı sağladı mı?

Söz konusu sisteme ilişkin veriler iletilme süreci çok yeni olup, beklenen veriler firmalar tarafından düzenli olarak gönderilmeye başlanmıştır. Bu süreçte Genel Müdürlüğümüzce öncelikli olarak firmaların düzenli veri göndermeleri ve gelen verilerin doğruluğu ve düzgünlüğünün sağlanması üzerinde durulmaktadır. Birçok konuda istenilen faydaların büyük ölçüde sağlandığı değerlendirilmektedir.

Karayolu Taşımacılığını Disiplin Altına Almak Amaçlanıyor

U-ETDS’nin yük taşımacılığındaki hedefi nedir? Hangi tür verilerin ne şekilde elde edilmesini sağlayacaktır?

Bu sistemle; ülkemizde karayolu taşımacılığını disiplin altına almak, karayollarındaki güvenlik açıklarını kapatmak, her türlü yolcu ve yük taşımasını kayıt altına almak, sektördeki verilere hızlı ve doğru şekilde ulaşmak, ulusal güvenlik açısından, taşıma verilerinin anlık paylaşımını (ihtiyaç duyan kamu kurumlarıyla) sağlamak, veri analizlerine dayalı gelecek planlaması yapabilmek amaçlanmaktadır.

Eşya/yük taşımacılığı faaliyetlerinde taşımacının taşımasını üstlendikleri eşyalara ait, gönderici ve alıcılara ilişkin;

• Ad ve soyad, unvan ve vergi kimlik numarasının (Türk vatandaşı değilse uyruğu, pasaport numarasını veya varsa yabancı kimlik numarasının),
• Kullanılan taşıta ait bilgileri,
• Taşıtı kullanan şoför bilgilerini,
• Eşya bilgisini (nerden nereye, kimden kime, miktar  vb.)
• Taşıma bedelinin sisteme girilmesi gerekmektedir.

31 Aralık 2019’da Bilgi Gönderme Zorunluluğu Başlıyor

U-ETDS yük taşımacılığında hangi aşamada ve ne zaman tamamlanması planlanmaktadır?

Söz konusu sisteme bilgi gönderme zorunluluğu, yolcu taşımacılığı faaliyetleri için 02.01.2019, yük taşıma faaliyetleri için ise 31.12.2019 olarak belirlenmiştir.

Bakanlığın şu an gündemde olan diğer konuları ve çalışmaları nelerdir?

Genel Müdürlüğümüzce yapılması planlanan ve gündemde olan çalışmalar;

• Elektronik denetim
• Mesleki yeterlilik, denetim ve araç muayenelerine ilişkin mevzuat güncelleme çalışmaları,
• Sayısal takograf veri analizi,
• Protokol çalışmaları

Sayısal Takograf Veri Analizi’ne Veri Yüklemek 1 Ocak 2020’den İtibaren Zorunlu

Takograf konusunda sektörde hala bir uyumsuzluk ve kabul etme zorluğu yaşanmaktadır. Takograf kullanımının faydaları noktasında Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ne tür faaliyetlerde bulunmayı düşünmektedir?

Trafik kazalarında ölüm ve yaralanmaların önüne geçilebilmesi amacıyla yapılan en önemli çalışma, ticari amaçlı yolcu ve eşya taşıyan ve sayısal takograf kullanma zorunluluğu bulunan taşıtların/sürücülerin eksiksiz denetimini sağlamak üzere yapılan Sayısal Takograf Veri Analizi Projesidir. Bilindiği üzere ülkemizde,

• Bu tür taşıtlar kaza durumunda daha yüksek oranda ölüm/yaralanmaya neden olmaktadır.
• Ortalama hızda meydana gelen %5 artış ölümlü kaza riskini yaklaşık %20 artırmakta, yaralanmalı kaza riskini ise %10 artırmaktadır.
• Sürüş sürelerinin ihlali ile ortaya çıkan yorgunluk, ne kadar hızla gidildiği ve çevredeki diğer taşıtların hızları ile diğer taşıtlar, kişiler ve nesnelerle aradaki mesafeyi değerlendirme, çevreden gelen etkilere uygun sürede tepki verme yeteneğini azaltmaktadır.

Bütün bu sebeplerin ve ortaya çıkan olumsuz sonuçların önüne geçilebilmesi amacıyla, Sayısal Takograf Ulusal Otoritesi olan Bakanlığımız ve TOBB birlikte “Sayısal Takograf Veri Analizi Projesini” başlatmıştır. 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren veri yüklemeleri zorunlu hale gelecektir. Veri analizlerinin başlamasıyla birlikte;

• Denetimle yetkili birimlerin, Sayısal Takograf cihazları ile hız ve sürüş/dinlenme sürelerinin denetimi yapılabilecektir.
• Farkındalık yaratılması sonrasında, aşırı hız/takograf denetimleri ile kesin cezaların azalacağı,
• Ülke/firma kaynaklarından tasarruf edileceği değerlendirilmektedir.