Tansu Giz ile IVECO Nikola Elektrikli Çekici ile Çip Krizini Konuştuk

Üretimine Kasım ayında başlanacak olan elektrikli aracın performans açısından müşterilerine sunacağı avantajlar neler olacak? 

Kasım 2021 tarihinden itibaren Almanya’nın Ulm şehrindeki IVECO NIKOLA ortak tesisinde üretimine başlanacak olan Nikola Tre BEV modeli 2022 Ocak ayından itibaren ABD’de satılmaya başlayacak. 6x2 konfigürasyonunda üretilecek olan bu model aynı zamanda Hamburg liman otoritesi tarafından da hemen kullanılmaya başlanacak. Nikola TRE BEV tek sarj ile 560km menzile sahip olup devamlı olarak 645 HP güç üretiyor. 753 kwh pil grubuna sahip bu aracın sarj süresi 120 dakika. Aracın azami yüklü ağırlığı treyler ile beraber 41 ton. Azami sürati 120km/saat. Nikola Tre frenleme sırasında pillere enerji aktaran rejeneratif fren sistemine de sahip. Sunacağı en büyük avantaj çevre dostu olması, sürücü için ise sunacağı en büyük avantaj sessiz olması ve benzinli bir otomobil kadar çabuk hızlanması. Dizel motorların gerektirdiği bakım aralıkları ve bakım maliyetlerinin elektriklide olmaması da diğer önemli avantajlar.

Elektrikli aracın piyasadaki rakiplerine göre teknolojik üstünlükleri neler?

Araç dışarıdan bakıldığında dizel S-WAY çekiciden hemen hemen farksız, piller aracın tabanına yerleştirilmiş durumda, 41 tonluk azami yüklü ağırlığa sahip bir araç için 560 km menzil de gayet başarılı.

Nikola Tre modelleri için Türkiye’ye yönelik nasıl bir plan düşünülüyor? Türkiye’de piyasa giriş tarihi ne olacak?

Nikola Tre ilk önce Avrupa’da üretilip ABD de 116 adet Nikola bayisi tarafından satılacak, Avrupa satışları 2022 sonunda başlayacak. Avrupa ve Türkiye satışları IVECO yetkili satıcıları tarafından gerçekleştirilecek. Türkiye’de satışa sunulmasını 2023 olarak öngörebiliriz, tabii en azından bazı hatlarda şarj altyapısının oluşması lazım.

Şarj  batarya ömrü göz önünde bulundurulduğunda uzun veya kısa mesafe ağır taşımacılıkta performans değerlendirmeniz ne yönde olur? Bu bağlamda elektrikli araçların pazara sunulma sürecinde hangi sektörler daha hızlı adapte olacak durumdadır. Büyük filolar için şarj merkezleri söz konusu olabilir mi? (örn. İnşaat sektörü)

Şu an için bu tür kamyonlar kısa mesafe ağır taşımacılık için tercih ediliyor ancak sarj istasyonlarının sayısının artması ile uzun mesafe taşımacılık için de tercih edilecekler. Bazı filoların kendilerine ait sarj istasyonları var, öte yandan da hem ABD hem de Avrupa’da seyyar sarj istasyonları kurulmaya başlandı. Nikola’nın kendi geliştirdiği mobil sarj istasyonları da mevcut. Mobil sarj istasyonları her zaman back up olarak varlık göstermeye devam edecek.Batarya ömürleri de doğru bir bakım ile araç ömrüne eşit diyebiliriz.

Hemen şunu da belirtmek istiyorum, IVECO Nikola üretim tesisinin açılış töreninde hidrojen yakıt hücreli bir prototip sergilendi, yakıt hücreli aracın üretimine de 2023 sonunda başlanacak. Yakıt hücreli modeller de elektrik motoruna sahip ancak pil yerine elektrik üretmek için hidrojen kullanıyorlar, araçda az sayıdaki pil elektriği geçici olarak depolayıp motora aktarmak için kullanılıyor. IVECO yakıt hücreli araçları uzun vadede daha revaçda olacak araçlar olarak öngörüyor. Yakıt hücreli araçların menzili de daha uzun olacak, boş ağırlığı pilli araçlara göre daha düşük olacak.

Diğer markaların elektrikli araçlarını da göz önünde bulundurduğumuzda sizce alıcı hangi kriterlere bakmalı? Bu konuda öne çıkan noktalar neler olacaktır?

Fiyat, menzil, kalite, sorunsuzluk bu tür araçları alırken alıcıların bakacağı en önemli kriterler diye düşünüyorum.

Elektrikli araçlar için en önemli konu olan altyapı eksikliği, mevzuatların düzenlenmesi ve beraberinde devlet teşvikleri çerçevesinde genel bir değerlendirme yapar mısınız? Yurt içi pazarı bu teknolojiye ne zaman hazır hale gelir? Şu an için ne gibi gelişmeler mevcut?

Dünyada dizelden ve daha doğrusu fosil yakıtlardan hızla bir uzaklaşma var, artık bu eğilimi tersine çevirmek imkansız, er ya da geç dizel motorlardan, içden yanmalı motorlardan vazgeçilecek. Avrupa’da bu değişim ile ilgili teşviklere baktığınızda mazot, benzin kullanan araçlardan da alınan CO2 emisyonuna dayalı vergi aynı zamanda elektrikli ya da diğer alternatif yakıtlı araçlar için bir teşviktir. Öte yandan örneğin Almanya’da elektrikli araçlardan ilk tescil tarihinden itibaren 10 yıl boyunca yıllık motorlu taşıtlar vergisi alınmıyor ayrıca elektrikli araç satışlarında nakti teşvikler var. Türkiye de eninde sonunda benzer teşvikleri uygulayacaktır diye düşünüyorum.

Elektrikli araçlarda şarj merkezleri açısından ilgili firmalarla bir ortaklık planlaması var mı? Şarj merkezleri sürecine ilişkin olarak Türkiye’ye yönelik bir planlama söz konusu mu?

Avrupa’da elektrik sarj istasyonları konusunda önemli teşvikler var. Örneğin Almanya Ulaştırma ve Dijital Altyapı bakanlığı elektrik sarj istasyonlarının sayısının artırılması için önemli teşvikler veriyor, bir örnek vermek gerekirse her bir 22-50KW DC hızlı şarj sistemi için 16,000€ teşvik veriyor.

Türkiye’de şarj altyapsısı, şekebe entegrasyonu, batarya ve teknolojileri, yazılım konusunda izlenecek yol haritası TBMM’ye gelecek. Bu konudaki teşvikler o zaman netleşir diye düşünüyorum.

Dünya genelinde yaşanan çip krizinin daha belirgin olacağı ve sıkıntının devam edeceği yönündeki değerlendirmeler doğrultusunda krizin öncelikle Türkiye’deki kamyon üretimine ve ilaveten Almanya’daki üretime etkileri ne olmuştur? Son çeyrek ve önümüzdeki yıl için yurt içi pazar kapsamında sıkıntıya sebep olacak düzeyde midir? 2022 için değerlendirmeniz nedir?

Aslında tedarik sorunu olan sadece çip değil, başka girdilerde de tedarik sıkıntıları var. Biz IVECO olarak şu ana kadar tedarik krizinden fazla etkilenmedik, hedeflerimiz çok rahat yakaladık; ama tabii birtakım belirsizlikler var. 2021 yılını hedeflediğimiz gibi kapatacağız. 2022 için iyimserim, tedarik sorunlarının 2022 yılı içinde azalmasını bekliyoruz.