Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) İcra Kurulu Başkanı Alper Özel, "Lojistik Konusunda Kayıp Karşılıklıdır; Ticari Açıdan Türkiye de AB Ülkeleri de Kaybediyor"

“TAŞIMACILIĞI GÜMRÜK BİRLİĞİ’NİN GÜNCELLENMESİNİN DIŞINA ÇIKARMALIYIZ”

Uzun süredir güncellenmesi beklenilen Gümrük Birliği’ne ve bu doğrultuda Türk taşımacılarına sağlanan malların serbest dolaşımı detayına ilişkin UND İcra Kurulu Başkanı Alper Özel değerlendirmelerde bulundu. Detayları haberimizde okuyabilirsiniz.

Türkiye’nin yerinin Avrupa topluluğunda 1963 Ankara Anlaşması ile yeniden perçinlendiğini ve 1995 yılında da ortak konsey kararı ile Türkiye’nin Gümrük Birliği’ne katıldığını ifade eden Özel,  malların serbest dolaşımı konusuna dikkat çekerek şunları dile getiriyor, “Anlaşmaya imza atılırken malların serbest dolaşımı gündemdeydi. Taşımacılık unutuldu mu, bilerek mi dahil edilmedi bilmiyorum. AB’nin 36 tane faslı var ve her bir fasılda müzakere yapılıyor. Gümrük Birliği müzakeresi yapılırken herhalde bir yerde taşımacılık dosyası da kıpırdamış olmalı. Mallar dolaşacak da taşımacılık ne olacak! Tabii o dönemin gündemi farklıydı. 1995’deki Gümrük Birliği anlaşmamız çok da aleyhimize olmadı. Bu anlaşma ile Türk sanayisi gelişmeye başladı. Birtakım standarları kabul ettik ve Avrupa’ya olan ihracatımız fazlasıyla artmaya başladı. Şu an Gümrük Birliği artık lehimize değil aleyhimize işleyen bir noktaya geldi. En azından taşımacılık açısından bunu söyleyebiliriz.”

“Talebimiz, Bazı AB Ülkelerinden Transit Geçebilmemiz”

Gümrük Birliği üyesi olarak mallar serbest dolaşıyorsa tırların da serbest dolaşması gerektiğinin altını çizen Özel, AB’nin, Türkiye’nin hizmetlerin serbest dolaşım anlaşmasını imzalamadığını, bunun ancak tam üyelik ile gerçekleşebileceğini belirttiğini ifade ediyor. Özel, “Bizim AB ülkeleri ile en çok sorun yaşadığımız konu transit geçişler. Hizmete serbest dolaşım; bir Türk nakliyecisinin Avrupa içerisinde Almanya’dan mal alıp Fransa’ya taşıyabilmesi, orada yükü boşaltması ve tekrar yük alıp İspanya’ya taşıması anlamına gelir. Bizim şu an böyle bir talebimiz yok. Bizim talebimiz bazı AB ülkelerinden transit geçebilmemiz. Bu tür konuları zaten ülkelerle ikili görüşüyoruz; bunda sıkıntı yok. Sorun; Türkiye’den aldığım bir malı Almanya’ya götürmek istediğimde ortadaki ülkelerin ‘sen benim ülkemden bu kadar geçebilirsin, daha fazla geçemezsin’ demesi.”

“AB Üyeliği Gerçekleşmediği İçin Sorun Büyüme Devam Ediyor”

Gümrük Birliği’ne ilişkin konuların daha önce de gündeme getirilerek görüşüldüğünden bahseden Özel konuya yönelik şunları aktarıyor; “2000’li yılların başında bu konuları gündeme getirdiğimizde Avrupa Birliği, ‘AB’ye zaten üye olacaksınız bu sorun ortadan kalkacak’ diyordu. Türkiye’nin AB’ye üye olması gibi konular vardı. AB üyeliği gerçekleşmediği için bu sorun büyüme devam ediyor.”

“Hepsi Kabul Ediyor; Ancak Hepsinin Bir ‘ama’sı Oluyor”

Uluslararası lojistik anlamında yaşanılan sıkıntılara yönelik girişimlerinden ve bu girişimlerin sürdüğünden bahseden Özel, Macaristan’ın Türk araçlarından transit geçerken ilave 390 euro ücret aldığını ve bunun Gümrük Birliği’ne aykırı olması nedeni ile yerel mahkemeye başvuruda bulunduklarını dile getiriyor. Özel, “Yerel mahkeme Gümrük Birliği konusu olduğu için direkt Avrupa Adalet Divanına gönderdi. Avrupa Adalet Divanı davayı kabul etti ve sonucunda Macaristan bu ücreti kaldırmak zorunda kaldı. Benzer bir davayı başka ülke için de açtık. Ancak bu sefer dava konusu ve gerekçeler aynı olmasına rağmen Türkiye haksız konumda oldu. Ancak bunlar bizi yıldırmıyor. 2019 pandemi öncesinde AB Komisyonuna gittik ve tüm bunları AB Komisyonu Türkiye Masası Şefi’nden tutun da Ticaretten Sorumlu Genel Müdür’e kadar hepsine anlattık. Hepsi kabul ediyor; ancak hepsinin bir ‘ama’sı oluyor.” değerlendirmesinde bulunuyor.

“Lojistik Konusunda Kayıp Karşılıklıdır”

Gümrük Birliği konusunun siyasetle ilişkili olmasına dair belirtilen değerlendirmelere yönelik Özel, siyasette çözülen konuların lojistikte çözülmemesi halinde etkisinin olmayacağını ifade ediyor ve şunları ekliyor; “Lojistik konusunda kayıp karşılıklıdır; ticari açıdan Türkiye de AB ülkeleri de kaybediyor. Bu konu, Dünya Bankası tarafından 2014 yılında hazırlanan 20 yıl Türkiye Gümrük Birliği Değerlendirme Raporu’nda da var. O rapordaki açıklama da ‘ulaştırma konusunda yaşanan sıkıntılar iki taraftaki ticareti daraltıyor’ şeklinde. Türkiye’nin ihracıtının yarısı AB’ye yapılıyor. Bu ihracatın yarısı da Türkiye’de yerleşik AB üyesi ülkelerin firmaları tarafından yapılıyor. Dolayısı ile Avrupa’daki ana şirket cazip görüp yatırım yapmış ve üretim yapıyor. Malını Avrupa’ya satıyor, fabrikaya girdi oluyor. Aradaki bazı ülkeler bu transite engel koyduğunda ya dolaşacağım ya da riske girip kaçak gideceğim. Müşteri ‘şu saatte benim malım gelecek’ diyor. Dolayısı ile maliyetler artıyor. Maliyet artınca bu da birilerine yansıyacak. Biz bunu anlatıyoruz.”

“Taşımacılığı Gümrük Birliği’nin Güncellenmesinin Dışına Çıkarmalıyız”

Gümrük Birliği’nin güncellenmesi konusuna değinen Özel,  bu konunun dönemin Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi zamanında geldiğini; ancak Gümrük Birliği’nin güncellenmesinin siyasi noktalara bağlı olduğunu belirterek şunları aktarıyor; “Taşımacılığı Gümrük Birliği’nin güncellenmesinin dışına çıkarmalıyız; çünkü siyasi nedenlere bağlandığı için ilerleyememe endişemiz var. Benim mallarım serbest taşıma konusunda kota ve vize ile engelleniyor; ancak Ankara Anlaşması’ndan ve Gümrük Birliği’nden kaynaklı haklarım var. Ben nakliyeciye tehtit değilim; transit geçmek istiyorum. Dünya Ticaret Örgütü de transit geçişlerin engellenemeyeceğini açıklıyor. Gümrük Birliği siyasi konulara bağlanmış vaziyette. Almanya’ya da gittik; Alman Ekonomi Bakanı’na yazı yazdık. Almanya Ticaret ve Sanayi Odalarına, ‘Sizin üyeleriniz yatırım yapıyor; ancak bu engellerden dolayı lojistik maliyetlerimiz artıyor’ diyoruz. Hak veriyorlar; ancak öncelikler değişiyor.”

“Bilgi Akışı Bize Veriliyor ve Biz de Karşı Tarafa Anlatıyoruz”

Ülkelerle olan görüşmelerinde devletin ilgililerine de haber verdiklerini belirten Özel,  “Büyükelçiliklere, Ticaret Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığımıza bildiriyoruz. Biz devlete ‘bizi bir kolunuz olarak görün’ diyoruz. Macaristan transit belgesinin 36 bin’den 110 bin’e çıkmasında bunu gördük. Cumhurbaşkanı, Ticaret Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı işin içindeydi. Bu bir statükonun değişimi; bizim için çok önemli. Yeni hedef ülkelerimiz var; diyalog konusunda bir sıkıntımız yok. Bilgi akışı bize veriliyor ve biz de karşı tarafa anlatıyoruz.” yorumunda bulunuyor.