ARTIK AĞIR VASITALARDA LPG MÜMKÜN!

Sektöre damgasını vuracak bir yeniliği Türkiye’ye getiren Liber İleri Teknoloji, ağır vasıta ve otobüslerin LPG ile çalışmasını mümkün kılıyor. Kamyonum Dergisi olarak biz de bu yeniliğin mimarlarından Liber İleri Teknoloji Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akdoğan ve Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Doğa Alever ile R1 Dizel/LPG Yakıt Sistemi hakkında konuştuk.

“Daha Önce Yapılmaya Çalışıldı Ama…”

Liber İleri Teknoloji’nin üç ortaklı bir anonim şirket olarak kurulduğunu belirten Akdoğan 2010 yılından beri R1 Dizel/LPG Yakıt Sistemi’ni Almanya’da takip ettiklerini söylüyor. “2006-2009 yılları arasında benzer sistemler Türkiye’de uygulanmaya çalışılmış. Ancak motorda vuruntu olduğu için, motorlara zarar verdiği için o sistemlerin hepsi durdurulmuş.” diyen Akdoğan o dönemde temkinli olarak bu sistemi mercek altına aldıklarını değerlendiriyor. Sektörde bu tür sistemleri kullananların mağdur olduğunu vurgulayan Akdoğan “Biz bu durumun bilincinde olarak R1 Dizel/LPG Yakıt Sistemi’nin benzer problemleri olmaması için takip ettik. Çok ciddi izin süreçleri uygulayan Alman Hükümeti’nden izinlerin alınıp denemelerin başarılı olmasından sonra Türkiye’ye getirmeyi planladık.” diyor.

“Avrupa’da Denenmiş Bir Sistem”

R1 Dizel/LPG yakıt sisteminin Avrupa’da 500’ün üzerinde araçta denendiğini vurgulayan Akdoğan, yapılan testlerden çok iyi sonuçların alındığını, motora kesinlikle zarar vermediğini söylüyor ve şunları ekliyor: “Sistemimize inancımızın teminatı olarak ve huzurla kullanımını sağlamak için motorda oluşacak herhangi bir hasara karşılık ürün sorumluluk sigortamız var. Sistemimizden kaynaklanacak her türlü motor hasarını sigortamız karşılıyor.”

“Sistem Dizelle Başlıyor”

R1 Dizel/LPG Yakıt Sistemi’nin teknik özellikleri hakkında konuşan Akdoğan “LPG’nin davranışı ile dizelin davranışı çok farklıdır. Onları aynı silindir içerisinde kullanmak için çok ciddi bir çalışma gerektiriyor. Benzinli sistemler bujili sistemlerdir. Benzin ve LPG’nin ateşleme sıcaklığı, Dizelden çok yüksektir. Benzin ve LPG ile çalışan motorlarda sıkıştırılmış hava ile patlama yapılamayacağı için buji kullanılıyor. Dolayısıyla binek arabalarda LPG’li sistemler kullanıldığı zaman normal bir kıvılcımla bunu sağlayabiliyorsunuz.  Dizelin ateşleme sıcaklığı nispeten daha düşük olduğu için sıkıştırılmış hava (benzinli motorun 25 katını bulabilir) ile ateşleme sağlanabiliyor. Kontak açıldığında yakıt hattı ve silindirler soğuk olduğu ve ateşleme kolaylığı için Dizel motorlarda elektrikli ısıtma sistemleri kullanılmaktadır. Devamında

gaz sıkıştırıldığında sıcaklığı yükselir, dizel motoru bu özelliği kullanarak yakıtı ateşler. Dizel motor çalışmaya başladıktan sonra R1 Dizel/LPG Yakıt Sistemi emme manifoldundan sisteme LPG gönderir. Hava ile verimli olarak karışan LPG silindirlere akar, Dizel ile birlikte ateşlenir. Daha verimli bir yanma elde edilir.”diyor

“Her Araç İçin Özel Yazılım Geliştirildi”

Daha önce yapılmış sistemler ile R1 Dizel/LPG Yakıt Sistemi’ni karşılaştıran Doğa Alever diğer sistemlerde LPG’nin doğru oranlarda silindirlere gönderilemediğini belirterek şunları ekliyor: “Diğer sistemlerde doğru oranlarda karışımı sağlayamadıkları için, doğru oranda LPG’yi veremedikleri için motorda vuruntuya ve daha sonrasında ciddi motor hasarlarına sebep oldukları bilinmektedir.” Sistemin en büyük özelliğinin bir araca takılan bir sistemin sökülüp başka bir araca takılamayacak olması olarak nitelendiren Alever “Her sistem için özel bir yazılım geliştirilmiş. Şase numarası, markası, model yılıyla beraber araç bilgileri Almanya’ya gönderilerek oradan o araç için doğru kit Türkiye’ye getiriliyor ve araçlara uygulanıyor.” diyor.

“Pistonlarda Yağlanma Devam Ediyor”

R1 Dizel/LPG’nin motora hiçbir şekilde zarar vermediğinin altını çizen Akdoğan “Benzinli araçlarda LPG’ye döndüğünüz zaman içindeki benzinden kaynaklanan yağlı yakıt gidiyor ve yerine daha kuru bir yakıt geliyor. Dolayısıyla zamanla aşınmaya sebep olabiliyor. Bizim sistemde dizel hala yakıt çevriminde olduğu için piston içinde rutin yağlanma devam ediyor. İçine biz sadece havayla birlikte LPG gönderiyoruz. Dolayısıyla bu motorun ömrü üzerinde herhangi bir azalış söz konusu olmuyor.” diyor.

“Sadece Bir Delikten LPG Püskürtülüyor”

Sıralı sistem mantığından farklarını anlatan Akdoğan sıralı sistemlerde her bir silindirin delindiğini R1 Dizel/LPG Yakıt Sistemi’nde ise sadece emme manifoldu üzerindeki bir delikten LPG gönderildiğini ve havayla karıştırarak çalıştığını aktarıyor. “İçeri giren hava karışımı bütün silindirlere havayla birlikte gidiyor. Havanın zaten bir akış formu var. Hava LPG ile birleştiği zaman ikisi birlikte verimli bir karışımla akıp silindirlerin içine geçiyor. Dolayısıyla o sırada içeriye püskürtülen dizelle karışıyor ve ateşleniyor.” diyen Akdoğan sıralı sistemin otobüse uygulanmasının mahsurlarını vurgulayarak şunları ekliyor: “Örneğin Otobüste silindir sayısının bineklere oranla fazla olduğu ve bu silindirlerin her birinin çok ince hassasiyetle delinmesi gerektiği düşünülürse ciddi bir risk teşkil eder. Bir otobüsün 1 Milyon TL olduğu varsayılırsa buna cesaret etmek zordur.”

“Güç Kaybı Yaşanmıyor”

Alever, herkesin kafasında oluşan “acaba güç kaybı yaşanır mı?” sorusunu yanıtlıyor: “Tasarruf yaparken araçta çekiş kaybı olmuyor. Eğer tasarruf yaparken yük taşıdığınız bir araçta çekiş ya da güç kaybı hissederseniz onun hiçbir kıymeti kalmayacaktır. Verdiğiniz hizmette sıkıntı yaratacaksınız.” Şoförlerin kaygılarının haklı olduğunu belirten Akdoğan ise “Şoförler uzun yoldaki insanlar, Türkiye’deki en zor şartlarda yaşayan insanlar. Yoldaki normal sistemin haricinde bir aksaklık yaşamak istemiyorlar. Dolayısıyla herhangi bir performans düşüklüğü yaşanmıyor. Bu konuda sonuna kadar rahat olabilirler.” diyerek bu konun altını çiziyor.  

“Bu Mucize Değil”

Tasarruf konusunda yanlış anlaşılmalar yaşanmamasını isteyen Akdoğan bu sistemin mucize olmadığını belirtip “Şimdi insanlarda şöyle bir algı da oluşuyor. LPG geldiğinde %30- 35’lere varan bir tasarruf sağlayacak. Yani bu sistemde tasarruf oranları bu kadar değil. Yani sistem bir mucize değil. R1 Dizel/LPG Yakıt sistemi gerçek reel tasarruf sağlıyor, hem motora hasar vermiyor. Özellikle 100 binin üzerinde yol yapan çekiciler, 250 binin üzerinde yol yapan otobüsler, 50-60 binin üzerinde yol yapan transmikserler gibi araçlar için vazgeçilmez, kendisini kısa zamanda amorti edebilen bir sistemdir.” diyerek bu sistem ile ilgili de fazla hayalci olunmaması gerektiğine dikkat çekiyor.

“10 Numaraya Alternatif”

Sektörde tam manasıyla çözülemeyen 10 numara yağ kullanımına alternatif olacağına dikkat da çeken Akdoğan “Bu sektördeki bir problem de 10 numara yağ kullanımı. Devlet bununla ilgili ciddi kararlar aldı. Şimdi olayın bu yönü var ve çok önemli bir konu. 10 numara kullanıldığı zaman araçlarda ciddi hasarlar oluşur. Her sene sonunda motorun yeniden elden geçirilmesi gerekir. Segmanların, pistonların yeniden elden geçirilmesi gerekir. Bununla birlikte bu araçlar ikinci elde de ciddi anlamda değer kaybederler. Bu açıdan uzun vadede bakıldığında bizim sistemimiz motora hiçbir hasar vermeden 10 numara ile sağlanan tasarrufu sağlayan bir sistem. 10 numaraya göre, gayri kanuni bir sisteme göre daha mantıklı bir sistem. R1 Dizel/LPG Yakıt Sistemi 10 numarayla rekabet edebilecek, devlete kanuni kapıları açabilecek bir sistem. Ayrıca bu sistemle vergi kaybının da önüne geçmiş oluyoruz.” diyor.

“LPG Mukayese Edilemeyecek Kadar Temiz”

R1 Dizel/LPG Yakıt Sistemi’nin 10 numaraya alternatif olmasının yanında çevreci bir sistem olduğunun çok önemli olduğunu belirten Alever, LPG’nin içerdiği kimyasal bileşimlerden dolayı yüzde yüz yandığını, yanma değerinin çok yüksek olduğunu vurguluyor. Bu yüzden LPG’nin tamamıyla çevreci bir yakıt olduğunu aktaran Alever “LPG, dizel veya benzinle mukayese edilemeyecek kadar temiz bir yakıttır. Bunun tam aksine dizel yakıtlar ise kullanılan en kirli yakıttır. Daha kirli herhangi bir yakıt yok, 10 numara vs gibi ikame yakıtları saymazsak.” diyor ve ekliyor: “ Sistemimiz Euro 5 normlarını tamamıyla tutturmakta ve de Almanya’da Euro 6 ile ilgili hazırlıklar tamamlanmış durumda Euro 6 araçlar piyasaya çıktığı anda montajlarını yapabiliriz. Özellikle Avrupa’da egsoz emisyon değerlerine bakarak arabalar vergi ödüyorlar Türkiye’deki gibi beygir gücü motor hacmi vs değil. Almanya’da ve AB ülkelerinde egsoz emisyon oranlarını LPG ile düşürme çalışmaları var. Bu yüzden LPG’ye ciddi anlamda yönelme var. Türkiye’de de çok kısa zamanda egsoz emisyon değerlerine göre vergilendirme sistemine geçecektir diye düşünüyorum.”

Türkiye’nin Kyoto Protokolü’ne imza attığını hatırlatan Akdoğan, Alever’e ek olarak şunlara değiniyor: “Türkiye biliyorsunuz Kyoto Protokolü’ne imza attı. Bizim devletten beklentimiz bir an önce bu vergi sistemine geçmek olabilir. Türkiye’de hava kirliliği değerleri oldukça yüksektir. Ayrıca devletin kayıtlı ekonomiye geçerken böyle bir destek vermesi, emisyon değerlerine göre vergilendirmeye geçmesi 10 numara ile mücadele anlamında bir uygulamadır.”

Genelde insanların yeniliklere hızlı adapte olamamasından kaynaklı olarak öncelikle büyük firmaların filolarına R1 Dizel/LPG Yakıt Sistemini takmak istediklerini belirten Akdoğan Mercedes otobüse ve MAN transmiksere R1 Dizel/LPG Yakıt Sistemi’ni taktıklarını söylüyor.

“LPG’nin Pazar Payını Ciddi Anlamda Değiştirecek”

Kayıtsız yakıta bir çözüm sunduklarını ifade eden Alever herkesin sistemin sonuçlarını beklediğini vurguluyor. Gaz dağıtım şirketleriyle görüştüklerini ifade eden Alever gaz dağıtım şirketlerinin çok sıcak bir ortam olduğunu, çünkü R1 Dizel/LPG Yakıt Sisteminin onların pazar payını ciddi anlamda değiştirecek bir sistem olduğunu vurguluyor. Devletin de ekonomiye döndüreceği verginin çok artacağını dikkat çeken Alever “Devletten de bir lobi desteği bekliyoruz. Sonuçta kayıtsız yakıta bir çözüm sunuyoruz.” diye sözlerini sonlandırıyor.