Duble yollara, duble denetim şart

Denetimler nasıl yapılıyor?

Türkiye genelinde aktif 24 yol denetim istasyonu, haftalık 250 bin civarında aracın denetimini gerçekleştiriyor. 48 yeni yol denetim istasyonunun bu yıl sonuna kadar açılması ve denetimlerin daha da artması bekleniyor. Haftada 1 milyon denetim yapılan yollarda bu denetimin daha da artması ve tonaj yüzünden kayıpların en aza indirilmesi gerekiyor.

Aşırı tonaj sorunu denetim sayısının artmasıyla birlikte azalma gösterse de sorun hala çözülmüş değil. Türkiye’de yollar 20 yıllık ömre göre inşa ediliyor. Ancak aşırı tonaj yüzünden yol ömrü 2 yıla kadar düşüyor. İstiap haddinden yüzde 10 fazla taşıma yapılması, yolların ömrünü yüzde 30 kısaltıyor. Bu da ülke ekonomisine büyük bir yük getiriyor. Bozulan yollarım bakım ve onarımı için yıllık 1.5 milyar TL civarında para harcanıyor. Ayrıca bu yollar can ve yük güvenliğini de tehlikeye sokuyor.

Treyler Sanayicileri Derneği (TREDER), son yıllarda Türkiye’nin duble yol (bölünmüş) konusunda çok önemli çalışmalar yaptığını dile getirerek, “Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığımız 9 yılda 20 binin üzerinde bölünmüş yol yaptı. 2023 yılında hedef 36 bin kilometre bölünmüş yol. Bu yolları yapmak kadar onları ekonomik olarak kullanmak da önemli. Tonaj denetimlerinin arttırılarak devam etmesi gerektiğini savunarak “duble yollara duble denetim şart” diyor.”

Güncel bir örnek: Kemerburgaz

TREDER, aşırı tonaj sorunun en çarpıcı şekilde ortaya koyan yollardan biri de Kemerburgaz-İstanbul yolunu gösteriyor.  TREDER’in konu hakkındaki gözlemleri şöyle:

“Yapımı 3 yıl önce tamamlanan yol, aşırı tonaj sorunu yüzünden kullanılamaz duruma geldi. Ağırlık sınırının üzerinde yol alan araçlar adeta kendi yollarını çiziyorlar. Lastiklerin oluşturduğu oluklar 100’lerce metre kesintisiz devam ediyor. Bu olukların boyu yer yer 15 santimetreyi buluyor. Araç hakimiyetini zorlaştıran ve tehlikeye davetiye çıkaran yolda, araçlar bin bir zorlukla gidiyorlar. Zikzaklar çizerek yol almaya çalışan araçlar tehlike saçıyorlar. Yolun birçok yerinde patlamış lastikler, yolda kalmış araçlar ve hızı saatte 30 kilometreye düşen kamyonlar, hafif ticari araçlar ve otomobiller görebiliyorsunuz. Araçlara hasar veren, lastik ömrünü azaltan, yakıt tüketimini artıran bu yollar güvenlik için de büyük bir risk oluşturuyor.

Ağır vasıtaların da sıkça kullandığı yolun büyük bölümünde bozulmalar göze çarpıyor. Yer yer 2 kilometreyi bulan bozulmalar en çok rampalarda görülüyor. Kamyonlar buralarda yol almakta oldukça zorlanıyorlar. Oluşan derin oluklardan kurtulmak isteyen oluk sırtlarında araçlarını kullanmaya çalışan sürücüler bir hayli zorlanıyorlar. Otomobil sürücüleri için ise tehlike daha büyük. Küçük araçlar bu engelleri aşmak için büyük çaba sarf ediyorlar. İstanbul-Kemerburgaz yolu 3 yıl önce yapılarak kullanıma açılmasına karşın yol bugün kullanılamaz hale geldi ve tekrar inşa ediliyor. İstanbul-Kemerburgaz yönündeki yapım çalışmaları büyük oranda bitti. Ancak Kemerburgaz-İstanbul yönündeki çalışmalara yeni başlandı. Ancak sorun yolu tekrar yapmakla bitmeyecektir. Çünkü aşırı tonaj sorunu çözülmediği takdirde yol birkaç yıl sonra aynı duruma gelecektir. Sorunun kesin çözümü tonaj kontrollerinin sıkı şekilde yapılmasından geçiyor.”