TOBB: "Sayısal Takograf Cihazı ile Haksız Rekabetin Önüne Geçilmesi Hedeflenmektedir"

Sektördeki bilgi eksikliğini ve kavram karmaşasını gidermek adına başlattığımız Takograf Dosyamızda bir diğer önemli konuğumuz Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) oldu. “Sayısal takograf, sürücülerin veriler üzerinde değişiklik yapmak üzere müdahalede bulunmasına karşı daha güvenli bir cihazdır. Yeni sistemle birlikte ayrıca yetkili kontrol otoriterlerinin daha kolay ve etkin bir şekilde kontrol işlemlerini gerçekleştirmelerine olanak sağlamıştır.” açıklamasında bulunan TOBB yetkilileri, sayısal takograf sayesinde sektördeki haksız rekabetin de önüne geçileceğini belirttiler.

“Takograf Cihazı Aynı Zamanda Sürücü, Araç ve Trafik Güvenliğini Sağlama Amacı Taşımaktadır”

Takograf cihazının genel karakteristiği ve fonksiyonları nedir? Hangi bölümlerden oluşuyor?

Takograf cihazı, karayolu araçlarının hareketinin ve sürücülerinin belli çalışma sürelerinin detaylarını göstermek ve kaydetmek için karayoluyla taşımacılık yapan araçlara monte edilmesi tasarlanan kayıt cihazı olup; amacı, sürücü faaliyetleri ile ilgili veriyi kaydetmek, hafızaya almak, görüntülemek, yazdırmak ve çıktı olarak göndermektir.

Avrupa Birliği çerçevesinde uygulamaya konulan bir sistem olan takograf cihazı aynı zamanda sürücü, araç ve trafik güvenliğini sağlama amacı taşımaktadır.

Bir takograf cihazı, kablolar, hareket sensörü ve araç ünitesinden oluşmaktadır. Yük veya yolcu taşımacılığı yapan otobüs, kamyon ve çekicilerde kullanılması zorunlu olan takograf cihazının kullanıcıları kendilerini cihaza takograf kartları aracılığıyla tanıtmakta, kullanıcıların tiplerine ve/veya tanıtımlarına uygun verilere ve fonksiyonlara göre erişim hakları sunmaktadır. Takograf cihazı, veriyi veri belleğine ve takograf kartlarına kaydetmekte ve hafızaya almaktadır.

“Takograf Cihazlarındaki Hileler Yol Güvenliğini Riske Sokmakta, Can ve Mal Kaybına Neden Olan Kazalara Yol Açmaktadır”

Şu anda gündemde analog ve sayısal takografların dijital takografa geçme zorunluluğu var. Bu zorunluk tüm araçlar için geçerli mi? Bu süreç hangi tarihte başladı ve ne zaman sonlanacak?

Belgelendirilmiş onaylı takograf servislerinin takograf cihazlarına servis hizmeti verirken uyacağı kurallar ile muayene ve damgalanma esaslarını belirlemek üzere Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanmış ve 15/03/2012’de yürürlüğe girmiş olan “Takograf Cihazları Muayene ve Damgalama Yönetmeliği”, karayolu taşımacılığı yapan araçlarda kullanılan analog, sayısal ve elektronik takograf cihazlarının kullanımlarına ilişkin düzenlemeleri içermektedir.

Türkiye’de üretilen ve tip onayı olmayan takograf cihazlarının ise, bu Yönetmelik çerçevesinde daha güvenli ve tip onayı olan cihazlarla değiştirilmesi öngörülmektedir.

“1996 Model Üstü Araçlarda Halen Kullanılmakta Olan Analog ve Elektronik Takograf Cihazlarının da 2019’un Sonuna Kadar Sayısal Takograf ile Değiştirilmesi Planlanmaktadır”

Takograf cihazlarındaki hileler yol güvenliğini riske sokmakta, can ve mal kaybına neden olan kazalara yol açmaktadır. Bundan dolayı, Muayene ve Damgalama Yönetmeliği ile 2014’ten itibaren yurtiçi taşımacılıkta yeni tescil araçlarda da sayısal takograf cihazının kullanımının zorunlu hale getirilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca, aynı yıldan itibaren 1996 model üstü araçlarda halen kullanılmakta olan analog ve elektronik takograf cihazlarının da 2019’un sonuna kadar sayısal takograf ile değiştirilmesi planlanmaktadır. Taşımacılık sektöründe daha güvenli takograf cihazlarının kullanılması ile birlikte karayolu güvenliği de artırılmış olacaktır.

“Takograf Kâğıtları Farklı Tipteki Takograflar Arasında Her Zaman Değiştirilemediğinden ve Tahribata/İzinsiz Müdahaleye Açık Olduğundan Daha Güvenli Cihaz Arayışlarına Gidilmiştir”

Dijital takografın diğer takograflardan farkı nedir? Farklı bir ürünün üretimine neden ihtiyaç duyuldu? Diğer takograf cihazlarında şoför müdahalesi ile ortaya çıkan illegal durumları engellemesi düşünülen dijital takografın diğer takograflara göre üstün yönleri nedir? Herhangi bir müdahale söz konusu olabiliyor mu? Bu müdahalelerin yapılmasını nasıl engelleniyor?

Takograf cihazı ilk üretiminden itibaren; kullanım kolaylığı, cihazın hatalı ve hileli kullanımının tespiti noktasında duyarlı olması ve sürücü faaliyetlerinin etkin ve güvenli bir biçimde kayıt ve takibinin yapılabilmesi hususları gözetilerek zaman içinde geliştirilmiş ve farklı yeni modelleri piyasaya sürülmüştür.

Kayıtlar, sürücülerin çalışma günlerindeki faaliyetlerini günlük olarak kayıt defterine rapor etmeleriyle oluşturulmaya başlamıştır. Mekanik takografların devamında elektronik takograflar piyasaya sürülmüştür. Tüm bu analog üniteler sürücünün sürüş sürelerini mumlu bir kağıt diskine kaydetmektedir ve bu sistem hasar ve müdahalelere karşı yeterince güvenli değildir. Takograf kâğıtları farklı tipteki takograflar arasında her zaman değiştirilemediğinden ve tahribata/izinsiz müdahaleye açık olduğundan daha güvenli cihaz arayışlarına gidilmiştir.

Sayısal takograf, sürücülerin veriler üzerinde değişiklik yapmak üzere müdahalede bulunmasına karşı daha güvenli bir cihazdır. Yeni sistemle birlikte ayrıca yetkili kontrol otoriterlerinin daha kolay ve etkin bir şekilde kontrol işlemlerini gerçekleştirmelerine olanak sağlamıştır.

Yasal olmayan girişimlerle verilerin bozulmasına daha az müsaade etmekle birlikte, sürücülerin sürüş sürelerinin daha kolay takip edilebilmesine imkân tanımaktadır.

“Sayısal Takograf Cihazı ile Haksız Rekabetin Önüne Geçilmesi Hedeflenmektedir”

Bununla birlikte, yapılabilecek manipülasyonları en aza indirgeyerek sürücülerin davranışlarına/faaliyetlerine ilişkin sağlıklı verilerin elde edilebilmesine yönelik birden fazla güvenlik unsuru ile donatılmış olan sayısal takograf cihazı ile haksız rekabetin önüne geçilmesi hedeflenmektedir.

“Takograf Bulundurmama, Kullanmama veya Kullanılır Şekilde Bulundurmamanın Cezası 488 TL”

 Dijital takograf kullanmayan sürücü ve firmalara uygulanacak olan cezai yaptırım nedir?

Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik İşleri Başkanlığı tarafından yayınlanan ”Trafik İdari Para Ceza Rehberi”ne göre kamyon, çekici ve otobüslerde takograf bulundurmama, kullanmama veya kullanılır şekilde bulundurmamanın cezası 488 TL olarak belirlenmiştir.

Ayrıca, takograf cihazını bozuk imal edenler veya bozulmasına vasıta olanlar ile bu durumdaki cihazları kullanan araç sürücüleri ile işletenleri 5252 sayılı Kanunun 7. maddesine göre 3 aydan 6 aya kadar hafif hapis cezası ve 7.623 TL idari para cezası ile cezalandırılırlar.

“Sürücü ve Şirket Kartları 5 Yıl, Denetim Kartları 2 Yıl ve Servis Kartları ise 1 Yıl Geçerliliğe Sahip”

Takograf kartları nedir? Bu kartlar ne kadar süre kullanılabiliyor? Yeni kart başvuru sürecinde ve kart yenileme sürecinde yapılması gerekenler nelerdir? Detaylandırır mısınız?

Sayısal takograf cihazında kullanılmak üzere sürücü kartı, şirket kartı, denetim kartı ve servis kartı olmak üzere 4 çeşit kart bulunmaktadır.

Bir taraf ülkenin kuruluşları tarafından belirli bir sürücüye verilen sürücü kartı, sürücüyü tanıtmakta ve sürücü faaliyeti verisinin hafızaya alınmasını sağlamaktadır. Şirket kartı, şirketin yerleşik olduğu ülkedeki yetkili otorite tarafından takograf hafızasında saklanan bilgiyi indirmek ve yetkisiz ulaşımı engellemek için şirkete ait bilgileri kilitlemek amacıyla, taşımacılık şirketine verilen karttır. Servis kartı ise temel olarak sayısal takografların takılması, açılması, kalibre edilmesi, kontrolü ve bilgi yüklenmesi için, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan onay almış servislere ve/veya servislerin montajcılarına verilen akıllı karttır. Denetim kartına sayısal takograf sisteminin icrasına yetkili kişiler sahip olabilmektedir. Üye ülkeler, denetim kartlarının denetim memurlarına verilmesini sağlamaktadır.

Sürücü ve şirket kartları 5 yıl, denetim kartları 2 yıl ve servis kartları ise 1 yıl geçerliliğe sahip olmaktadır.

“Kartların Teslimatı TOBB ve Emniyet Genel Müdürlüğü Arasında Yapılan İşbirliği ile Takip Edilmektedir”

Sayısal takograf kartı almak isteyen sürücü/şirket ve servisler başvurularını internet üzerinden http://staum.tobb.org.tr adresinden ulaşacakları başvuru ekranı aracılığıyla yapmaktadır. Ön başvurular internet üzerinden alınmakta olup, ön başvurunun ardından sürücüler TOBB tarafından yetkilendirilmiş Ticaret ve Sanayi Odalarına gerekli belgelerle giderek başvuru işlemini tamamlamaktadır. Kart teslimatları başvurunun yapıldığı Oda tarafından gerçekleştirilmektedir. Diğer taraftan, denetim kartları için yapılan başvurular ve kartların teslimatı TOBB ve Emniyet Genel Müdürlüğü arasında yapılan işbirliği ile takip edilmektedir.

Bununla birlikte, başvuru sahipleri tarafından kullanılmakta olan kartın geçerlilik süresinin dolmasına 45 günden az kaldıysa ve sürenin son 15 gününe girilmemişse yenileme başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Yenileme başvurusu ilk başvurunun gerçekleştirildiği internet adresinden yapılmakta olup, başvuru esnasında "Yenileme Başvurusu" seçeneğinin seçilmesini takiben, ilk başvuruda istenen belgelerin Odaya sunulması gerekmektedir. Yeni gelen kart, eski kartın geçerlilik süresi bitmeden kullanılamamaktadır. Bu nedenle, eski kartın geçerlilik süresi bitmeden atılmaması önem arz etmektedir.

Konuyla ilgili ayrıntılı bilgiye http://staum.tobb.org.tr adresinden ve 444 9 559 numaralı çağrı merkezinden ulaşılabilmektedir.

“Veri Analizi Projesi ile Zor Şartlarda Yapılmaya Çalışılan Yol Kenarı Kontrolleri Daha Verimli Hale Getirilebilecek”

Sahadan aldığımız duyumlarla göre; şoförler kendilerine ait olmayan kartları kullanabiliyorlar. Buna ilişkin tespitler nasıl yapılıyor? Cezai yaptırımı nedir?

Takografları daha güvenli hale getirmek için yeni tedbirler geliştirilirken, manipülasyon ve müdahaleler de olabilmektedir. Bunlar, sürücüler tarafından kendilerine ait olmayan kart kullanımı, hız kurallarına uymama ve müsaade edilenden daha uzun sürelerde araç kullanmaya yöneliktir. Bu tür manipülasyon ve müdahaleler zaman zaman ülkemizde de yapılmaktadır.

Buna ilişkin tespitler, yol kenarı denetimlerinde yapılmaktadır. Uygulamaya konulan Veri Analizi Projesi ile zor şartlarda yapılmaya çalışılan yol kenarı kontrolleri daha verimli hale getirilebilecek ve gerçekleştirilecek risk analizleri ile yapılan manipülasyonlar asgari seviyeye inecektir.

Öte yandan, yapılan manipülasyon ve müdahaleler nedeniyle, sayısal takograf kartına denetim esnasında denetim görevlilerince el konulması halinde, el konulan kart TOBB’a gönderilmektedir. Söz konusu kart, Sayısal Takograf Sistemi Türkiye Ulusal Otoritesi Politikası gereğince fiziksel olarak imha edilmekte, elektronik olarak iptal edilerek kara listeye eklenmektedir.

“TOBB, ‘’Kart Verme Otoritesi’’ Görevine En Uygun Aday Olarak Belirlenmiştir”

Sayısal Takograf Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin (STAUM) sunduğu hizmetler nelerdir? TOBB’un Sayısal Takograf Sistemi’ndeki sorumluluk ve görevleri nedir?

Sayısal takograf uygulamasının ülkemizde yürürlüğe girmesinden önce ilgili kurum/kuruluşlar nezdinde çeşitli faaliyetler yürütülmeye başlanmıştır. Kar amacı gütmeyen sivil toplum kuruluşu sıfatıyla, Türkiye’de özel sektörü temsil eden ve tüm Türkiye’de yaygın Oda ağına sahip oluşu göz önünde bulundurulduğunda TOBB, ‘’Kart Verme Otoritesi’’ görevine en uygun aday olarak belirlenmiştir.

Diğer taraftan, AB’ye uyum kapsamında yeterli güvenlik koşullarının sağlanması ve sahteciliğin önlenmesi gibi hususların da önem arz etmesi sebebiyle, ülkemizde kart verme işi TOBB tarafından üstlenilmiş olup, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile 16 Nisan 2010 tarihinde bir protokol imzalanmıştır. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Türkiye’de Kart Veren Otorite, Sertifikasyon Otoritesi ve Kişiselleştirme Kurumu olarak yetkilendirilmiştir. Bu kapsamda, TOBB bünyesinde kurulmuş olan “Sayısal Takograf Araştırma ve Uygulama Merkezi (STAUM)”, 2011’den bu yana faaliyet göstermeye devam etmektedir.

Verilen yetki çerçevesinde, takograf kartlarına ilişkin başvuruların alınması, değerlendirilmesi, kartların sertifikalandırılması, kartların kişiselleştirilmesi ve sahiplerine dağıtılması süreçlerindeki iş ve işlemler Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın kontrol ve denetimi altında TOBB-STAUM tarafından yürütülmektedir.

“TOBB, Yerli Firmalarca Üretilen Sayısal Takograf Cihazları ve Hareket Sensörlerinin Sertifikasyonunu Sağlamaktadır”

TOBB STAUM, sayısal takograf sistemi ve uygulaması kapsamında ulusal ve uluslararası gündemi takip etmekte sektörü bilgilendirmektedir. TOBB, yerli firmalarca üretilen sayısal takograf cihazları ve hareket sensörlerinin sertifikasyonunu sağlamaktadır.

Ayrıca, ihracatımızda önemli yer tutan otomotiv sektörünün AB tarafından yeni geliştirilen akıllı takograf mevzuatına uyum sürecinde yaşayacağı sorunların önüne geçmek amacıyla çalışmalar sürdürülmektedir. İhracatımız durmasın diye geçiş dönemi tedbirlerinin uygulanması için AB Komisyonu ve BM nezdinde en üst düzeyde girişimlerde bulunulmakta olup, otomotiv sanayicimizin menfaatleri korunmaktadır.

Karayoluyla yük ve yolcu taşımacılığında, sayısal takograf ve sürücü kartlarındaki sürüş ve dinlenme sürelerine ilişkin veriler TOBB tarafından toplanmaktadır. Bu sayede, karayolu güvenliğinin sağlanması ve sektördeki haksız rekabetin önüne geçilmesi hedeflenmekte, sürücülerin sosyal hakları korunarak kamunun hizmetine sunulmaktadır.

“Yerli Sayısal Takograf Cihazının Geliştirilmesi ile Türkiye, Sayısal Takograf Üreten 5. Ülke Olmuştur”

TOBB’un takograf üreticileri ile bir iş birliği bulunuyor mu? Detaylandırır mısınız?

Avrupa’da sayısal takograf üreten 4 üretici mevcuttur. Bu üreticiler Actia, Intellic, Stoneridge ve VDO’dur. Türkiye’de ise 2017’den itibaren Aselsan ve Pars Ar-Ge üretime başlamış ve sayısal takograf pazarına dahil olmuştur.

Bu kapsamda, ASELSAN A.Ş. ile PARS Ar-Ge ve Bilgi Teknolojileri LTD. ŞTİ. tarafından ülkemizde yerli sayısal takograf üretimi ve bu yerli sayısal takograflarının yanısıra hareket sensörlerinin de sertifikalandırılmasına ilişkin çalışmalar Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yayınlanan STS Ülke Politikası başta olmak üzere konuyla ilgili diğer düzenlemelere uygun olarak TOBB tarafından yürütülmektedir.

Yerli sayısal takograf cihazının geliştirilmesi ile Türkiye, sayısal takograf üreten 5. ülke olmuştur. Birkaç yıl öncesine kadar yurt dışından temin edilmek zorunda kalınan; yolcu ve yük taşımacılığı yapan araçlarda kullanımı zorunlu, üstün güvenlik tedbirleri ve işlevsel gereksinimleri ile ileri teknoloji bir elektronik cihaz olan sayısal takografın yurt içinde üretilmesi sayesinde önemli tutardaki kaynağın yurt dışına gitmesinin önüne geçilmiştir.

İthal ürünlere oranla daha uygun fiyatlarla temin edilebilen yerli sayısal takograf cihazları bu sayede aynı zamanda yük ve yolcu taşımacılığı yapan firmalarımıza da ekonomik çözümler sunmaktadır.

PARS Ar-Ge ile İşbirliği

Bununla birlikte, TOBB sayısal takograf sürücü kartı ve şirket verilerinin toplanması, saklanması ve analizi projesi kapsamında ihtiyaç duyulan yazılımın temini amacıyla ihale yoluyla PARS Ar-Ge firması ile anlaşılmış olup, adı geçen projeye ait yazılım geliştirme sürecinde ihtiyaç duyulan teknik desteğin sağlanması noktasında kendileri ile işbirliği içinde çalışmalar sürdürülmektedir.

“Veriler TOBB Tarafından Kurulan Veritabanında Bakanlıklar Adına Muhafaza Edilmektedir”

“Sayısal takograf ünitelerindeki verileri, taşıtların trafiğe çıktığı tarihten itibaren bu veriyi ayda bir defa bakanlıkça belirlenen kart verme otoritesine gönderme zorunluluğu”, 1 Ocak 2020'ye kadar ertelendi. Taşıma firmalarının sizlere göndereceği bu bilgilerin işlenmesi ve korunması konusunu detaylandırır mısınız? Alınan bilgiler nasıl değerlendirilecek? Hangi kurumlarla hangi amaçla paylaşılacak? İlerleyen dönemlerde, denetleme ve takip noktasında TOBB’un kamu kurumlarına destekleri neler olacak?

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü’nün 09.03.2017 tarihli 2017/KDGM-4/ST Genelgesi hükümlerince, sayısal takograflardan elde edilen tüm araç verileri ile sürücü kartlarından elde edilen tüm sürücü verilerinin mevzuata uygun olarak arşivlenmesi zorunludur. Bu yönetmeliğe göre; sürücü kartı verileri en geç 25 günde bir indirilmeli ve kart verme otoritesine gönderilmelidir. Sayısal takograf araç verileri ise en geç 3 ayda bir indirilmeli ve ayda bir defa kart verme otoritesine gönderilmelidir.

Bu uygulama, yük taşımacılığı yapan sürücü ve şirketlerin yanı sıra yolcu taşımacılığı yapan sürücü ve şirketler için de geçerli olmaktadır.

Söz konusu proje sürücü kartı ve araç ünitelerinde kaydedilen verilerin indirilmesi ve yüklenmesi olmak üzere iki fazdan oluşmaktadır. Bahse konu olan verilerin yükleneceği temel enstrüman, internet sitesi üzerinden sağlanmakta olup, http://staumanaliz.tobb.org.tr adresinden erişilmektedir. Söz konusu projenin birinci aşamasında veriler toplanmaya başlanmış olup, veriler üzerinde yapılacak analizler sonucu kurallara uymayan sorumluların yaptırımlarla karşılaşması muhtemeldir.

Sayısal takograf sürücü kartlarına ve sayısal takograf cihazlarına ait kullanım bilgileri ülkemizde ulusal otorite olarak tayin edilen Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na ait olup, bahse konu veriler TOBB tarafından kurulan veritabanında Bakanlıklar adına muhafaza edilmektedir. Bu kapsamda talep edilen bilgi ve belgeler ise kurumsal işlerlik gereğince Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan alınacak onay dahilinde kurum/kuruluşlar ile paylaşılmaktadır.

Bununla beraber, Genelge hükümleri devam etmekte olup, erteleme uyarı cezalarına yöneliktir.

Aynı zamanda, proje önemli bir sosyal sorumluluk projesi olması özelliği ile yol, can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından örnek teşkil etmektedir. Farkındalık oluşturulması ve projenin duyurulması amacıyla Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile TOBB koordinasyonu çerçevesinde ülke çapında bilgilendirme toplantıları gerçekleştirilmektedir.

“Her Yıl Sayısal Takograf Yönlendirme Komitesi Toplantısı Yapılmakta, Sektörün Geldiği Son Durum Değerlendirilmektedir”

Sayısal takograf, taşımacılarımızın eşit bir rekabet ortamında çalışabilmesine zemin hazırlamakta ve araç sürücülerin haklarını korumalarına yardımcı olmaktadır. Bu doğrultuda, ilgili bakanlıkların da göstermiş olduğu hassasiyet sayesinde yerli üretimin yaygınlaşması ile birlikte, yurt içindeki kullanımı hızla artmaktadır.

Ülkemizde, 2010’un başında ulusal otoritenin atanmasını müteakip, konu ile ilgili AB mevzuatının uyumlaştırılması ve uygulanmasını, uygulamaya ilişkin faaliyetlerin uyum içinde tam, etkin, verimli ve hızlı bir şekilde sürdürülmesini sağlamak üzere her yıl Sayısal Takograf Yönlendirme Komitesi toplantısı yapılmakta, sektörün geldiği son durum değerlendirilmektedir.

“Yeni Nesil Akıllı Sayısal Takograf Sistemine Yönelik Çalışmalara Başlanmıştır”

Avrupa Birliği kapsamında 2006’dan beri etkin olarak kullanılmakta olan sayısal takograf sisteminin 2012 itibari ile bazı gereksinimleri karşılamamaya başladığı ilgili paydaşlar tarafından tespit edilmiştir. Bu çerçevede hem sayısal takograf sisteminin güvenlik seviyesini artırmak hem de sayısal takograflar aracılığı ile yeni uygulamalara olanak sağlamak için yeni nesil akıllı sayısal takograf sistemine yönelik çalışmalara başlanmıştır.

“AB Üyesi veya AB Üyesi Olmayan Herhangi Bir AETR Ülkesine Taşımacılık Yapmakta Olan Araçların Akıllı Takograf Takma Zorunluluğu Şu An İçin Bulunmamaktadır”

Bu çerçevede, düzenlenen Sayısal Takograf Yönlendirme Komitesi toplantılarında katılan kurum ve kuruluşların görüşleri doğrultusunda, ülkemizde akıllı takograf altyapısına yönelik yapılan çalışmaların güncel durumuna ilişkin istişarelerde bulunularak akıllı takograf sistemine geçişte gerekli olan süre belirlenmiştir. Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü tarafından yapılan çalışmalar sonucunda ortaya çıkan politika ise, AETR Anlaşması’nda AB üyesi olmayan AETR ülkeleri için sayısal takograf sisteminde olduğu gibi akıllı takograf sistemi için de 4 yıllık geçiş süresi kazanılmasıdır. Ancak, ülke olarak gerekli hazırlıkların mümkün olan en kısa sürede tamamlanarak bu sürenin dolmasını beklemeden akıllı takograf sisteminin ülkemizde uygulamaya alınması hedeflenmektedir. AB üyesi olmayan; fakat AETR’ye üye olan ülkemizde tescil edilerek, AB üyesi veya AB üyesi olmayan herhangi bir AETR ülkesine taşımacılık yapmakta olan araçların akıllı takograf takma zorunluluğu şu an için bulunmamaktadır.

Bununla birlikte, sektörde bilgi eksikliği ve yanlış uygulamaların giderilmesini teminen, gerek uluslararası sözleşmeler ve gerekse ulusal mevzuat hükümlerine uygun olarak, sürücülerin kurallar ve takograf kullanımı konusunda, firmalar tarafından bilgilendirilmesi, eğitilmesi önem arz etmektedir.

Kolluk kuvvetleri/denetim birimleri için yol kenarı denetimlerine yönelik gerekli donanım ve yazılım (veri indirme ekipmanı ve analiz yazılımları) ihtiyaçları karşılanmalı, bu konuda gerekli eğitimler verilmelidir.

Ayrıca, planlı taşımacılık operasyonlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu şekilde, çalışma-dinlenme sürelerinin takibi kolaylaşacak ve cezai işlemlerin azaltılması mümkün hale gelecektir.

“Şehir İçi Muafiyeti Sebebiyle Takograf Takmayan Önemli Sayıda Araç Herhangi Bir Denetim Olmadan Çalışmakta ve Trafik Güvenliğini Riske Etmektedir”

Öte yandan, Karayolları Trafik Kanunu şehir içinde çalışacak araçların takograf takmasını zorunlu tutmamaktadır. Büyükşehir sınırlarının ilçeleri de kapsamasına yönelik düzenleme sonrasında, daha önceleri yalnızca şehir merkezlerini kapsayan bu istisna, bütün ilçeleri de kapsar hale gelmiştir. Özellikle büyük şehirler ve metropollerde şehir içi kavramı çok büyük alanları ve çok uzun mesafeleri kapsadığından, şehir içi muafiyeti sebebiyle takograf takmayan önemli sayıda araç herhangi bir denetim olmadan çalışmakta ve trafik güvenliğini riske etmektedir. Şehir içi taahhütnamesi, son kullanıcılar tarafından bariz bir şekilde kötüye kullanılmakta, bu tür araçlarla taşınan çok sayıdaki yolcu veya yük taşıyan araçların sebep olduğu kazalar sonucu can ve mal kayıpları meydana gelmektedir.

Son olarak, uluslararası mevzuatta yer alan; ancak net olmayan tanımlar/kurallar nedeniyle farklı ulusal düzenlemeler sürücülerin ve firmaların haksız ve eşit olmayan muamele ile karşılaşmalarına sebebiyet vermektedir. Bu nedenle, üye ülkeler arasında teknik ve yazılı kurallara yönelik hükümlerin yeknesak bir şekilde uygulanabilirliği temin edilmelidir.