“Zorunlu Hale Geliyor Ancak Türkiye’de Üretilmiyor”

“Dijital Takografla Araç Seyir Halindeyken Bile Denetlenebilecek”

“Uluslararası Taşımacılık Tek Başına Yapılabilecek Bir şey Değil”

Öncelikle TOBB UND Lojistik Yatırım A.Ş.’yi anlatan Yılmaz Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve Uluslararası Nakliyeciler Derneği’nin girişimiyle kurulan şirketin taşımacılık alanında uluslararası rekabetti artırabilmek amacıyla kurulduğunu söylüyor. Yılmaz ayrıca kurulma amaçlarını şöyle özetliyor “Türkiye bütün transit rotaların tam ortasında yer alan uluslararası taşımacılıkta ciddi pay alan bir ülkedir. Uluslararası taşımacılık sizin tek başınıza yapabileceğiniz bir şey değil. Eğer uluslararası taşımacılık yapıyorsanız ve bu alanda iddialıysanız sadece Türkiye’nin mevzuatına uygun olmak sizin için kafi değildir. Hem Türk mevzuatının uluslararası mevzuatı uygun olması lazım hem de sizin araçlarınızın, şoförlerinizin, tesislerinizin tamamının uluslararası kalibrede olması gerekir. Uluslararası kalibrede olmak için ise uluslararası anlaşmalara taraf olmanız gerekir. Taraf olduğunuzun bu anlaşmaların gereğini de yerine getirmeniz lazım. Türkiye’nin taraf olduğu 56 tane Birleşmiş Milletler altında uluslararası sözleşme var. Bunların 21’ine taraf oluyoruz. Her bir taraf olduğumuz sözleşmenin nakliyeci ayağında yüklediği sorumluluklar var, sürücü ayağında yüklediği sorumluluklar var. Bu sorumlulukların yerine getirilebilmesi için maddi bir takım yapıların kurulması lazım. Bu yapıların kurulması için TOBB ve UND güçlerini bir araya getirerek uluslararası rekabetti artırabilmek amacıyla TOBB UND Lojistik Yatırım A.Ş. kuruldu.”

“Dijital Takografın Türkiye’de Üretilmesi Çok Önemli”

Sohbetimizi en çok merak ettiğimiz konuya getiriyoruz. Dijital Takograf dünyada sadece 4 ülkede üretiliyor. 2013’den itibaren TOBB UND Lojistik Yatırım A.Ş. ile Türkiye’de de üretilecek. Dijital takografın Türkiye’de üretilecek olmasının çok önemli olduğunu vurgulayan Yılmaz  “Dijital takograf 2000’li yılların başından itibaren gündeme geldi ve şuan Avrupa’da dijital takograf kullanmak zorunlu. Türkiye’de bunu kendisine adapte ediyor. Biz Avrupa’ya uluslararası taşımacılık yapıyorsak Avrupa’nın standartlarına uygun olmak zorundayız. Avrupa’nın bunu istemeye hakkı var. ‘Sen eğer benim standartlarıma uygun değilsen gelme’ diyebilir. Bu da Türkiye’nin ihracatını etkileyecektir. Çünkü Türkiye ihracatının önemli bir bölümü kara taşımacılığının esnek yapısı üzerine oturuyor.” diyor.

Dijital takografın zorunlu hale getirildiğini ancak Türkiye’de üretilmediğine dikkat çeken Yılmaz uluslararası taşımalarda zorunlu olduğu için yurtiçi taşımalarda da zorunlu hale getirildiğini söyleyerek şunları ekledi: “Yani iç taşımalarda 2014’ten itibaren dijital takograf zorunlu olacak. İç taşımalardaki zorunluluğun sebebi Avrupa’ya uyumun yanında çalışma sürelerinin makul standartta olmasıdır. Bir sürücünün günde 16 saat araç kullanmaması trafik kazalarının önüne geçilmesidir. Bu yaşam kalitesi adına verilmiş kararın yansıması da dijital takografın zorunlu olmasıdır. Dijital takograf zorunlu hale geldi ama Türkiye’de üretilmiyor. Bir milyondan fazla aracın takografı değişecek ve ithal edilmesi gerekecek. Bu doğru değil. Dolayısıyla dijital takografın Türkiye’de üretilmesi çok önemli.”

“Veri Eş Zamanlı Olarak Okunabilecek”

Üretilecek takografın detaylarını merak ediyoruz. Elbette üretilecek takograf uluslararası standartlara uygun olacak, ancak bunun dışında özellikleri olacak mı? Sorumuzu yanıtlamak üzere Yılmaz sözlerine başlıyor; “Takografın özellikleri belli kriterlere uygun olmak zorundadır. Bu AETR sözleşmesi olarak tanımlanan sözleşme uluslararası taşımacılıkta kullanılacak olan takografın kablolarının şekline kadar tamamını belirliyor. O standardın altına inmek mümkün değildir. Bu standartların üzerine neler koyabiliriz, biz buna çalıştık hala da çalışıyoruz. Filo yönetim sistemleri modülleriyle entegrasyonu çok önemli. Buna özen gösteriyoruz. Ayrıca dijital takograf içinde biriken verinin transferi çok önemli. Takograf içinde biriken verinin okunması için online olarak transferini sağlayacak yapıyı da kuruyoruz. Böylece veri eş zamanlı olarak okunabilir durumda olacak.”

Bu güne kadar kullanılan analog takograflar manipülasyona son derece açıktı. Üretilecek yerli dijital takograf ile manipülasyonun önüne geçilmesi planlanıyor. Dijital takografta manipülasyonun en aza indiğinin altını çizen Yılmaz etkin denetimin çok önemli olduğunu vurguluyor ve ekliyor: “Analog takografta da eğer yeterince etkin bir denetim yapılabilse birçok sorunun önüne geçilebilir. Fakat analog takografın elektronik özelliği olmadığı için her bir kavşağa polis ekibi kurmanız bu ekiplerin araçları sürekli çevirmesi lazım. Bu çevirilerde analog takografları araçtan alıp bunları okuması bunları cezaya dönüştürmesi lazım. Bunun üretebileceği iş kaybını özellikle taşımacılık gibi zamanla yarışılan bir alanda ortaya çıkaracağı zaman problemini hesaba kattığınız zaman, emniyet mensuplarının üzerine yüklenecek iş yükünü hesaba kattığınızda bunun gerçekçi olması mümkün değil. Dolayısıyla dijital takograf araçlar çevrilmeden buna ihtiyaç duymadan vakit kaybetmeden emniyet güçlerine iş yükü bindirmeden, araç seyir halindeyken bile denetlenmiş olacak.”   

Üretilecek takografın ülke ekonomisine katkısının büyük olacağını belirten Yılmaz

“Dijital takografın fiyatı ortalama 500 Euro civarında. Nihayetinde değişecek adet araç sayısı da belli, dolayısıyla ülke ekonomisine katkısı sadece cihaz olarak düşünüldüğünde 500 milyon Euro olarak görülüyor. Bizim ülke ekonomisine katkımız bununla sınırlı olmayacaktır. Bunu alıyorsunuz zaman içerisinde yan ihtiyaçlar oluşuyor.” diyor.

“AETR’ye Taraf Olan Bütün Ülkeler Potansiyel Müşteri”

İhracat konusunda AETR sözleşmesine 50 ülkenin taraf olduğunu ve bu 50 ülkenin potansiyel müşteri olduğunu dile getiren Yılmaz “Sözleşmeye şu anda 50 ülke taraf. Bunların 27’si Avrupa ülkesidir. 27’nin dışında kalan ülkelerin başında ise Rusya başta Rusya geliyor. Ürünümüz tabii ki bu ülkelere de girecek.” diyor.

Yurt içinde 1 milyon takografın değişmesi gerektiğini belirten Yılmaz’a bu Pazar payı içerisindeki hedeflerini ve üretilecek takografın fiyatını soruyoruz: “O konuda net bir şey söylemek doğru değil. Agresif büyüme hedefi olan bir şirket değiliz. Bizim hedefimiz Türkiye’nin yerel kaynaklarının israfını engellemek ve Türkiye’nin ithalata bağlı hale gelmemesi. Yüksek kar hedefleri de gütmediğimiz için bu konuda net bir şey söylememiz mümkün değil. 2013 yılının sonuna doğru netleşecek bir durum. Fiyat olarak ise biliyorsunuz iki tip takograf var. Birincisi araçların sıfır montaj halindeyken takılan takograflar. İkincisi 1996 ve 1998 modele kadar olan 2014’den başlamak suretiyle kullanılacak takograflar. Doğal olarak farklı hizmetler farklı adetler farklı sözleşme koşulları doğacaktır. Bizde buna uygun hareket edeceğiz. Bizim fiyatımızın uluslararası ürünlerin fiyatından daha yüksek olması mümkün değil. Fakat şu an ortaya fiyat koymak çok da mümkün değil.”

Takograf konusunda en önemli noktalardan birisini de yetkili teknik servis ağı oluşturuyor. Yılmaz yeni üretilecek takografın yetkili teknik ağı ile ilgili “Takograf alanında Türkiye’de en yetkin kurumlarla çalışmak istiyoruz. Bizimle şu ana kadar irtibata geçenler de oldu. Biz özellikle 2013 yılının ilk yarısında bu alanda faaliyetimizi artıracağız. 2013’ün ilk yarısında servislerimizi oluşturmuş olacağız. Tabiî ki bizim için en önemli kriter tecrübe. Tecrübesi olan, sanayi bakanlığından yetkilendirilmiş olan, bu alanda belli bir birikim sahibi olmuş, belli bir kadrosu olan firmalarla çalışacağız.”

“UNDnet Çok Önemli Bir Yenilik”

UNDnet sistemi hakkında bilgi veren Yılmaz UNDnet Sistemi’nin uluslararası nakliyecilere yönelik çok büyük bir yenilik olduğunu ifade ediyor ve şunları söylüyor “Und net sistemi tıpkı takograf gibi bizim uluslararası nakliyecilere getirdiğimiz bir yenilik. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı 2011 yılının Ağustos ayında yayınlamış olduğu yönetmelikle Türkiye ile Avrupa Birliği ve EFTA ülkeleri arasındaki taşımacılıkta büyük bir kolaylaştırma sağladı. Bu kapsamda bugün Türk gümrüklerinden başlayan bir transit taşımacılık herhangi bir Avrupa gümrüğünde sonlandırılabiliyor. Örneğin İskenderun’da açtığınız transit taşımayı herhangi bir Avrupa gümrüğünde sonlandırılabiliyorsunuz. Bu taşımacılığa ilişkin olmayan maliyetlerin tamamını ortadan kaldırıyor. Bir defa elektronik ortamda yapılan bir taşıma. Bu taşıma sırasında herhangi başka bir yere uğramak, başka bir işlem yaptırmak zorunda kalmıyor nakliyeci. Bu maliyetlerin kalkması ticareti hızlandırıyor. Bunun iki boyutu var. Birinci boyutu bizim teminatımız altında gümrük idaresinden başlatarak taşımanın yapılması. Bu çalışmanın faaliyetine Mart ayında başladık. 10000 transit belgeyi açtık ve kapattık. 1 Aralık’tan itibaren Türkiye’nin ortak transit sistemine girmesi bekleniyor. O tarihten sonrada sadece Türkiye içi gümrüklerde değil Türkiye ve Avrupa Birliği gümrükleri arasında transit taşımacılığı bu şekilde sağlamak mümkün olacak.”  Bu sistemin ikinci boyutu olan izinli gönderici ve yetkilendirilmiş yükümlü müessesesi için Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın çalışmasının olduğunu söyleyen Yılmaz bu çalışmanın neticelendiğinde özellikle ihracata dönük yüklerde bir gümrük idaresine gitmeye ihtiyat kalmaksızın malların sevkinin mümkün olabileceğini belirtiyor ve şunları ekliyor “Tabii ki bu alanda da bizim teminatımız kullanılacak. Bu da bizim önemli hedeflerimizden bir tanesi. Tabi bu konuda mevzuatı bekliyoruz.” UNDnet Sistemi’ni çok önemsediklerini ifade eden Yılmaz bu sistemden artık bir uluslararası taşımacı ile sözleşme yapmak suretiyle kamyoncu esnafının da faydalanabileceğini belirtiyor. Ayrıca 2013 yılında K belgeli firmaları da çeşitli kriterler koyularak sisteme alabileceklerini sözlerine ekliyor. Yılmaz bunun anlamını şu sözlerle açıklıyor: “eskiden sadece teminatlı taşımaları yapmak için belli araçlar tahsis ediliyordu. Şimdi ise her araç teminatlı taşıma yapabilir. Yeter ki uygun kriterlerde olduğunu bize ispatlasın, bizim sitemimize girsin ve faaliyet göstersin. Böylece biz ortaya çıkmış bir haksız rekabeti de ortadan kaldırmış oluyoruz. Bu işlemle bazı kesimlerin elde ettikleri hakkı kullanmak suretiyle fazla kazanç sağlamalarının önüne geçmiş oluyoruz. Bizden herkes yeterli kriteri sağlamak suretiyle bu hizmeti alabilecek. Dolayısıyla teminatlı taşımasını kendisi yapabilecek. Teminatlı araç araştırmak zorunda kalmayacak.”

“Ortak Transit Sistemi’nde Türkiye Devrim Niteliğinde Bir Karar Aldı”

Ortak Transit Sistemi’ne de değinen Yılmaz bu konuda Türkiye’nin çok önemli bir adım attığını vurguluyor. “Ortak Transit Sistemi 1987’den itibaren yürürlükte olan Avrupa Birliği ve EFTA ülkeleri arasında taşımacılıkta gümrük vergilerinin askıya alınmasını sağlayan dolayısıyla taşımacılığın kolaylaştırılmasını sağlayan bir sistem. Zaman içerisinde de çok hızlı gelişim gösterdi. Avrupa Birliği’nin 27 üyesi ve EFTA üyeleri arasındaki taşımacılıkta kullanılıyor.” diyen Yılmaz şunları ekliyor “Şimdi Türkiye devrim niteliğinde bir karar alarak Avrupa Birliği ve EFTA’nın haricinde bir ülke olmasına rağmen bu sistemin içerisine taraf olma kararı aldı. Hırvatistan da bizimle aynı kararı aldı. Hırvatistan da AB’ye üye olmamasına rağmen Ortak Transit’e üye oldu. Türkiye’nin ortak transite üye olmasıyla birlikte gümrüklerdeki işlemler neredeyse sıfıra inecek. Bundan sonra taşınan her yükün arkasında belli bir kefalet olacak ve bu kefaletin sağlanması için bizim de şu anda Türk gümrüklerine vermeyi planladığımız 120 Milyon TL’lik bir teminatımız var. Bunun bir kısmını verdik. Bu teminatlarımızı taşımacılar kendi hesaplarına bizim asıl sorumlu olarak açmış olduğumuz beyanlarla kullanabilecekler.”