Frenteknik Yönetim Kurulu Başkanı Alpay Lök, Kışın Çekicilerde Kaza Olmasını İstemiyorsak Römorkta Da Kış Lastiği Olmalı

“KAMYON VE ÇEKİCİYLE İLGİLİ KANUN NET; YÜK VE YOLCU TAŞIYANLAR KIŞ LASTİĞİ TAKACAK”

“ÜLKEMİZDE KARAYOLLARI TAŞIMACILIĞININ ÖNEMİ AVRUPA’DAN ÇOK DAHA FAZLA”

Kış lastiğini tanımlayarak sözlerine başlayan Lök, üç tepeli dağ içinde kar tanesi işaretinin uluslararası kış lastiği logosu olduğunu ve lastiğin bir sınavdan geçtiğini, başarılı olan lastiğe de kış lastiği denildiğini ifade ediyor. Lök, “Kış lastiği, terminolojik olarak üzerinde logo olan lastiktir. M+S yazılı lastikler kesinlikle kış lastiği değildir; ancak M+S’nin yanında üç tepeli dağ içinde kar tanesi logosu varsa o kış lastiğidir. Bu logo tek başına çok az kullanılıyor; yanında genellikle M+S oluyor. Burada yapılmış birtakım hatalar var; onları üç madde halinde açıklıyorum. Öncelikle konuyu ikiye ayırmamız gerekiyor. Birincisi kanun, ikincisi de tebliğ. Kanun, 9 Şubat 2017’de bir Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile ‘Kış lastiği zorunluluğu vardır.’ şeklinde yayımlandı. İkinci kısım da Ulaştırma Bakanlığının 4 Nisan’da yayımlanan Tebliği. Bu Tebliğde kış lastiği tanımı, ‘M+S ve üç tepeli dağ içinde kar tanesi olan lastikler kış lastiğidir.’ diyor. Yani tek başına M+S ve üç tepeli dağ içerisinde kar tanesi olan lastikleri kış lastiği kabul ediyor. Halbuki üç tepeli dağ içinde kar tanesi logosu bulunan lastikler kış lastiğidir.”şeklinde konuşuyor.

“Tek Başına M+S Bulunan Lastikler Bir Kış Lastiği Değildir”

M+S’nin uluslararası bir standardı olmadığını belirten Lök, bunun özellikle SUV denilen, arazide gidebilme özelliğine sahip 4x4 araçların lastiklerinde bulunan logo olduğuna dikkat çekiyor. Lök,“Özellikle 90’lı yıllarda örneğin; Avusturya ve Almanya’da lastiğinizin üzerinde M+S yazıyorsa kışın dolaşabilirdiniz; fakat bunun bir tanımı olmadığı konusunda herkes hemfikirdi. Tek başına M+S bulunan lastikler bir kış lastiği değildir; yanında bu üç tepeli dağ işareti varsa kış lastiğidir. Kanunumuz kış lastiğini bu şekilde tanımlıyor. Tebliğimizde ise, ‘M+S de tek başına kış lastiğidir.’ yazıyor.  Burada hemfikir değiliz.” diyor.

“Frenlerin Çok İyi Olması Tek Başına Yeterli Değil; Lastiklerin de İyi Olması Gerekiyor”

M+S’nin yeterli görülmesi ile M+S yazılmış olan; fakat kış lastiği özelliği olmayan lastiklerin kabul görmesinin problem yarattığına dikkat çeken Lök, şöyle konuşuyor. “Özellikle Uzak Doğu’dan gelen lastiklerde ısmarlama olarak üzerine M+S logosu konuyor ve bunlar kullanılıyor. Frenlerin çok iyi olması tek başına yeterli değil; lastiklerin de iyi olması gerekiyor. İkisi bir araya geldiğinde araç durur. Eğer frenleriniz çok iyi; ancak lastikleriniz kötüyse, karlı buzlu havalarda kaza yaparsınız. Ne kadar iyi araçların yollarda kaldığını görüyoruz.” şeklinde konuşuyor.

“Kamyon ve Çekiciyle İlgili Kanun Net; Yük ve Yolcu Taşıyanlar Kış Lastiği Takacak”

 M+S’nin 1990’lı yıllarda Orta Avrupa’da kabul görmesi üzerine ülkemizde de kabul gördüğünü aktaran Lök, 4x4 SUV araçlarda ve bir de çekicicilerin çeker dingillerinde fabrika çıkışı M+S olduğuna dikkat çekiyor. Ancak bu M+S’nin kış lastiği için olmadığını ve fabrika çıkışı çekicilerde M+S’nin çeker dingillerde standart olduğunu ifade eden Lök şöyle konuşuyor; “Burada durma mesafesi 39,7 iken aynı aracın çeker dingiline kış lastiği takılınca mesafesi 36,6’ya düşüyor. Çeker dingilde fabrika çıkışı M+S’ye göre 3-4 metrelik durma mesafesi azalıyor. Römorka kış lastiği taktığınızda fren mesafesi 32,6’ya; bütün tekerlere kış lastiği taktığınızda 30,2 metreye düşüyor. Yani 9,5 metre fark ediyor. Bizde şu an 39,7 kabul ediliyor. Bu fren için yapılan, tabii ki çekiş için de benzer bir farklılıklar var. Römorka kış lastiği zorunluluğu yok. Tebliğin içinde, ‘Römorklar hariç’ diyor. Halbuki Kanun, ‘Yük ve yolcu taşıyanlara kış lastiği zorunludur.’ diyor. Tebliğde bir hata var. Buradaki temel farklılık; Kanunda otomobilin hariç tutulası. Bizim sorunlarımızın bir kısmı bundan kaynaklı. Kamyon ve çekiciyle ilgili kanun net; yük ve yolcu taşıyanlar kış lastiği takacak. Bu kanun ve tebliğin yayınlanışının beşinci senesi doluyor; bu zaman dilimi içerisinde bir adım atılmadı.”

“Römork Kış Lastiği Zorunluluğunun Dışında Bırakılmış, Halbuki Yük Taşıyor”

Kış lastiği kullanma zorunluluğuna dair sözlerini sürdüren Lök, römorkların kış lastiği zorunluluğunun dışında olmasına dair şöyle konuşuyor; “1 Nisan 2017 tarihli Tebliğin giriş kısmında; ‘Bu Tebliğ; eşya ve yolcu taşımak amacıyla ülkemiz karayollarında seyreden ve Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından tescil edilmiş olan motorlu araçlar ile yabancı plakalı araçların kış lastiği kullanma zorunluluğuna ilişkin usul ve esasları kapsar. Bu Tebliğ; lastik tekerlekli traktörleri, iki ve üç tekerlekli taşıtlarla yapılan taşımaları, römork ve yarı römorkları, Türk Silahlı Kuvvetlerine ait taşıtlarla ve bunların römorklarıyla yapılan taşımaları kapsamaz.’ yazıyor. Römork kış lastiği zorunluluğunun dışında bırakılmış, halbuki yük taşıyor. Tebliğde dolaylı olarak otomobillere kış lastiği zorunluluğu varmış gibi anlaşılıyor.”

“Kışın Çekicilerde Kaza Olmasını İstemiyorsak Römorkta da Kış Lastiği Olmalı”

Çekici ESP’sinin römorka fren yaptırdığını ve bu şekilde katlanmanın engellendiğini aktaran Lök, “Çekicilerdeki ESP, katlanma riski olduğunda römorka arkadan fren yaptırıyor. Çekici ve tırlarda en büyük kazalar katlanmayla oluyor. Bu katlanma da, ancak böyle ESP’nin römorka fren müdahalesi ile engellenebiliyor. Eğer kışın çekicilerde kaza olmasını istemiyorsak römorkta da kış lastiği olmalı. Çekicide kış lastiğini sadece çeker dingile mi, yoksa ön lastiklere mi takarsınız bunu mevzuatın belirlemesi gerekiyor. Römorkun fren yapması gerektiği için tek başına yaz lastiği ile ESP’nin müdahalesi bir işe yaramayacaktır.” değerlendirmesinde bulunuyor.

“Kış Lastiği Takın, Aracınızda Kar Zinciri Bulundurun”

Araçta kış lastiği olsa da bazı durumlarda araca kar zincirinin de takılması gerektiğini aktaran Lök sözlerini şöyle sürüdürüyor; “Örneğin gördüğüm bazı kazalarda 8x4 bir belediye aracının kaymasının nedeni lastik değil de zincir kullanılmaması oluyor. Kış lastiğinin yetmediği yerde kar zincirinin takılması gerekiyor. O nedenle hep, ‘Kış lastiği takın, aracınızda kar zinciri bulundurun.’ diyorum. Bir de kış lastiği ve kar lastiği gibi bir kavram kargaşası var. Kar lastiği diye bir kavram yok. Amerika’da ‘snow tire’ olarak  geçse de, Avrupa literatüründe kış lastiği ve kar lastiği diye iki ayrı kavram yok. Fakat kış lastiği ve çivili kış lastiği diye ayrılan durumlar var.”

“Genel Bir Trafik Emniyeti İçin Otomobillerin de Kış Lastiği Kapsamı İçerisine Alınması Gerekiyor”

Kuzey Avrupa ülkelerinde kış lastiğinin yetersiz kalması nedeni ile büyük bir çoğunluğun çivili kış lastiği kullandığını belirten Lök, “Bizim gibi ülkelerde kış lastiği ani bir buzlanmada yaz lastiğine göre avantajlı bir lastiktir. Sınırlı da olsa karda gidebilir; hava 10-15 derece olsa da dezavantaj yaratmayacaktır. Fakat ani buzlanmada fark yaratabilecek bir lastiktir. Önünüzdeki ve arkanızdaki araçlarda kış lastiği yoksa, tabii o farkı göremeyeceksiniz; çünkü arkanızdaki araç gelecek size, siz de önünüzdeki araca çarpacaksınız. Otomobillerin sayısı fazla bu nedenle genel bir trafik emniyeti için otomobillerin de kış lastiği kapsamı içerisine alınması gerekiyor. Tedbirini alan da almayan da yolda gidebiliyor; fakat tedbirini almayan gelip size çarpabilir. Böyle bir risk söz konusu. Ülkemizde karayolları taşımacılığının önemi Avrupa’dan çok daha fazla. Karayolu ile yüzde 85’in üzerinde yük ve yolcu taşımacılığı yapılıyor. Bu nedenle Avrupa’dan daha sıkı bir lastik politikası izlememiz lazım.” diyor.

“Herkes Kemer Taksın ki ‘Keşke’ Demeyelim”

Kazaların önlenebilmesi amacıyla bölgesel olarak da kullanılacak lastiğe dikkat edilmesi ve özellikle can kayıplarının önüne geçebilebilmesi adına kemer takılması gerektiğinin altını çizen Lök, son olarak şöyle konuşuyor; “Türkiye’de Akdeniz iklimi, Orta Avrupa iklimi ve biraz da Kuzey Avrupa iklimi var. Aynı anda 4 mevsimi yaşayabiliyoruz. Ocak ve şubat aylarında ne yazık ki doğuya giden şehirlerarası otobüslerde üzücü kazalar oluyor. Kazalar bu sene biraz daha az oldu; daha da azalmasını umuyorum. Doğu’ya giden şehirlerarası otobüslerde bütün lastiklerin gerçek kış lastiği olması gerekiyor. Gece sabaha karşı gerçekleşen don olayları için kullanılacak bu lastikler en azından ‘keşke’ dedirtmez. Bu şekilde ölümler ve yaralanmalar azalır. Bir de otobüs yolcularından ricam, kemer takılması. Kazayı belki engelleyemeyebiliriz; fakat lütfen herkes kemer taksın ki ‘keşke’ demeyelim.”