"Devlet Sıkıntılarımıza Kulak Versin"

Önce firmanızdan bahsedelim. Ne zamandan beridir nakliyat işiyle uğraşıyorsunuz?

Ay-Tun Nakliyat yaklaşık beş yıllık bir firma; ama ben sektörün içerisinde yaklaşık 22 yıldır varım. Sektörün içerisinde uzun yılardan beridir faaliyetteyiz. İzmir’de daha önceden çok ilkel koşullarda bu işi yapıyorduk. 1999 yılından sonra buradaki alanı alarak böyle bir site oluşturduk. Böylece işimizin yapılabilirliği kolaylaştı. Türkiye’nin çeşitli yerlerinden gelen kamyonlar araçlarını buraya bıraktıktan sonra sitemize girip bizlerle görüşerek işlerini alıyorlar ve istedikleri yere gidiyorlar.

Sizin mesleğe girdiğiniz zamanla bu dönemi kıyaslarsak neler değişti?

Rekabet koşulları giderek zorlaştı. Sektöre büyük firmalar girdi. 2004 yılındaki 4925 Sayılı yasadan sonra sektörde daha önceden bulunan küçük ve orta ölçekli firmaların işi zorlaştı. Çünkü bu yasa mali bir bedel karşılığı bu işi yapılabilir bir noktaya getirdi. Bizim de faaliyet alanımız R1 Belgesi kapsamında olan bir iş. R1 Belgesinin yüksek maliyetli oluşu nedeniyle birçok arkadaşımız alamadı. Evini, barkını, eşinin altınını satan bir takım arkadaşlar aldı. Biz de o günkü koşullarda iyi kötü aldık. Aldığımızla kaldık; denetimleri yapılmadı. Alan ve almayan arasında bir fark olmadı.

Denetimler noktasında Ulaştırma Bakanlığı sitesinde yetki belgesi denetimlerine ilişkin ceza miktarları yayınlanıyor. Siz etkin ve verimli denetimlerin olduğunu düşünüyor musunuz?

K Belgelerinin denetimi yollarda oluyordur; ancak biz yerleşik firmalarız. Yoldaki denetimlerle ilgili bir durum bizi bağlamıyor ki. Bize yetki belgesi verilirken görev ayrımını yaptıklarını söylediler. Verdikleri her tür yetki belgesinin ayrımını yaptılar; ama bu kurallara uyulmadığı görüldü. Eğer herkes bu işi yapacaksa bizim belgemizi iptal etsinler; ya da H1’e fatura kestirmesinler. Devlete güvenip belgelerimiz aldık; ama maalesef kandırıldık. Örgütsüz olduğumuz için bu paraları verdik; hiç olmazsa denetimini yapın. Dünyanın neresinde hangi meslek grubu için var bu; şu kadar para karşılığı bu işi yapacaksınız diye. Bizi bu kadar sıkıntılı durumda bırakmaya kimsenin hakkı yok. Bizim sahibimiz devlet; devlet bizi o kadar yalnız bıraktı ki… Müşterinin karşısına belgeyi alanda almayan da aynı koşullarda çıkıyor.

İzmir’de kamyonla mal çalınması olayı gündemde. Cezai müeyyidesi olmasına rağmen bir yolu bulunup bu işler yapılıyor ve nakliyeci zor durumda kalıyor. Siz bu olayı yaşamış biri olarak ne söylersiniz?

 Bu işin çok sıkıntısını yaşadım. Bu işe bulaşan zaten ahlak dışı bir iş yaptığı için bunlara kamyoncu demek mümkün değil; bunlar suç örgütleri. Geliyorlar sahte plakalarla bu işe soyunuyorlar. Buradaki temel mesele cezai yükümlülüğünün az olması. Emniyeti suistimalin cezası az. Kapkaç neden bitti? Cezası arttırıldı; o nedenle bitti ve artık duymuyoruz.

Ben yakın zamanda yaşadığım bir olayı anlatacağım. Bir kişiye mal taşıtacağım; ailesiyle görüşüyorum; her şeyini biliyorum. 63 plakalı Davut Diş kamyon kendisine ait. Şanlıurfa Hamurkesen Köyü’nde oturuyor; adam bir kamyon madeni yağı aldı; yerine ulaştırmadı.  Biz de adama ulaşamıyoruz. Bütün Emniyet birimlerine haber verdik; “Biz de ulaşamıyoruz” diyorlar. Adamın borcu varmış; kayıplarda. Taşıma senedi yapmıştık; yetki belgesi vardı. Bu işin temel sorunu yetki belgesi olup olmaması değil; bu iş Emniyeti suistimal kapsamında değerlendirilip az ceza veriliyor. Bir sektör olmuş; “Ben malınızı bulabilirim” diye arayıp para isteyenlerle birlikte hatta bir yan sektörünü de oluşturmuş durumda.

Bunu Türkiye genelinde yapan 200 kişi var. Emniyetin üst düzey yetkilileriyle, İzmir Milletvekilleri ile görüştüm; ama hiç kimse bir şey yapmadı. Mağdur olan ben oldum; o malın parasını ödemek zorunda kaldım. Devletin size sahip çıkmadığını görmek çok vahim bir tablo. Bunun bir an önce düzeltilmesi gerekir; zorunlu sigortalılık mı getirilir ne yapılacaksa yapılsın. Bu işin tek çözümü cezayı arttırmak. Sektör maalesef ki sahipsiz.

Federasyon, dernekler ve odalar olmasına karşın sektör sahipsiz diyorsunuz. Bu bir çelişki değil mi?

İzmir Kamyoncular Odası var; ama burada başkanını kimse bilmez. Oda yönetimleri keyfine bakar; bizimle ilgilenmez. Odanın hiçbir katkısı yok sektöre. Bu yasa yeniden düzenlenmeli.

Temsil konusunda sıkıntılarımız var. Ülke genelinde örgütlü bir duruş sergilersek isteklerimizi yerine getirttirebiliriz. Kamyoncular arasında eylemler oldu ülke genelinde; ama lokal eylemler olarak kaldı. Mesleğimizin kültürel alt yapısının olmaması bizi bu noktalara getirdi. Rekabet koşullarının kızışması, finansman gücü yüksek firmaların daha etkin olmasıyla küçük ve orta ölçekli firmalar sistemin dışına çıkmak zorunda kalacaklar.

Sektöre yönelik çözüm önerileriniz ve sektörün ilerideki durumuna ilişkin öngörülerinizle röportajımızı tamamlayalım isterseniz?

Sektör bizim açımızdan pek parlak değil; yasanın çıkış amacı para zaten. Ne kadar paranız varsa ona göre yetkilendirilirsiniz mantığından yola çıkılarak hazırlanmış. Çok uluslu sermaye gruplarının sektöre gireceğini ve yerli firmaları yok edeceğini söylemiştim; bu öngörüm de gerçekleşiyor. Biz koşulları kendi lehimize değerlendirip, sektör mensuplarıyla koordineli bir şekilde daha sağlıklı bir zemine taşımak için çabalayabiliriz. Ama bu yapıyla çok zor gözüküyor; denetim mekanizması devreye girmezse bu yasanın bir anlamı kalmayacak. Devlet bu sıkıntılarımıza kulak versin.

“Mal Çalınmasında Sorumluluk Taşıtana da Düşüyor”